Khủng hoảng Ukraine: "Sử dụng tên lửa Grad ở TP là tội ác chiến tranh"

Chính phủ Ukraine cáo buộc, vụ tấn công này đã làm hơn 100 người thương vong và tuyên bố sẽ có các biện pháp đáp trả thích đáng. Diễn biến này làm dấy lên những lo ngại bạo lực ở miền Đông Ukraine có thể leo thang trong những ngày tới.

 Quang cảnh đổ nát tại thành phố Mariupol. (Ảnh: AP)

Hãng tin RIA Novosti của Nga dẫn lời Tổng thống nước Cộng hòa Nhân dân Donetsk tự xưng Alexander Zakharchenko tuyên bố, chiến dịch nhằm vào Mariupol lần này là để trả đũa vụ tấn công của quân đội chính phủ hôm 22/1 làm 13 người ở Donetsk thiệt mạng. Ông Zakharchenko khẳng định, lực lượng đối lập không tấn công vào khu vực dân cư mà nhằm vào vị trí của quân đội Ukraine ở phía Đông thành phố Mariupol.

Tuy nhiên, chính quyền thành phố Mariupol cáo buộc, pháo kích của lực lượng đối lập đã làm ít nhất 30 người thiệt mạng và hơn 80 người bị thương. Tổ chức An ninh và Hợp tác châu Âu (OSCE) cho biết, vũ khí được sử dụng trong vụ tấn công này là các loại tên lửa Grad và Uragan của lực lượng đối lập ở Donetsk.

Nhà nghiên cứu của tổ chức Giám sát Nhân quyền (HRW) Ole Solvang cho biết, Grad là loại tên lửa không định hướng nên thiếu tính chính xác, vì thế không bao giờ được phép sử dụng ở những khu vực đông dân cư. Theo ông Solvang, việc sử dụng tên lửa Grad ở một thành phố có đến 500.000 dân như Mariupol là một tội ác chiến tranh.

Thủ tướng Ukraine Arseny Yatseniuk đã lên án vụ tấn công này, đồng thời cảnh báo: “Chúng tôi kêu gọi các đối tác phương Tây ngay lập tức triệu tập cuộc họp Hội đồng bảo an Liên hợp quốc. Chúng tôi cũng hy vọng Liên minh châu Âu như thường lệ sẽ có phản ứng nhanh chóng và mạnh mẽ. Chúng tôi sẽ thông báo với Đại sứ các nước G7 và các nước Ủy viên Hội đồng bảo an Liên hợp quốc về tội ác chống lại loài người đang diễn ra trên lãnh thổ Ukraine.”

Trong khi đó, phát biểu khi đang ở Riát (Riyadh), Arập Xêút, Tổng thống Ukraine Poroshenko cho biết sẽ triệu tập cuộc họp Hội đồng an ninh quốc gia ngay khi trở về nước ngày 25/1. Ông Poroshenko nêu rõ:“Cả thế giới bàng hoàng vì thảm kịch vừa xảy ra ở Mariupol. Vụ tấn công khủng bố này đã cướp đi sinh mạng của hàng chục người Ukraine và làm hơn 100 người vô tội khác bị thương. Chúng ta cần phải hành động khẩn cấp để đáp trả vụ tấn công này. Tôi có thể tuyên bố rằng cả thế giới đang đứng về phía Ukraine. Sự tàn ác phải bị trừng phạt. Chúng tôi sẽ khởi động đàm phán theo hình thức đàm phán Geneva với sự tham gia của Mỹ, Liên minh châu Âu, Nga và Ukraine.”

Cao ủy Liên minh châu Âu phụ trách về an ninh và đối ngoại Federica Mogherini đã lên án vụ tấn công vào Mariupol, cho rằng diễn biến này có thể làm xói mòn thêm quan hệ giữa Liên minh châu Âu với Nga, từ đó kêu gọi Moscow tác động đến lãnh đạo các lực lượng đối lập ở miền Đông Ukraine để chấm dứt leo thang căng thẳng.

Trong một cuộc trao đổi mới đây với ông Poroshenko, Phó Tổng thống Mỹ Joe Biden cũng đã lên án vụ tấn công vào Mariupol và tình trạng bạo lực gia tăng thời gian gần đây ở miền Đông Ukraine mà theo ông là do lực lượng đối lập khơi mào.

Trước đó, Tổng thống Poroshenko đã cáo buộc Nga hiện có 9.000 binh sỹ đóng quân trên lãnh thổ Ukraine. Ngoại trưởng Mỹ John Kerry cho rằng, Nga đã đưa ra những quyết định “vô trách nhiệm và nguy hiểm” khi viện trợ vũ khí cho phe đối lập  những tuần gần đây, trong đó có hệ thống bắn rocket, pháo hạng nặng, xe tăng, xe bọc thép … Tuy nhiên, Nga bác bỏ tất cả những cáo buộc này.

Thành phố Mariupol là cảng xuất khẩu sắt thép và ngũ cốc chính của miền Đông Ukraine, nằm bên bờ biển Azov, trải dài theo tuyến đường duyên hải quan trọng từ biên giới Nga đến bán đảo Crimea. Các nhà phân tích ở Kiev cho rằng, lực lượng đối lập Ukraine đang tìm cách xây dựng một “cầu nối” trên bộ  từ Nga đến bán đảo Crimea.

Lực lượng đối lập Ukraine từng đánh chiếm thành phố này tháng 8 năm ngoái trước khi đạt thỏa thuận Minsk về ngừng bắn với chính phủ. Ngoài Mariupol, lực lượng đối lập ở miền Đông Ukraine tuyên bố sẽ tổng tấn công toàn bộ đường ranh giới với quân đội Ukraine, bao gồm Avdeyevka, Maryinka và Debaltseve, một thị trấn ở Đông Bắc Donetsk. Với những diễn biến này, giới phân tích dự báo tình hình ở miền Đông Ukraine sẽ còn nhiều phức tạp trong những ngày tới./.