Gia đình, giới văn chương nghẹn ngào tiễn biệt nhà văn Sơn Tùng

Ngày 22/7, nhà văn Sơn Tùng đã trút hơi thở cuối cùng tại nhà riêng vào khoảng 23h05. Ông ra đi ở tuổi 93, sau hơn 11 năm cùng người vợ tảo tần, thủy chung chống chọi với bệnh nặng do tai biến. Thông tin nhà văn Sơn Tùng qua đời khiến giới trong nghề cũng như bạn đọc gần xa vô cùng tiếc nuối.

Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc, nguyên Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết, các đồng chí lãnh đạo, nguyên lãnh đạo Đảng, Nhà nước, các ban, bộ, ngành Trung ương và tỉnh Nghệ An gửi vòng hoa viếng....Các đơn vị phối hợp tổ chức tang lễ là Hội đồng Lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật Trung ương, Báo Tiền phong, Hội Nhà văn Việt Nam, Hội Nhà báo Việt Nam, Ban liên lạc Hội đồng hương Nghệ An tại Hà Nội và gia đình nhà văn, nhà báo Sơn Tùng. 

Lễ viếng nhà văn Sơn Tùng diễn ra vào 7h30 sáng nay (26/7) tại Nhà tang lễ Quốc gia, số 5 Trần Thánh Tông, Hà Nội. Lễ truy điệu vào lúc 8h30. Linh cữu của ông sẽ được gia đình đưa về miền quê biển làng Kim (xã Diễn Kim, Diễn Châu, Nghệ An), nơi đã sinh ra và hun đúc nên một hình tượng đẹp trong văn học nghệ thuật nước nhà. Tang lễ diễn ra giản dị, tuân thủ theo các quy định của Chỉ thị 17/CT-UBND ngày 23.7.2021 của Chủ tịch UBND TP Hà Nội, bảo đảm các quy định phòng, chống dịch Covid-19.

Đến tiễn biệt nhà văn Sơn Tùng về nơi an nghỉ cuối cùng có bạn bè, đồng nghiệp trong giới văn chương, có PGS.TS Nguyễn Thế Kỷ, Chủ tịch Hội đồng Lý luận, phê bình văn học Nghệ thuật Trung ương; nhà thơ Nguyễn Quang Thiều, Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam; ông Lê Xuân Sơn, Tổng biên tập Báo Tiền phong...

Nhà văn Sơn Tùng tên thật là Bùi Sơn Tùng. Ông sinh ngày 8/8/1928 tại làng Hoa Lũy (nay là Kim Lũy, xã Diễn Kim, Diễn Châu, Nghệ An). Ông tham gia cách mạng từ năm 16 tuổi, tham gia hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ ở nhiều vai trò như phóng viên, tuyên truyền...

Sau chiến tranh, ông là thương binh hạng 1/4, nửa người bên phải gần như bị liệt, bàn tay bị mất ba ngón, mắt phải chỉ còn 1/10 thị lực.Thế nhưng, dù là thương binh hạng nặng, sự nghiệp cầm bút của ông vẫn không bị hao mòn. Ông được phong tặng danh hiệu Anh hùng Lao động năm 2011.

Nhà văn Sơn Tùng là nhà văn Việt Nam có nhiều tác phẩm về Chủ tịch Hồ Chí Minh và các danh nhân cách mạng, danh nhân văn hóa Việt Nam. Ông viết về Chủ tịch Hồ Chí Minh bằng lòng ngưỡng mộ, say mê và tôn thờ. Nhà văn Sơn Tùng dành cả cuộc đời của mình từ khi mới ngoài hai mươi tuổi đến năm hơn tám mươi tuổi để tìm hiểu về Bác.

Tác phẩm tiêu biểu nhất của ông là tiểu thuyết "Búp sen xanh" viết về Bác Hồ từ những ngày thơ ấu cho đến khi ra đi tìm đường cứu nước. Ra mắt lần đầu năm 1982, cho tới nay “Búp sen xanh” đã được tái bản lần thứ 30 và dịch ra nhiều ngôn ngữ khác trên thế giới. 

