Vào mùa đông, thời tiết lạnh giá, nhiều người dân ở vùng nông thôn thường không có điều kiện sưởi ấm bằng lò sưởi, điều hòa nên họ chọn cách sưởi ấm bằng than củi, than tổ ong dẫn đến tình trạng bị ngạt khí, ngộ độc khí carbon monoxide (CO).

Những cái chết thương tâm

Trường hợp sau đây là một ví dụ rất điển hình vừa xảy ra tại Nghệ An. BVHNĐK Nghệ An đã tiếp nhận cấp cứu 4 nạn nhân bị ngộ độc khí CO. Nguyên nhân, do 4 nạn nhân đốt than sưởi, khí độc sản sinh trong phòng kín khiến 1 cháu bé 18 tháng tuổi tử vong, 4 thành viên còn lại trong gia đình nguy kịch.

Các nạn nhân trong vụ ngộ độc than trú tại thị trấn Nam Đàn, huyện Nam Đàn (Nghệ An). Các thành viên trong gia đình gồm: Nguyễn Thị Nga (20 tuổi), bà Nguyễn Thị Tiến (40 tuổi, mẹ ruột chị Nga), Đậu Thị Hạnh (17 tuổi, em chồng chị Nga) và 2 cháu bé: bé gái 18 tháng tuổi và bé trai 1 ngày tuổi con chị Nga.

Theo đó, vào tối 21/1/2016, chị Nguyễn Thị Nga (20 tuổi) vừa sinh con thứ 2 được 1 ngày tuổi, do thời tiết chuyển mùa quá lạnh nên bà ngoại đốt than củi để xông cho sản phụ cũng như sưởi ấm cả nhà. Bà Nguyễn Thị Tiến đốt lửa trong diện tích phòng kín khoảng 15m2, lò than âm ỉ cháy suốt đêm đã khiến cả 5 thành viên ngủ trong phòng bị nhiễm độc, mê man, bất tỉnh.

Khoảng 5h30 phút sáng 22/1/2016, khi người nhà mở cửa phòng, phát hiện bà Tiến và em Hạnh đã rơi vào tình trạng khó thở, sùi bọt mép, cháu bé 18 tháng tuổi tím tái, nguy kịch, ngay lập tức, các bệnh nhân được chuyển cấp cứu vào thành phố Vinh.

Tuy nhiên, khi bé gái 18 tháng tuổi được chuyển đến Bệnh viện Sản – Nhi Nghệ An, tình trạng bé đã rơi vào mức nguy hiểm tính mạng, không thể cứu chữa. 2 bệnh nhân lớn tuổi được chuyển vào cấp cứu tại Bệnh viện HNĐK Nghệ An.

Ngộ độc khí CO thường gây tử vong và để lại di chứng thần kinh cao

Theo Bệnh viện Bạch Mai, ngộ độc khí CO là một tai nạn thường gặp nhất trong cả loại ngộ độc khí độc, thường gây tử vong và để lại di chứng thần kinh – tâm thần cao.

Một nghiên cứu của Mỹ năm 2012 cho thấy, hầu hết các ca tử vong xảy ra tại nhà và nguyên nhân hàng đầu là do dùng than củi để sưởi vào mùa đông.

Theo các chuyên gia chống độc, khí CO là chất khí không màu, không mùi và không gây kích thích, có khả năng khuếch tán mạnh. Do vậy, khi bị ngộ độc thường khó phát hiện đến khi người bệnh nhận biết được biết mình bị nhiễm độc thì họ không còn khả năng gọi cấp cứu nữa. Khí CO được tạo ra từ các sản phẩm cháy không hoàn toàn của các chất có chứa carbon.

Nguyên nhân gây nhiễm độc khí CO thường gặp là dùng loại than để đun nấu, sưởi ấm, chạy máy phát điện, ở những nơi không khí kém (phòng kín, khu vực ít lưu thông khí), sử dụng lò nướng bằng khí đốt để sưởi. Mùa thường gặp bị ngộ độc loại khí này là mùa đông.

Các bác sĩ cho biết, ngộ độc khí CO nếu phát hiện và điều trị muộn gây ra tử vong, hoặc để lại di chứng thần kinh – tâm thành nặng nề khi xuất viện chiếm 4-40%. Phụ nữ mang thai, thai nhi, người cao tuổi, người có bệnh lý mạch vành, mạch máu não nguy cơ bị ngộ độc nặng hơn.

Dấu hiệu nhận biết ngộ độc và cách phòng tránh

Khởi đầu: triệu chứng tản mạn và không đặc hiệu

Ngộ độc nhẹ thường đau đầu, mệt mỏi, chóng mặt, buồn nôn.

Ngộ độc nặng: toàn thân người bệnh bị ngất, tím ở môi và các đầu ngón tay, ngón chân. Tim mạch có thể tụt huyết áp, nhịp tim không đều chiếm 5-6%. Đau ngực rất thường gặp chiếm tới 1/3 bệnh nhân bị ngộ độc CO vừa và nặng.

Hàng năm, cứ vào mùa đông, tại Trung tâm Chống độc (Bệnh viện Bạch Mai, các bác sĩ đã tiếp nhận nhiều trường hợp bị ngộ độc khí do sưởi ấm bằng bếp than, nhiều người trong số đó bị tử vong.

TS Trương Đình Bắc, Phó Cục trưởng Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) phân tích: việc dùng than tổ ong hay than củi để sưởi ấm trong thời tiết giá lạnh là nguy cơ cao làm cho trẻ nhỏ và người già xuất hiện cơn hen phế quản, suy tim mạch, nặng hơn là dẫn đến tình trạng ngộ độc khí, hôn mê sâu, nếu tỉnh thì cũng để lại di chứng là mất trí nhớ. Có rất nhiều bệnh nhân nhập viện không chỉ bị ngộ độc than tổ ong, mà còn bị ngộ độc do sử dụng các thiết bị sưởi bằng điện. Vì vậy, người dân cần hết sức cẩn thận khi sử dụng các thiết bị sưởi ấm trong mùa lạnh.

Vì vậy, để phòng tránh sự cố đáng tiếc xảy ra, TS Trương Đình Bắc khuyến cáo người dân, trong điều kiện thời tiết lạnh rét mùa đông tuyệt đối không được sưởi than củi và đóng kín cửa trong nhà hoặc ngay cả lúc khí sưởi ấm để tắm cũng rất nguy hiểm. Ông Bắc cho biết, từ trước đến nay, đã có rất nhiều sự việc đau lòng xảy ra do sưởi ấm bằng than củi. Đây là thói quen của người dân ở nông thôn rất khó bỏ.

Sưởi ấm bằng than củi, bé gái 18 tháng tuổi tử vong, 4 người nguy kịch

Tại Nghệ An, do ngộ độc khí CO khi sưởi ấm bằng than củi, một bé gái 18 tháng tuổi đã tử vong, 4 người khác trong tình trạng nguy kịch.

Các chuyên gia y tế khuyên cách phòng bệnh tốt nhất là không dùng các loại than để sưởi trong phòng kín, không nên dùng lò nướng, bếp gas để sưởi. Mỗi gia đình nên mua thiết bị phát hiện khí CO để trong nhà và khi đã bị ngộ độc khí CO tại nhà nên tìm, phát hiện nguyên nhân và sửa chữa trước khi quay lại sinh sống./.