Aleppo thách thức di sản của Tổng thống Mỹ Barack Obama

Tranh cãi xoay quanh vấn đề Aleppo

Việc kéo dài vây hãm thành phố chiến lược Aleppo, Syria gần như đã kết thúc. Tuy nhiên, những hệ quả từ sai lầm chính trị trong quyết sách của Mỹ mới chỉ bắt đầu và trong đó không thể không nhắc đến vai trò của Tổng thống Mỹ sắp mãn nhiệm Barack Obama.

Cuộc sống của người dân Aleppo, Syria gặp nhiều khó khăn vì chiến sự. (Ảnh: Reuters)

“Mỹ có rất nhiều cơ hội để hạn chế và ngăn chặn các vụ giết chóc. Tuy nhiên, hết lần này đến lần khác, những người đàn ông và phụ nữ tử tế ở Washington đã chọn cách ngoảnh mặt làm ngơ. Chúng ta đều trở thành những ‘người đứng ngoài cuộc’  và câu hỏi đặt ra là tại sao?”, đó là những lời lẽ mà hơn 15 năm trước, bà Samantha Power chia sẻ trong một cuộc hội thảo bàn về việc tại sao lời cam kết “không bao giờ tái diễn” liên quan đến vụ diệt chủng Do thái (Holocaust) luôn được nhắc đi nhắc lại.

Tuần này, trong vai trò Đại sứ Mỹ tại Liên Hợp Quốc, tại cuộc họp của Hội đồng Bảo an, bà Power chứng kiến các cường quốc tranh cãi khi đề cập đến những những cuộc thảm sát Rwanda, Srebrenica và Guernica.

Những tranh cãi nói trên có liên quan đến tình hình cụ thể ở Aleppo, Syria. Ít nhất 300.000 người đã chết vì chiến tranh ở Syria nhưng con số thực tế thì không ai biết cụ thể là bao nhiêu. Tất cả những gì khốc liệt nhất của cuộc chiến Syria đã được phản ánh rõ nét qua tình hình chiến sự ở Aleppo.

Trong lúc người dân Aleppo phải đối mặt với cái chết luôn cận kề, Mỹ không ngần ngại chỉ đích danh Damascus, Moscow và Tehran phải chịu trách nhiệm cho những gì đang diễn ra.

Bà Power nói trước Hội đồng Bảo an: “Chế độ Bashar Al-Assad, Nga, Iran và lực lượng dân quân do họ hậu thuẫn là những người phải chịu trách nhiệm cho những gì Liên Hợp Quốc gọi là ‘cuộc khủng hoảng thực sự’ của nhân loại”.

“Họ phải chịu trách nhiệm cho những hành động tàn bạo khi từ chối nỗ lực sơ tán của Ủy ban Chữ thập Đỏ Quốc tế (ICRC). Điều này chẳng khác nào bật đèn xanh cho hành động tàn sát người dân vô tội”, bà Power nói.

Đáp lại những chỉ trích của bà Power, Đại sứ Nga tại Liên Hợp Quốc Vitaly Churkin nói: “Bài phát biểu của đại diện Mỹ là đặc biệt xa lạ đối với tôi. Bà nói như thể là Mẹ Teresa vậy. Xin vui lòng nhớ về quốc gia mà bà đại diện. Hãy nhớ về những kỷ lục không hay mà nước Mỹ xác lập”.

Nguồn video: Ruptly

Ông Churkin cũng đề cập đến vai trò của Mỹ và các đồng minh trong việc tạo ra cái gọi là tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng, đồng thời nhấn mạnh cuộc chiến ở Aleppo có thể đã kết thúc từ lâu nếu Mỹ không “nhúng tay vào” hoặc thông qua việc hậu thuẫn các nhóm nổi dậy mà Washington gọi là “ôn hòa” ở thành phố này.

Trước đó, Nga cũng nhiều lần cáo buộc Mỹ, Anh và Pháp không hề có động thái cung cấp viện trợ cho Aleppo như tuyên bố của họ.