"Búp sen xanh” là kết tinh của lòng yêu kính vô bờ với vị lãnh tụ của dân tộc và quá trình điền dã bền bỉ, nghiên cứu tài liệu không mệt mỏi của nhà văn Sơn Tùng suốt mấy chục năm. Từ năm 1948, nhà văn Sơn Tùng đã đến gặp trực tiếp bà Thanh và ông Khiêm – là anh chị ruột của Bác, được gia đình cung cấp những tài liệu quý báu về cuộc đời, gia cảnh của Bác. 

Cho đến nay “Búp sen xanh” vẫn là tác phẩm xuất sắc nhất của văn học Việt Nam kể lại một cách chân thực, cảm động và trọn vẹn từ Thời thơ ấu, Thời niên thiếu cho đến Tuổi hai mươi của chàng thanh niên Nguyễn Tất Thành khi bước chân xuống con tàu Đô đốc Latouche-Tréville để ra đi tìm đường cứu nước.

Bên cạnh đó, nhà văn Sơn Tùng còn có nhiều tác phẩm văn xuôi, tiểu thuyết, truyện ngắn khác như "Bên khung cửa sổ" (1974), "Trần Phú" (1980", "Lõm" (viết năm 1976, in lần đầu năm 1994), "Trái tim quả đất" (viết năm 1988, in lần đầu năm 1990), "Bác ở nơi đây" (2005)... Ông từng viết khoảng 100 bài thơ, trong đó có bài "Gửi em chiếc nón bài thơ", được nhạc sĩ Lê Việt Hòa phổ nhạc

Tại buổi tang lễ, nhà thơ Nguyễn Quang Thiều, Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam đã đọc lời tiễn đưa nhà văn về miền cực lạc. Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam nói: "Nhà văn Sơn Tùng bước vào cuộc đời như một người lính. Ông đã tham gia trực tiếp vào cuộc chiến tranh tàn khốc nhất trong thế kỷ 20 cho độc lập, tự do và thống nhất đất nước. Có thể nói, chiến tranh đã tàn phá thân thể ông. Nếu không có một khát vọng lớn lao, một nghị lực phi thường, thì những di họa chiến tranh đã xóa tên ông trong đời sống này cho dù ông vẫn sống. Nhưng ông đã đứng dậy, đã cầm bút và đã minh chứng một cách kỳ diệu sức mạnh vô bờ của khát vọng làm người chân chính.

Ông đã sống hơn 90 năm trong cõi đời này. Đấy không phải là tuổi thọ của ông. Đấy chính là khát vọng sống đẹp đẽ của ông và ý chí phi thường của ông cho khát vọng ấy. Cho dù sống trong sự đau đớn của thương tật, nhưng bạn đọc không hề tìm thấy sự mệt mỏi và yếu đuối của ông trong từng trang viết. Trái lại, trong mỗi trang viết của ông, con người đã tìm thấy sự chia sẻ sâu sắc, tình yêu thương rộng lớn và lòng quả cảm vượt qua nhiều giới hạn. Ông là một nhà văn hay nói đúng hơn là một con người chối từ mọi quyền lợi vật chất cho cá nhân mình để đòi hỏi sự công bằng, bác ái cho con người". 

Nhà thơ Nguyễn Quang Thiều khẳng định: "Trong một thời đại mà con người đang đứng trước bao thách thức, đặc biệt là những thách thức từ một đời sống ngập tràn sự hưởng thụ ích kỷ, sự vô cảm và phi nhân tính, thì con người nhà văn Sơn Tùng là một giá trị tựa một báu vật còn sót lại. Trong giờ phút này, chúng ta thường nghĩ tới sự ra đi của một con người. Và tôi nhận thấy: Có những người đã ra đi ngay khi họ vẫn đang tồn tại như một thể thức sống giữa chúng ta. Nhưng có những con người ra đi nhưng lại tồn tại mãi trong đời sống chúng ta như một niềm kiêu hãnh. Sự ra đi của nhà văn Sơn Tùng đã làm cho sự ở lại của tinh thần ông trong đời sống này ý nghĩa hơn, cần thiết hơn và dài lâu hơn". 

Sau lời tiễn biệt của nhà thơ Nguyễn Quang Thiều, gia đình nhà văn Sơn Tùng đọc lời cảm tạ. Sau lễ viếng, linh cữu của ông sẽ được gia đình an táng tại quê nhà xã Diễn Kim, huyện Diễn Châu, tỉnh Nghệ An./.