Ai Cập - Bạo lực gia tăng, chính trường biến động

Bạo lực đã bùng phát dữ dội trong ngày hôm qua tại nhiều địa phương của Ai Cập, đặc biệt là thủ đô Cairo. Theo thống kê của cơ quan Y tế, ít nhất 149 người bị chết và hơn 1.400 người khác bị thương trong các cuộc đụng độ giữa lực lượng an ninh và những người biểu tình ủng hộ Tổng thống bị truất quyền Mohamed Morsi tại các quảng trường Rebaa Eladawiya, Phục Hưng và Mustafa Mahmoud thuộc Cairo.

Ngoài Cairo, bạo lực cũng được ghi nhận xảy ra tại nhiều địa phương khác của Ai Cập, trong đó có thành phố cảng Alexandria, khiến nhiều người chết và bị thương.

Trước thực trạng này, chiều 14/8, Chính phủ lâm thời Ai Cập đã quyết định ban bố tình trạng khẩn cấp và áp đặt lệnh giới nghiêm tại thủ đô Cairo, thành phố Alexandria cùng một số địa phương xảy ra bạo lực.

Tại thủ đô Cairo, lệnh giới nghiêm có hiệu lực từ 19h tối cho tới 6h sáng ngày hôm sau. Thông báo của Chính phủ Ai Cập nêu rõ, mọi hành động vi phạm lệnh giới nghiêm sẽ bị nghiêm trị bằng pháp luật.

Cảnh sát cố gắng kiểm soát tình hình trên đường phố Ai Cập (ảnh: CNN)

Thủ tướng lâm thời Ai Cập Beblawi khẳng định: "Chính phủ sẽ tiếp tục tuân thủ thực hiện kế hoạch lộ trình vì đây là hành động của sự đồng thuận và nó không loại trừ bất kỳ phe phái nào khỏi tiến trình chính trị. Kế hoạch lộ trình đảm bảo tự do của tất cả mọi người, không có sự phân biệt. Chúng tôi muốn xây dựng một Nhà nước dân sự, phi tôn giáo và phi quân sự, một Nhà nước cởi mở và có sự đóng góp của mọi người dân. Chúng tôi hy vọng tất cả sẽ giữ được một cái đầu tỉnh táo và những suy nghĩ khôn ngoan, vì một tương lai tốt đẹp hơn cho tất cả".

Kiểm soát tình hình

Liên quan đến chiến dịch giải tán người biểu tình ủng hộ Tổng thống bị truất quyền Mohamed Morsi tại các quảng trường Rebaa Eladawiya và Phục Hưng sáng 14/8, Bộ trưởng Nội vụ Ai Cập, tướng Mohamed Ibrahim đêm 14/8 thông báo, chiến dịch giải tán người biểu tình đã kết thúc. Hiện tại, tình hình tại hai quảng trường đã nằm dưới sự kiểm soát hoàn toàn của các lực lượng an ninh.

Tuy nhiên, trong quá trình thực thi nhiệm vụ, lực lượng chức năng đã vấp phải sự phản kháng quyết liệt của những người biểu tình vũ trang quá khích. Những người biểu tình quá khích đã dùng bom xăng, pháo hoa, gạch đá và súng tự chế tấn công lực lượng cảnh sát, khiến 43 nhân viên an ninh thiệt mạng, trong đó có 18 sỹ quan, cùng hàng trăm người khác bị thương.

Lực lượng an ninh đã bắt giữ nhiều người có vũ trang và hiện đang tiếp tục truy bắt các phần tử chống đối khác. Bộ trưởng Nội vụ Ai Cập khẳng định, trong những giờ tới, lực lượng an ninh sẽ tiếp tục hành động nhằm giải tán triệt để mọi tụ điểm biểu tình theo kế hoạch đã định.

Bộ trưởng Nội vụ Ai Cập Ibrahim tuyên bố: "Thực thi pháp luật và sự ủy quyền của Chính phủ, các lực lượng an ninh sẽ phối hợp chặt chẽ với các lực lượng vũ trang để giải quyết triệt để mọi tụ điểm biểu tình. Bằng bất kỳ giá nào, chúng tôi cũng không cho phép bất kỳ tụ điểm biểu tình nào được phép tồn tại trên toàn lãnh thổ Ai Cập trong thời gian tới".

