Quần thể Tràng An: Trách nhiệm lớn đằng sau danh hiệu Di sản Thế giới

Tại kỳ họp lần thứ 38 Ủy ban Di sản Thế giới của UNESCO, quần thể danh thắng Tràng An, tỉnh Ninh Bình đã được công nhận là Di sản Thế giới với 100% số phiếu đồng thuận. Đây là di sản hỗn hợp đầu tiên của Việt Nam được công nhận cả tiêu chí văn hóa và thiên nhiên của thế giới.

Phóng viên VOV đã có cuộc trao đổi với bà Đặng Thị Bích Liên - Thứ trưởng Bộ VHTT&DL, Trưởng đoàn đại biểu Việt Nam tại Kỳ họp lần thứ 38 về nội dung này.

Thứ trưởng Bộ VHTT&DL Đặng Thị Bích Liên

PV: Thưa bà, quần thể danh thắng Tràng An, Ninh Bình vừa được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa và thiên nhiên của thế giới. Bà cảm thấy thế nào khi đón nhận tin vui này?

Thứ trưởng Đặng Thị Bích Liên: Tôi thấy rất cảm động và vinh dự đối với Việt Nam vì đã được UNESCO ghi danh quần thể danh thắng Tràng An là Di sản văn hóa và thiên nhiên. Đây là một trong 30 Di sản của thế giới trên 1.000 Di sản và là Di sản thứ 10 của khu vực Đông Á - Thái Bình Dương, đồng thời là Di sản hỗn hợp duy nhất của Việt Nam.

PV: Là Trưởng đoàn đại biểu Việt Nam tại Kỳ họp lần thứ 38 Ủy ban Di sản Thế giới, bà có thể cho biết những giá trị cơ bản của quần thể danh thắng Tràng An được Ủy ban Di sản Thế giới vinh danh?    

Thứ trưởng Đặng Thị Bích Liên: Hồ sơ của Việt Nam được các thành viên của Ủy ban đánh giá rất cao. Bởi cách đây 10 năm, tỉnh Ninh Bình đã chủ động mời các chuyên gia cao nhất của thế giới về để làm công tác khảo cổ và đã tiến hành khảo cổ được 9/14 hố. Và 9 hố này đã chứng minh cho thế giới rằng người tiền sử của Việt Nam đã sinh sống ở khu vực Tràng An, trải qua các biến cố thời gian, thời tiết, đã thích ứng được với môi trường ở đây.

Các chuyên gia đã đánh giá,với 25 bài báo đăng trên các tạp chí khoa học nhất nhì thế giới, khẳng định được giá trị tầng văn hóa của Việt Nam. Các thành viên của Ủy ban cũng đánh giá quần thể danh thắng Tràng An là một trong những quần thể danh thắng duy nhất trên thế giới hiện nay, vừa có giá trị văn hóa vừa có giá trị thiên nhiên, được bảo tồn và gìn giữ tương đối nguyên sơ, thể hiện giá trị rất lớn trong thiên nhiên. Hai tổ chức tư vấn của Ủy ban còn cho rằng Tràng An là một trong những danh thắng đẹp nhất Đông Nam Á.

Đoàn Việt Nam tại Kỳ họp lần thứ 38 Ủy ban Di sản Thế giới

PV: Trong những tiêu chí UNESCO phong tặng danh hiệu cho Tràng An chính là những giá trị văn hóa, thẩm mỹ cũng như những giá trị địa chất, địa mạo và ghi nhận những nỗ lực của Việt Nam trong việc giữ gìn, bảo vệ các Di sản văn hóa và thiên nhiên. Theo bà, sau khi được công nhận, chúng ta phải làm gì để bảo vệ, giữ gìn và phát huy những giá trị đó của Di sản?

