Thủy điện Sông Bung 2 tích nước "chui" dẫn đến sự cố?

Trong các bài trước, VOV đã nêu lên sự cố hầm dẫn dòng thi công thủy điện Sông Bung 2 có vấn đề về chất lượng và thời điểm tích nước. Vậy chủ đầu tư dự án thủy điện Sông Bung 2 tích nước trước mùa lũ này liệu có đúng quy trình?

Chiều 19/9, các sở ngành tỉnh Quảng Nam chính thức lên tiếng chủ đầu tư-Công ty Phát điện 2, Tập đoàn Điện lực Việt Nam đã tích nước "chui", không báo cáo cơ quan quản lý nhà nước địa phương.

Phía dưới thân đập thủy điện Sông Bung 2 sau ngày xảy ra sự cố.

Ngay sau khi xảy ra sự cố nước tràn vào hầm dẫn dòng thi công Thủy điện Sông Bung 2, phóng viên VOV đã đặt câu hỏi ai cho phép Thủy điện Sông Bung 2 tích nước trước mùa lũ năm nay? Lúc đó, ông Ngô Việt Hải, Tổng Giám đốc Công ty Phát điện 2, Tập đoàn Điện lực Việt Nam, chủ đầu tư dự án thủy điện này khăng khăng rằng, chủ đầu tư đã được UBND tỉnh Quảng Nam cho phép tích nước.

Theo đó, để tích nước lòng hồ đã trải qua Hội đồng nghiệm thu cấp cơ sở, hội đồng nghiệm thu cấp chủ đầu tư. Trước đây còn phải thông qua Hội đồng nghiệm thu cấp Quốc gia nhưng bây giờ đã giao cho UBND tỉnh. Sau khi kiểm tra đầy đủ các hồ sơ, UBND tỉnh Quảng Nam đã ra quyết định cho tích nước hồ chứa.

Chủ đầu tư thì nói vậy nhưng chiều 19/9, ông Nguyễn Quang Thử, Giám đốc Sở Công thương tỉnh Quảng Nam khẳng định: "Cho đến khi xảy ra sự cố vỡ hầm dẫn dòng thủy điện Sông Bung 2, gây hậu quả nghiêm trọng, khiến hàng triệu dân vùng hạ du hoang mang thì Sở mới biết Công ty Phát điện 2 đã tích nước 10 ngày trước đó”.

Ông Nguyễn Quang Thử nói: “Đến giờ phút này, Sở Công thương chưa có một văn bản gì của ban Quản lý Thủy điện Sông Bung 2 về đề nghị tích nước, thời điểm tích nước hay bất cứ văn bản của UBND tỉnh hay sở nào đề nghị cho tích nước. Nói chung là có vấn đề về quy trình”.

Ông Nguyễn Quang Thử giải thích thêm, để đảm bảo các điều kiện tích nước, về nguyên tắc, sở Công Thương tỉnh Quảng Nam là đơn vị đầu tiên mà Ban quản lý dự án thủy điện Sông Bung 2, thuộc Công ty Phát điện 2, Tập đoàn Điện lực Việt Nam phải báo cáo, xin phép.

Trên cơ sở đó, Sở này phải lập đoàn liên ngành, kiểm tra các điều kiện an toàn đập, đảm bảo có phương án phòng chống lụt bão, phối hợp với chính quyền vùng hạ du tuyên truyền cho nhân dân, kiểm tra các công trình văn hóa, rà soát vật liệu nổ, chất độc hóa học, vệ sinh lòng hồ, đánh giá tác động môi trường ... trước khi tham mưu cho UBND ra quyết định cho tích nước.

Nhưng cho đến thời điểm này, Sở Công Thương tỉnh Quảng Nam chưa tham gia các bước đó. Nghiêm trọng hơn là chủ đầu tư chưa nộp giấy chứng nhận an toàn đập cho sở Công Thương, UBND tỉnh Quảng Nam theo đúng quy định.

Đại diện Lãnh đạo Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Quảng Nam, đơn vị có trách nhiệm tham gia kiểm tra các điều kiện đảm bảo an toàn đập và bảo vệ môi trường để tham mưu cho UBND tỉnh ra quyết định cho tích nước cũng xác nhận, đến thời điểm này chưa nhận được "Giấy chứng nhận đảm bảo an toàn đập" của nhà đầu tư. 

Phía trên đập thủy điện Sông Bung 2 nay đã cạn nước.

Ông Nguyễn Văn Thọ, Phó Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Quảng Nam cho biết, trong công văn tham mưu cho UBND tỉnh Quảng Nam về việc tích nước Thủy điện Sông Bung 2, ngày 22/8/2016, Sở đã yêu cầu Công ty Phát điện 2 phải đảm bảo đủ 3 điều kiện cơ bản theo quy định nhà nước trước khi tích nước lòng hồ. Trong đó, yêu cầu đầu tiên là phải tiến hành nghiệm thu và có chứng nhận đã an toàn đập theo quy định.

Ông Nguyễn Văn Thọ khẳng định, đến thời điểm tích nước và cho đến tận hôm nay, nhà đầu tư vẫn chưa đáp ứng yêu cầu này: “Trước khi tích nước thì chủ đầu tư phải có hồ sơ chứng nhận an toàn. Trong thông báo của Ủy ban đã ghi rõ rồi là thống nhất về mặt chủ trương thôi (về tích việc tích nước) Nhưng nói chung bữa đó đến nay, anh em cũng mắc khắc phục sự cố nên chưa cung cấp kịp thời”. 

Trả lời báo chí chiều ngày 19/9, ông Nguyễn Khánh Toàn, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam tái khẳng định, sự cố vỡ hầm dẫn dòng thủy điện Sông Bung 2 khi mới tích nước 1/3 hồ là sự cố nghiêm trọng. Hậu quả không chỉ làm 2 công nhân bị cuốn trôi, hàng trăm người dân khác chạy lũ mà nó liên quan đến 4 đập thủy điện lớn trên hệ thống bậc thang Vu Gia-Thu Bồn ngay ở phía dưới cũng như hàng triệu người dân vùng hạ du tỉnh Quảng Nam.

Việc tích nước của nhà đầu tư là vội vàng, không đúng quy trình. Ông Huỳnh Khánh Toàn thừa nhận: "UBND Quảng Nam chưa có bất cứ quyết định nào cho phép thủy điện Sông Bung 2 tích nước mà mới chỉ có Thông báo thống nhất về mặt chủ trương cho phép tích nước”.

Nội dung Thông báo này cũng yêu cầu Ban quản lý dự án thủy điện Sông Bung 2 phải hoàn tất các nhiệm vụ cơ bản theo quy định của Chính phủ và Bộ Công thương về đảm bảo an toàn đập. Trong đó phải tiến hành nghiệm thu và có chứng nhận bảo đảm an toàn đập theo quy định.

Trong khi chưa hoàn tất các điều kiện mà UBND tỉnh Quảng Nam yêu cầu thì chủ đầu tư đã cho phép tích nước là sai phạm không thể bỏ qua.  Việc tích nước sai quy trình gây hậu quả nghiêm trọng cần làm rõ trách nhiệm thuộc về cá nhân nào và phải được xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật./.