Quan hệ Nhật-Mỹ lại trắc trở sau bầu cử tại Okinawa

Theo Reuters, việc một Thị trưởng của một thành phố tại Okinawa, người phản đối kế hoạch di dời lại một căn cứ không quân của Mỹ trên đảo này, tái cử đã gây ra mối lo ngại cho Thủ tướng Abe rằng việc này có thể khiến Nhật Bản tiếp tục có những căng thẳng với Mỹ.

Ông Susumu Inamine đã trở thành Thị trưởng thành phố Nago, tỉnh Okinawa sau khi giành thắng lợi trước một đối thủ vốn ủng hộ kế hoạch di dời căn cứ quân sự của Mỹ và nhận được sự hỗ trợ mạng mẽ của Đảng Dân chủ Tự Do Nhật Bản (LDP) cầm quyền.

Thủ tướng Shinzo Abe phát biểu tại Đại hội thường niên của Đảng LPD (Ảnh Reuters)

Tháng trước, Thống đốc Okinawa Hirokazu Nakaima đã thông qua một dự án giải phóng mặt bằng để thực hiện việc chuyển căn cứ Futenma từ một khu vực đông dân cư ở trung tâm Okinawa đến khu vực Henoko của thành phố Nago thuộc tỉnh này.

“Kế hoạch này phải bắt đầu lại từ đầu và tôi sẽ không chấp nhận bất kỳ một đề xuất nào liên quan đến dự án giải phóng mặt bằng để chuyển căn cứ quân sự Futenman", ông Inamine tuyên bố ngày 19/1.

Thắng lợi của của ông Inamine được coi là một thất bại hiếm hoi của Thủ tướng Shinzo Abe khi mà sự ủng hộ dành cho ông vẫn rất cao kể từ khi ông lại được bầu là Thủ tướng Nhật Bản trong nhiệm kỳ thứ 2 của mình hơn 1 năm về trước.

Việc trì hoãn kế hoạch xây dựng căn cứ không quân Futenma của lực lượng Thủy quân lục chiến của Mỹ vốn được hai nước thông qua lần đầu tiên năm 1996, đã luôn trở thành trở ngại chính trong quan hệ Mỹ-Nhật và Thủ tướng Abe đã thể hiện quyết tâm thúc đẩy kế hoạch này nhằm củng cố quan hệ giữa hai nước để đối phó với Trung Quốc.

Quan hệ của ông Abe với Mỹ đã suy giảm nghiêm trọng sau khi Mỹ thể hiện “sự thất vọng” sau chuyến thăm Đền Yasukuni của ông Abe ngày 26/12 vừa qua, một hành động làm gia tăng căng thẳng với cả Trung Quốc và Hàn Quốc, hai nước coi đền Yasukuni là biểu tượng quân phiệt Nhật Bản trong quá khứ.

Căn cứ quân sự Futenma đã khiến rất nhiều người dân tại Okinawa rất giận dữ vì họ cho rằng căn cứ quân sự này gây ra nhiều tai tiếng liên quan đến các nhiều vụ tai nạn, làm gia tăng ô nhiễm môi trường và tình hình phạm tội tại đây mà điển hình nhất là vụ ba quân nhân Mỹ hiếp dâm một học sinh Nhật Bản năm 1995.

Để xoa dịu sự bất mãn của người dân địa phương, Chính phủ của Thủ tướng Abe đã thông qua một khoản tiền lên đến 3.34 tỷ USD để phát triển kinh tế tỉnh này kể từ tháng 4 năm nay và cam kết tăng thêm một khoảng tương đương hằng năm cho đến năm 2022.

Ông Abe cũng cam kết xem xét kỹ lưỡng liệu kế hoạch di dời căn cứ quân sự này có thể được thúc đẩy nhanh chóng hay không và nói rằng Chính phủ có thể sẽ bắt đầu đàm phán với Mỹ về một thỏa thuận cho phép kiểm soát các vấn đề về môi trường tại các căn cứ của Mỹ.

Dường như Chính phủ của Thủ tướng Abe đã quyết tâm thực hiện kế hoạch di dời này. “Ông Inamine nói rằng ông ấy hoàn toàn phản đối kế hoạch này và sẽ gây ra nhiều khó khăn để cản trở nó, tuy nhiên Chính phủ của Thủ tướng Abe đang rất nỗ lực để giữ lời hứa với Mỹ”, Seiichi Eto, một nhà lập pháp thuộc Đảng LDP tuyên bố.

Các nhà phân tích chính trị nói rằng ông Abe sẽ phải đối đầu với những cử tri đã ủng hộ ông trong cuộc bầu cử Thủ tướng năm 2012 nếu ông vẫn tiếp tục thực hiện kế hoạch di dời căn cứ quân sự trên bất chấp sự phản đối của người dân địa phương.

“Chiến thắng của ông Inamine sẽ tạo động lực cho các phong trào phản đối di dời căn cứ quân sự của Mỹ và các chiến dịch phản đối kế hoạch này sẽ tiếp tục được mở rộng”, Takashi Kawakami, một giáo sư tại Đại học Takushoku, nói.

“Ông Abe có thể tiếp tục kế hoạch này nhưng sẽ có nhiều phong trào phản đối ông Abe và nếu những phong trào này xuất hiện thường xuyên trên các phương tiện truyền thông thì tỷ lệ ủng hộ ông sẽ sụt giảm nhanh chóng”, ông Kawakami nhấn mạnh./.