Thứ trưởng Đặng Thị Bích Liên: Rõ ràng, chúng ta thấy được cả vinh dự nhưng đồng thời cũng thấy trách nhiệm rất lớn. Trước hết là của Chính phủ, các Bộ, ngành Trung ương, đặc biệt là tỉnh Ninh Bình và cộng đồng dân cư Tràng An phải có trách nhiệm cao hơn trong công tác khuyến cáo, đặc biệt là khuyến cáo của các tổ chức. Nếu chúng ta không làm tốt việc bảo tồn, gìn giữ thì cũng ảnh hưởng đến giá trị di sản như công tác quản lý. Vì thế, cần giảm thiểu những rủi ro tác động làm mất đi giá trị vốn có của Di sản, mà nhiều thế hệ người Việt Nam đã tạo dựng, sáng tạo, gìn giữ cũng như phát huy các giá trị này.     

PV: Hiện nay, nước ta còn khá nhiều danh thắng và di tích khác xứng đáng được UNESCO công nhận. Trong thời gian tới, chúng ta sẽ tiếp tục làm thế nào để những danh thắng, di tích đó được bảo tồn?

Thứ trưởng Đặng Thị Bích Liên: Tiềm năng của đất nước chúng ta rất nhiều. Nhiều nơi có Di sản cấp quốc gia, cấp quốc gia đặc biệt đã được Chính phủ ghi danh. Tuy nhiên, để có một hồ sơ đáp ứng với các tiêu chí của Di sản Thế giới là một điều không dễ làm với chúng ta. Về phía Bộ VHTT&DL, chúng tôi tiếp tục củng cố, hoàn thiện công tác quản lý, tăng cường các biện pháp, giảm thiếu rủi ro cho các Di sản đã được Thế giới ghi danh. Tiếp theo là khuyến cáo các địa phương để làm tốt công tác bảo tồn, phát huy các giá trị của Di sản văn hóa đã được Chính phủ ghi danh.

Ngoài Quần thể danh thắng Tràng An, Việt Nam còn nhiều danh thắng, di tích xứng đángđược bảo tồn và vinh danh

PV: Đây là lần đầu tiên Việt Nam tham dự Kỳ họp của Ủy ban Di sản Thế giới UNESCO với tư cách là 1 trong 21 quốc gia thành viên của Ủy ban. Vậy đoàn Việt Nam đã đưa ra những kiến nghị cũng như đề xuất gì cho việc bảo vệ các Di sản Thế giới trong bối cảnh hiện nay?

Thứ trưởng Đặng Thị Bích Liên: Lần đầu tiên Việt Nam trúng cử là Ủy viên, Ủy ban Di sản Thế giới. Đây là vinh dự rất lớn đối với Việt Nam và cũng khẳng định được tiếng nói, tầm quan trọng, đóng góp của nước ta đối với Ủy ban Di sản Thế giới.

Trong phiên họp lần này có những nội dung chính. Thứ nhất, khuyến cáo, xem xét những Di sản đã được thế giới ghi danh. Nhưng nếu các quốc gia thành viên không tiếp tục làm công tác quản lý, mà các tổ chức tư vấn của Ủy ban Di sản thế giới phát hiện thấy có những rủi ro tác động, làm biến dạng Di sản đó thì Việt Nam cũng cho ý kiến với những tác động làm ảnh hưởng đến Di sản của thế giới. Chúng ta cũng cảnh báo cho các nước, đồng thời bảo vệ những nước đã có nhiều cố gắng trong việc bảo vệ các Di sản đã được công nhận.

Thứ hai, Ủy ban xem xét những hồ sơ đề nghị kỳ họp 38 này vinh danh tiếp. Ủy ban cũng ghi nhận những đóng góp xác đáng của Việt Nam trong việc nêu lên những khuyến cáo trong công tác quản lý và khoanh vùng, quản lý do rủi ro của thiên nhiên, tác động biến đổi của khí hậu, đô thị hóa, công nghiệp hóa hiện nay đối với nhiều nước, đặc biệt là các nước phát triển, đang phát triển có nhiều tác động đến việc bảo tồn, phát huy giá trị của Di sản.

Bên cạnh đó, chúng ta cũng đóng góp cho Ủy ban và nhiều nước về kinh nghiệm của mình về công tác khảo cổ trong hồ sơ của danh thắng Tràng An.

PV: Xin cảm ơn bà về cuộc trao đổi này./.