Các chuyên gia quốc tế nói về "đường lưỡi bò"

Các học giả cho rằng, Trung Quốc không có cơ sở để tuyên bố đường lưỡi bò và các nước trên thế giới không thể chấp nhận tuyên bố đó.

Tại Hội thảo An ninh Biển Đông diễn ra ở thủ đô Washington của Mỹ cuối tuần qua, bên cạnh việc các học giả quốc tế khẳng định rằng Trung quốc đã mời thầu thăm dò, khai thác tại 9 lô dầu khí nằm trong vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam, các học giả còn cho rằng Trung Quốc không có cơ sở để tuyên bố đường lưỡi bò tại khu vực Biển Đông và các nước trên thế giới không thể chấp nhận tuyên bố đó.

Giáo sư Carlyle Thayer, thuộc Học viện Quốc phòng Australia cho rằng: Đường lưỡi bò do Trung Quốc được vẽ ra vào năm 1948 và Trung Quốc chính thức tuyên bố vào năm 2009 không phải là một yêu sách rõ ràng và tuân theo đúng luật  pháp quốc tế.

Giáo sư Carlyle Thayer nói: “Các chuyên gia luật pháp khi nhìn vào bản đồ do Trung Quốc nộp cho LHQ năm 2009 thấy rằng, nó không phù hợp với cách vẽ bản đồ thông thường, hay thậm chí tuân theo cơ sở lịch sử. Theo luật pháp quốc tế, đất liền chi phối biển, bởi vậy tuyên bố chủ quyền trên biển phải dựa vào đất liền. Ví dụ bờ biển Việt Nam là đất liền thì Việt Nam có thể tuyên bố chủ quyền 200 hải lý, nhưng đối với trường hợp của Trung Quốc là một sự không rõ ràng, chúng ta không thể hiểu được là đường lưỡi bò đó đại diện cho cái gì, nó chỉ là những đường đứt đoạn được thể hiện trên bản đồ. Cách vẽ đường lưỡi bò không phù hợp với cách vẽ bản đồ quốc tế chuẩn, và tuyên bố chủ quyền của Trung quốc không phù hợp với luật quốc tế. Đường lưỡi bò được vẽ ra trước khi có Công ước Luật Biển của LHQ và nó cũng không liên quan gì với Công ước này”.

Thượng nghị sỹ Joe Liberman, Chủ tịch Ủy ban An ninh Nội địa và Các vấn đề của Chính phủ cho rằng, chính sách của Trung Quốc tại khu vực Biển Đông thiếu những cơ sở rõ ràng dựa theo luật pháp quốc tế, gây ra sự nghi ngờ và có thể dẫn đến những tính toán sai lầm. Đây cũng chính là điều khiến cho Trung Quốc có thể sẽ ngày càng bị cô lập hơn trong khu vực cũng như trên thế giới.

Thượng nghị sỹ Joe Lieberman phát biểu tại Hội thảo Biển Đông đang được tổ chức tại Mỹ (Ảnh: Minh Hiển)

Thượng nghị sỹ Joe Liberman nói: “Những đòi hỏi chủ quyền của Trung Quốc tại khu vực Biển Đông quá rộng đó là hành động gây hấn đầu tiên khiến các nước khác buộc phải hành động, đó chính là lý do tại sao tôi hy vọng Trung Quốc cần phải dừng lại và không có thêm hành động nào thì mới có thể giúp giải quyết được các tranh chấp này”.

Trước khi diễn ra hội thảo An ninh Biển Đông, trả lời phỏng vấn phóng viên Đài TNVN, Thượng nghị sỹ John McCain, một chính khách từng là ứng cử viên tổng thống Mỹ cho rằng, Trung Quốc đang trở thành một cường quốc kinh tế do vậy nước này đang cần rất nhiều nguyên liệu thô, trong đó có dầu mỏ. Trung quốc thấy rằng có một trữ lượng dầu mỏ rất lớn tại khu vực Biển Đông, nên đã tăng cường tuyên bố chủ quyền tại khu vực này, tuy nhiên tuyên bố đó là không đúng.