“Dù các nước phương Tây và đại diện của những tổ chức quốc tế khác nhau đã lên tiếng về sự cần thiết phải đưa hàng viện trợ nhân đạo tới đông Aleppo nhưng dường như họ chỉ muốn làm điều này với những cư dân sống ở khu vực do phiến quân kiểm soát. Đối với những người dân tại những khu vực đã được giải phóng, họ không có ý định tiến hành hoạt động cứu trợ”, người phát ngôn Bộ Quốc phòng Nga Igor Konashenkov nói.

Aleppo thách thức di sản của Tổng thống Mỹ Barack Obama

Theo AFP, có thể có dân thường Syria đã chết dưới tay lực lượng nổi dậy hay chết dưới tay lực lượng trung thành với Tổng thống Assad nhưng với nhiều người, không thể phủ nhận Mỹ có một phần trách nhiệm với những gì đã diễn ra ở Syria.

Từ Tổng thống Mỹ đến các quan chức cấp cao của nước này đều từng thừa nhận tình trạng bạo lực ở Syria sẽ mãi là một thách thức đối với uy tín của nước Mỹ cũng như với lương tâm của chính họ.

Hồi tháng 9/2016, Tổng thống Mỹ Barack Obama nói: “Có lẽ chưa một tuần nào trôi qua mà tôi không nhìn lại một số nguyên tắc cơ bản của việc làm thế nào chúng tôi đối phó với tình hình Syria”.

Chiến tranh khiến cơ sở hạ tầng của Syria bị tàn phá nặng nề. (Ảnh: AFP)

Tuy nhiên, chính quyền của ông Obama vẫn thường tỏ ra không hài lòng nếu có cáo buộc họ không hành động để giải quyết tình hình Syria.

“Tôi sẵn sàng thừa nhận rằng, chúng ta không được chứng kiến kết quả mà chúng ta mong muốn trong việc giải quyết tình trạng bạo lực ở Aleppo. Tuy nhiên, chúng tôi cho rằng những ý kiến nói chính phủ Mỹ và cộng đồng quốc tế không hành động là sự công kích không nên có”, người phát ngôn Nhà Trắng Josh Earnest nói.

Trong suốt chiều dài gần 6 năm của cuộc chiến Syria, ông Obama luôn cho rằng, việc điều bộ binh tham chiến ở Syria sẽ là một thảm họa và việc thiết lập vùng cấm bay ở Syria có thể châm ngòi cho một cuộc chiến với Nga.

Bất chấp chỉ trích mạnh mẽ của chính giới Mỹ kể cả khi Chính quyền Assad bị tố cáo vượt qua “giới hạn đỏ” vì sử dụng vũ khí hóa học, Tổng thống Obama đã quyết định “ngoại giao là cách duy nhất” để giải quyết vấn đề Syria.

Trong khi những nỗ lực để có thể cùng với Nga đạt được một thỏa thuận kết thúc chiến tranh ở Syria khiến Mỹ bị chỉ trích là “anh hùng rơm”, Ngoại trưởng Mỹ John Kerry và Nhà Trắng vẫn khẳng định đây là việc làm đúng đắn.

“Tôi sẽ không dành nhiều thời gian luyến tiếc về những nỗ lực chân chính để làm điều đó”, ông Kerry nhấn mạnh.

Nói như vậy, Mỹ cũng hiểu rằng, sức mạnh luôn đi kèm với trách nhiệm. “Mỹ có trách nhiệm đặc biệt bởi vì chùng tôi là quốc gia có ảnh hưởng nhất trên thế giới. Chúng tôi sẵn sàng chấp nhận trách nhiệm”, ông Earnest nói.

Giờ đây, khi Tổng thống Barack Obama chuẩn bị rời nhiệm sở, cơ hội của ông để thực hiện những can thiệp “có ý nghĩa” đang giảm dần về con số 0. Có lẽ, tất cả những gì còn lại là dành cho người kế nhiệm của bà Samantha Power - người sẽ tiếp tục đi tìm lý do tại sao “những người đàn ông và phụ nữ tử tế” ở Washington một lần nữa “ngoảnh mặt làm ngơ”./.