Sáng 18/5, tại Hà Nội, Bộ Khoa học và Công nghệ tổ chức lễ trao tặng Giải thưởng Tạ Quang Bửu năm 2017. Đây là sự kiện lớn nằm trong chuỗi các sự kiện chào mừng ngày Khoa học và Công nghệ Việt Nam (18/5). Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam đến dự.

Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam phát biểu tại lễ trao giải

Phát biểu tại lễ trao giải, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam cho biết, ngành khoa học và công nghệ thời gian qua đã có nhiều bước tiến đáng kể nhưng vẫn ở mức trung bình thấp so với khu vực và trên thế giới. Cụ thể, số công trình của Việt Nam được công bố trên tạp chí khoa học quốc tế (ISI) trong 5 năm qua tăng khoảng 20%/năm. Tuy nhiên, con số này chỉ bằng 1/3 của Thái Lan, 1/4 của Malaysia và 1/5 của Singapore.

Số lượng bằng sáng chế được cấp tại Việt Nam cũng đã tăng 60%/năm, nhưng chỉ bằng 1/3 Thái Lan, 1/11 của Malaysia, 1/30 của Singapore, 1/1240 của Hàn Quốc và 1/3170 của Trung Quốc. Do đó, cộng đồng khoa học, công nghệ cần nỗ lực hơn nữa để có thể bắt kịp với thế giới, nhất là khi cuộc cách mạng 4.0 cận kề.

Giải thưởng Tạ Quang Bửu trong thời gian qua đã ghi nhận nhiều nhà khoa học có những thành tựu nổi bật trong nghiên cứu cơ bản thuộc các lĩnh vực khoa học tự nhiên và kỹ thuật, góp phần thúc đẩy nghiên cứu khoa học cơ bản nói riêng và khoa học - công nghệ Việt Nam nói chung tiếp cận trình độ quốc tế.

Tuy nhiên, để các nhà khoa học thực sự yên tâm cống hiến, trước hết cần công khai, minh bạch trong tất cả các khâu, nhất là trong việc phân bổ sử dụng ngân sách khoa học làm các chương trình, đề tài.

Hai nhà khoa học xuất sắc được nhận giải thưởng Tạ Quang Bửu 2017 (thứ 2 và 3 từ trái sang)

Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam nhấn mạnh: "Việc phân bổ sử dụng ngân sách khoa học để làm các chương trình, đề tài khoa học cần phải công khai, minh bạch tất cả các khâu từ lúc đặt ra đề tài, làm, phản biện, cho đến kết quả. Nếu những đề tài thực sự tốt sẽ được chia sẻ trong xã hội, cộng đồng và doanh nghiệp để ứng dụng và không nghiên cứu lặp lại nữa. Nếu đề tài không thiết thực, chất lượng, cộng đồng nhìn vào đó sẽ đánh giá ngay.

Điểm thứ hai là làm sao để phong trào tại các trường đại học, các sinh viên vừa tốt nghiệp ra trường được truyền cảm hứng. Đồng thời, có cơ chế về khoa học để tạo môi trường có sự hỗ trợ cần thiết để các nhà khoa học sẵn sàng hiến thân cho khoa học và khởi nghiệp sáng tạo".

Giải thưởng Tạ Quang Bửu được triển khai từ năm 2013 và ngày càng khẳng định được uy tín trong cộng đồng khoa học Việt Nam. Trong 4 năm qua, Giải thưởng Tạ Quang Bửu được trao tặng cho 7 nhà khoa học là tác giả của công trình khoa học xuất sắc trong các lĩnh vực Toán học, Vật lý, Khoa học Thông tin và Máy tính, Khoa học Trái đất - Môi trường và 2 nhà khoa học trẻ trong lĩnh vực Toán học và Vật lý.

Giải thưởng Tạ Quang Bửu năm nay được trao cho hai nhà khoa học là Phó Giáo sư - Tiến sỹ Nguyễn Sum, Trường Đại học Quy Nhơn, với công trình toán học Nguyễn Sum, 2015, giúp giải quyết được một trường hợp đặc biệt (k=4) của giả thuyết “hit” do nhà toán học người Mỹ Frank Peterson đề xuất cách đây 30 năm và Giáo sư - Tiến sỹ Phan Thanh Sơn Nam, trường Đại học Bách khoa, Đại học Quốc gia thành phố Hồ Chí Minh, với công trình khoa học xuất sắc về chất xúc tác trong lĩnh vực hóa học kỹ thuật.

Đặc biệt, công trình của Giáo sư - Tiến sỹ Phan Thanh Sơn Nam đã phát hiện ra một chuyển hóa của chất hữu cơ N-methilaniline chưa từng được công bố. Giáo sư Phan Thanh Sơn Nam từng được biết đến là giáo sư trẻ nhất năm 2015 khi mới 36 tuổi.

Chia sẻ vinh dự và niềm vui khi được trao tặng giải thưởng Tạ Quang Bửu, Phó Giáo sư - Tiến sỹ Nguyễn Sum cho biết: "Bất cứ người làm khoa học nào được nhận giải thưởng này đều rất vinh dự và vui sướng. Nhưng tôi chỉ ở một thành phố nhỏ, không phải trung tâm khoa học - công nghệ của đất nước, mà đóng góp của mình được cộng đồng khoa học nước nhà ghi nhận, thì niềm vui đó lớn hơn rất nhiều.

Đây là sự động viên, khích lệ lớn đối với những người làm khoa học đang công tác ở các trường ở tỉnh lẻ, thành phố nhỏ như trường Đại học Quy Nhơn có thể tự tin hơn, phấn đấu, tập trung thời gian vào việc nghiên cứu khoa học một cách không ngần ngại, đóng góp vào thành tựu nghiên cứu khoa học chung của đất nước"./.

Tâm sự của 2 nhà khoa học xuất sắc đạt giải thưởng “Tạ Quang Bửu”

VOV.VN -Hai nhà khoa học xuất sắc là Nguyễn Sum và Phan Thanh Sơn Nam đã đoạt Giải thưởng Tạ Quang Bửu 2017 trong lĩnh vực Toán học và Hóa học.