Thượng nghị sỹ John McCain  nêu ý kiến: Thời gian vừa qua, Trung Quốc đã tuyên bố đường 9 đoạn, họ cho rằng khu vực Biển Đông là thuộc về lãnh thổ của Trung Quốc. Đó là một tuyên bố không đúng. Khu vực Biển Đông là khu vực lãnh hải quốc tế. Chính vì thế mà tất cả chúng ta đều mong muốn có sự thương lượng hòa bình giữa Trung Quốc với các nước trong khu vực để giải quyết tranh chấp này một cách hòa bình. Thời gian gần đây, trong khu vực đã diễn ra xung đột, căng thẳng tăng lên, những căng thẳng đó cần phải được loại bỏ và đàm phán chính là câu trả lời cho vấn đề này.  

Ông Marvin Ott, Giáo sư trường Đại học Johns Hopkins cho rằng, Trung Quốc đang bỏ rất nhiều sức lực, thậm chí cả uy tín của mình để biện hộ tuyên bố chủ quyền không có tính hợp pháp. Ngay cả các nước không có dính dáng đến tranh chấp tại khu vực Biển Đông cũng không thể đồng ý với tuyên bố đường lưỡi bò của Trung Quốc.

Theo Giáo sư  Marvin Ott, Trung Quốc là một nước lớn và quan trọng đã đưa ra tuyên bố như vậy khiến các nước không còn có sự lựa chọn nào khác là thể hiện sự không đồng ý và điều đó thực sự tạo ra một tình trạng nguy hiểm.

Giáo sư  Marvin Ott  nói: “Các luật sư, học giả, chuyên gia ở các nước khác, bất kỳ ai nhìn vào tuyên bố này đều tin rằng đường 9 đoạn của Trung Quốc không có tính hợp pháp dựa theo luật pháp quốc tế, điều đó gây ra rắc rối. Bằng cách tuyên bố chủ quyền đối với hầu hết khu vực Biển Đông thông qua đường lưỡi bò, có nghĩa rằng toàn bộ  khu vực này thuộc về Trung Quốc thì không có một nước lớn nào trên thế giới có thể ủng hộ đòi hỏi này. Mỹ không thể ủng hộ, Ấn Độ không thể ủng hộ, Cộng đồng châu Âu không ủng hộ, Australia không ủng hộ, Nhật Bản không ủng hộ, không có nước nào ủng hộ  tuyên bố này của Trung Quốc”.

Tại Hội thảo, Tiến Sỹ Wu Shicom, Chủ tịch Viện Nghiên cứu Quốc gia Trung Quốc về Biển Đông nói rằng, hiện ở Trung Quốc tồn tại tới 4 khái niệm khác nhau về đường lưỡi bò. Ngoài ra, tiến sỹ Kuen-chen Fu, khoa Luật thuộc Trường đại học Shanghai Jiaotong của Trung Quốc cũng thừa nhận là hiện có rất nhiều người, trong đó có người dân Trung Quốc, hiểu nhầm về đường lưỡi bò.

Trả lời câu hỏi của phóng  viên Đài TNVN là tại sao đến thời điểm này, Trung Quốc vẫn không đưa ra những yêu sách lịch sử của mình với các tọa độ rõ ràng, và giữ im lặng về bản chất của đường lưỡi bò cũng như chế độ pháp lý của vùng biển được bao bọc bởi đường đó, Tiến sỹ Kuen-chen Fu giải thích rằng, các quan chức của Trung Quốc không có đủ khả năng, họ không phải là những học giả và do họ quá bận rộn với công việc nên chưa làm việc này.

Giáo sư Carlyle Thayer cho rằng có quá nhiều điều cần phải bàn về đường lưỡi bò của Trung quốc. Tuy nhiên, Hội thảo về An ninh Biển đông do Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế tổ chức tại Mỹ là một cơ hội để cho các học giả của Trung Quốc có quyền thể hiện quan điểm của mình, nghe các học giả quốc tế phản biện và phê phán những tuyên bố của Trung Quốc tại khu vực Biển Đông.

Theo Giáo sư Carlyle Thayer, Hội thảo sẽ giúp các học giả Trung Quốc hiểu hơn về điều này để khi họ quay về nước có những giải thích rõ ràng cho Chính phủ và người dân về tuyên bố chủ quyền của Trung Quốc./.

Mời quý độc giả theo dõi VOV.VN trên