Cũng theo thông báo của Bộ trưởng Nội vụ Ai Cập, trong các biến cố xảy ra hôm qua, Tổ chức Anh em Hồi giáo tấn công 21 trụ sở an ninh, 7 nhà thờ Công giáo và một số nhà tù trên toàn lãnh thổ Ai Cập.  

‘Anh em Hồi giáo’ kêu gọi quân nhân, cảnh sát giải ngũ

Về phần mình, Tổ chức Anh em Hồi giáo cáo buộc rằng, cảnh sát Ai Cập đã sử dụng súng bắn đạn thật để giết hại người biểu tình hòa bình không vũ trang tại quảng trường Rabaa Eladawiya và quảng trường Phục Hưng.

Một người phát ngôn của Tổ chức Anh em Hồi giáo chiều qua đã nói với kênh truyền hình Aljazeera rằng, con số thương vong thực tế do cuộc tấn công của lực lượng an ninh vào khu vực biểu tình cao hơn nhiều lần số thương vong do Bộ Y tế công bố. Theo đó, đã có ít nhất 2.200 người chết và khoảng 8.000 người khác bị thương trong các cuộc tấn công của lực lượng an ninh vào các khu vực người biểu tình ủng hộ ông Morsi.

Nhiều lãnh đạo Tổ chức Anh em Hồi giáo đã gọi hành động giải tán người biểu tình của lực lượng an ninh Ai Cập hôm qua là cuộc "thảm sát tập thể man rợ". Trong một tuyên bố với báo giới tại quảng trường Rebaa Eladawiya, Phó Tổng hướng đạo thứ nhất của Tổ chức Anh em Hồi giáo, ông Mohamed Baltagy nói rằng, Tổng tư lệnh các lực lượng vũ trang Ai Cập, Tướng El Sisi phải hoàn toàn chịu trách nhiệm về việc đẩy đất nước tới nguy cơ nội chiến.

Ông Baltagy nêu rõ: "Tướng El Sisi không hề nhận ra rằng, cuộc đảo chính của ông ta đã thất bại. Thông qua các tòa án hình sự, Tướng El Sisi đang đẩy quân đội và người dân Ai Cập tới một cuộc nội chiến. Chúng tôi kêu gọi toàn thể các tướng lĩnh trong hàng ngũ quân đội và cảnh sát từ bỏ nhiệm vụ, bất tuân mệnh lệnh, từ bỏ bộ quân phục đang mặc và trở về nhà. Hãy từ bỏ hàng ngũ vì lực lượng vũ trang và cảnh sát đã mất đi sứ mệnh quốc gia, đánh mất phẩm chất đạo đức và các giá trị nhân văn".   

Phản ứng trước các diễn biến an ninh bất ổn và tình trạng bạo lực đẫm máu hôm qua, tối cùng ngày, Phó Tổng thống Ai Cập phụ trách các vấn đề Ai Cập, ông Mohamed El Baradei đã đệ đơn từ chức lên Tổng thống lâm thời Adli Mansour. Trong một tuyên bố sau khi nộp đơn từ chức, ông Baradei, Chủ tịch đảng Hiến pháp và là một trong những Thủ lĩnh của Mặt trận cứu quốc, nói rằng, ông không thể chấp nhận các hành động giết hại người biểu tình.

Theo nhiều nhà phân tích, quyết định từ chức của Phó Tổng thống lâm thời Ai Cập hôm qua có thể là bước đi đầu tiên trong chuỗi các biến động lớn có thể xảy ra trên chính trường Ai Cập trong thời gian tới. Rất có thể, sẽ có thêm những thách thức mới đối với lộ trình chuyển giao quyền lực do quân đội công bố và đang vấp phải sự phản đối quyết liệt từ Tổ chức Anh em Hồi giáo và các lực lượng Hồi giáo khác tại Ai Cập. Tuy nhiên, những biến động và thách thức này, dù ở quy mô nào, chắc chắn cũng sẽ không làm thay đổi lộ trình chuyền chuyển giao quyền lực vốn nhận được sự ủng hộ mạnh mẽ của nhiều lực lượng chính trị trong nước, đi đầu là Mặt trận cứu quốc và Phong trào Nổi loạn.

Dư luận Ai Cập, khu vực và quốc tế vẫn đang dõi theo các diễn biến nóng bỏng hiện nay tại quốc gia Bắc Phi với nhiều phỏng đoán và cảm thái khác nhau, từ quan ngại, lo lắng tới giận dữ, phẫn nộ và hoài nghi./.