Trung Quốc trông chờ chính sách 2 con sẽ giúp tránh nguy cơ dân số già

Theo thông cáo đưa ra sau phiên họp của Hội nghị Trung ương 5 khóa 18 sự thay đổi của chính sách nhằm cân bằng sự phát triển dân số và giải quyết thách thức dân số già ở Trung Quốc.

Tân Hoa xã dẫn lời các chuyên gia nhân khẩu học cho biết, chính sách mới sẽ giúp Trung Quốc đạt được các mục tiêu ngắn hạn và dài hạn trong kế hoạch phát triển kinh tế và xã hội của đất nước đến năm 2020. 

Chính quyền Trung Quốc thông báo sẽ cho phép tất cả các cặp vợ chồng có 2 con. (ảnh: AFP).

Sau khi cân nhắc về đề xuất này, bản kế hoạch cuối cùng sẽ được phê chuẩn tại kỳ họp thường niên của Cơ quan lập pháp hàng đầu Trung Quốc trong tháng 3/2016.

Li Bin, người đứng đầu Ủy ban Sức khỏe và Kế hoạch hóa gia đình cho biết, chính sách hai con sẽ tối ưu hóa cấu trúc nhân khẩu, tăng nguồn cung lao động, giảm áp lực từ dân số lão hóa và giúp cải thiện kinh tế.

Quan chức Li nói thêm rằng, Ủy ban Sức khỏe và Kế hoạch hóa gia đình cũng sẽ tăng cường các dịch vụ chăm sóc sức khỏe bà mẹ và trẻ em cũng như xây dựng thêm trường mầm non.

Dư luận ủng hộ chính sách mới

Một phụ nữ 27 tuổi họ Vương vừa lập gia đình ở Bắc Kinh là một trong những người hưởng lợi từ chính sách mới. Cô Vương có một chị gái và người chồng 31 tuổi của cô có một người anh trai.

Cô Vương cho biết: “Vợ chồng tôi muốn có 2 con bởi vì chúng tôi đều lớn lên trong gia đình có 2 con. Chúng tôi cũng cho rằng chính sách một con sẽ bị xóa bỏ vào một thời điểm nào đấy nhưng không nghĩ rằng nó sẽ đến sớm như vậy. Nó đến rất đúng lúc với gia đình chúng tôi”.

Theo Cục Thống kê Trung Quốc, cuối năm 2014, dân số nước này đã hơn 1,36 tỷ người; trong khi đó Ấn Độ (đất nước đông dân thứ 2 trên thế giới) có khoảng 1,25 tỷ người. 

Chính sách một con của Trung Quốc lần đầu tiên được áp dụng vào cuối những năm 1970 nhằm kìm hãm sự bùng nổ dân số ở đất nước. Chính sách này sau đó đã được nới lỏng vào năm 2013, cho phép các đôi vợ chồng, trong đó có ít nhất một người là con một, được phép sinh con thứ hai. 

Trẻ em Trung Quốc. (ảnh: Getty).

Kể từ khi thực hiện cho đến nay, chính sách một con đã dẫn đến kết quả là giảm khoảng 400 triệu người ở Trung Quốc và thành công trong việc kìm hãm sự bùng nổ dân số. Tuy nhiên, chính sách này cũng vấp phải nhiều chỉ trích cho rằng nó đã gây ra một số vấn đề xã hội, đặc biệt là nguy cơ dân số già và giảm lực lượng lao động.

Theo số liệu chính thức từ năm 2014, Trung Quốc đã có hơn 212 triệu người trên 60 tuổi, 137 triệu người trên 65; tương ứng với chiếm 15,5 % và 10,1 % dân số.

Lực lượng lao động của Trung Quốc trong năm 2012 đạt mức cao nhất là 940 triệu người, và năm 2014 giảm xuống còn 930 triệu người. Các chuyên gia ước tính rằng lực lượng lao động sẽ còn tiếp tục giảm xuống thêm khoảng 29 triệu người vào năm 2020.

Chính sách mới sẽ có tác dụng trong thời gian dài

Yuan Xin, một giáo sư đến từ Đại học Nankai của Thiên Tân cho rằng chính sách mới chắc chắn sẽ làm giảm các vấn đề lão hóa trong thời gian dài, nhưng đạt được rất ít kết quả trong thời gian ngắn hạn.

Giáo sư Yuan Xin cho biết thêm, đến năm 2050, tỷ lệ dân số già sẽ giảm đi 1,5% nếu áp dụng chính sách mới.

Còn đối với nhà xã hội học Lu Jiehua (Đại học Peking), trong ngắn hạn, có khoảng 100 triệu gia đình trên toàn đất nước được hưởng lợi từ chính sách 2 con. 

Trong ngắn hạn, có khoảng 100 triệu gia đình trên toàn đất nước được hưởng lợi từ chính sách 2 con. (ảnh minh họa: ITN).

Giáo sư Yuan nói, sẽ cần thêm thời gian để chính sách hai con có tác dụng và ông tin rằng các cặp vợ chồng sẽ lựa chọn được một thái độ phù hợp.

Giáo sư Yuan lấy ví dụ, các cặp vợ chồng sinh con vào những năm 1970 đều muốn tranh thủ có thêm một đứa con thứ hai trước khi chính sách một con được ban hành, nhưng những cặp đôi sinh con trong những năm 1980 và 1990 không có điều gì thúc ép họ cho ra đời thêm đứa nữa.

“Đó là sự lựa chọn dựa trên các điều kiện lịch sử, và chính sách này cần được điều chỉnh liên tục để thích nghi với sự thay đổi về nhân khẩu học”, giáo sư Yuan nói. Giáo sư khẳng định, sự thay đổi chính sách là cần thiết để Trung Quốc có một hướng đi bền vững trong thời gian tới./.