Nhà Trắng thận trọng hoan nghênh đề xuất của phe Cộng hòa

Ngày 10/10, mặc dù thừa nhận chưa nhìn thấy một con đường cụ thể để thoát khỏi tình trạng bế tắc dẫn tới việc công sở liên bang phải đóng cửa và nguy cơ vỡ nợ đang cận kề, nhưng Nhà Trắng cũng đã dè dặt lên tiếng hoan nghênh đề xuất mới của phe Cộng hòa theo đó tạm thời tăng mức vay nợ của chính phủ thêm 6 tuần nhằm giải quyết bế tắc hiện nay. 

Người phát ngôn Nhà Trắng Jay Carney (Ảnh chụp từ clip, nguồn Press TV)

Ngày 10/10, Tổng thống Barack Obama đã có cuộc gặp kéo dài một tiếng rưỡi với các nhà lãnh đạo của đảng Cộng hòa tại Hạ viện, tại đó ông Obama đã lắng nghe Chủ tịch Hạ viện, Hạ nghị sỹ John Boehner, trình bày phương án tạm thời tăng mức vay nợ cho chính phủ liên bang đến ngày 22/11.

Cụ thể, đề xuất này kiến nghị tạm thời kéo dài thời hạn cho phép chính phủ từ nay cho đến hết tháng 12/2013 được vay mượn từ nhiều nguồn tài chính khác nhau để có ngân sách tiếp tục duy trì hoạt động trước khi hai bên có thể đi đến thống nhất cho một phương án dài hơi hơn về vấn đề ngân sách của tài khóa mới.

Hai bên cũng nhất trí sẽ tiến hành thương thảo một cách có thiện chí nhằm giải quyết tình trạng bế tắc, dẫn tới công sở chính phủ liên bang phải đóng cửa đã bước sang ngày thứ mười. 

Người phát ngôn Nhà Trắng Jay Carney cho biết Tổng thống Obama vui mừng khi thấy “những đầu óc tỉnh táo” có vẻ đang thắng thế và có sự thừa nhận chung rằng không thể để nền kinh tế số một thế giới vỡ nợ.

Ông Carney cho biết, Tổng thống Obama ủng hộ một đạo luật gia hạn trần vay nợ và lạc quan đối với đề xuất của phe Cộng hòa, song sẽ chỉ chấp nhận thương thảo nếu bản kế hoạch không đặt điều kiện đi kèm. Tổng thống cũng tiếp tục giữ lập trường không đàm phán về một thỏa thuận ngân sách dài hạn khi chính phủ vẫn còn đóng cửa. Ông Obama dự kiến có cuộc thảo luận chi tiết về đề xuất của phe Cộng hòa với các thủ lĩnh Nhà Trắng vào cuối ngày 10/10.

Trong khi đó, lãnh đạo phe Cộng hòa tại Hạ viện, Hạ nghị sỹ Eric Cantor cho biết ông cảm thấy hài lòng khi Nhà Trắng thể hiện mong muốn tiếp tục đối thoại, song khẳng định thời gian cho phép để hai bên tiến hành các cuộc thương thảo không còn nhiều.

Phát biểu sau cuộc gặp với Tổng thống Obama, ông Cantor mô tả đây là một cuộc gặp hữu ích, thông báo hai bên sẽ tiếp tục thảo luận trong nội bộ mỗi đảng và "tiến hành thêm các cuộc thương thảo" vào tối 10/10. 

Trước cuộc gặp với các nhà lãnh đạo của đảng Cộng hòa, Tổng thống Obama cũng đã có cuộc thảo luận với các nhà lãnh đạo đảng Dân chủ tại Thượng viện, tại đó thủ lĩnh phe đa số đảng Dân chủ, Thượng nghị sỹ Harry Reid đề nghị phe Cộng hòa hãy để cho chính phủ hoạt động trở lại trước khi tiến hành thương lượng. 

Đề nghị nâng trần nợ ngắn hạn được các nghị sỹ của phe Cộng hòa nắm quyền đa số tại Hạ viện mô tả là có thể giúp tránh cho nước Mỹ lần đầu tiên rơi vào kịch bản vỡ nợ và được giới quan sát sở tại đánh giá là một động thái có phần “nhượng bộ” của phe Cộng hòa tại Hạ viện nhằm tháo gỡ bế tắc về vấn đề chi tiêu của chính phủ. Tuy nhiên, phe Dân chủ nhìn nhận đây là động thái mang tính “chiến thuật” của phe Cộng hòa nhằm có cái để “mặc cả” trong các cuộc thương lượng tiếp theo với ông chủ Nhà Trắng và phe Dân chủ về những nội dung quan trọng khác liên quan đến chính sách của liên bang. 

Theo thông cáo báo chí tối 10/10 của Nhà Trắng, mặc dù đã có những tín hiệu hợp tác trong các cuộc gặp mới nhất giữa hai phe Dân chủ và Cộng hòa, nhưng đến nay hai bên vẫn chưa đưa ra được một con đường cụ thể để phá vỡ tình trạng bế tắc. Thông cáo cho biết, Tổng thống Obama hy vọng hai bên sẽ đạt được những tiến bộ có ý nghĩa hơn trong các cuộc thương lượng tiếp theo.

Đến thời điểm ngày 17/10, nếu lưỡng viện Quốc hội không thể nhất trí về trần nợ công 16.700 tỷ USD, nước Mỹ sẽ lần đầu tiên rơi vào tình trạng vỡ nợ, được dự báo sẽ đẩy nền kinh tế số 1 thế giới vào một thảm họa./.