Hàng loạt các hợp tác giữa hai nước trong thời gian gần đây với trọng tâm là kinh tế, cho thấy Saudi Arabia đang lấy lợi ích kinh tế để kéo Iraq ra khỏi tầm ảnh hưởng của Iran trong khu vực.

Cuộc gặp hiếm hoi giữa Quốc vương Saudi Arabia Salman (phải) và Thủ tướng Iraq Haider al-Abadi tại Riyadh ngày 22/10. (Ảnh: SPA)

Saudi Arabia và Iraq đã tiến hành cuộc họp đầu tiên của Hội đồng Điều phối chung nhằm đẩy mạnh sự hợp tác giữa hai nước trong cuộc chiến chống tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng cũng như tái thiết các vùng lãnh thổ Iraq giành lại từ tay IS. Ngoài ra, Hội đồng này cũng sẽ góp phần vào những cải cách, khuyến khích đầu tư nước ngoài, vốn được xem rất quan trọng cho nỗ lực tái thiết ở Iraq.

Bên cạnh cuộc chiến chống IS, hàng loạt hợp tác giữa hai nước thời qua cho thấy sự cải thiện trong quan hệ giữa Iraq và Saudi Arabia sau 25 năm sóng gió.

“Việc thiết lập Hội đồng hợp tác Iraq và Saudi Arabia là bước đi quan trọng và lịch sử”, Bộ trưởng Ngoại giao Saudi Arabia Adel Al Jubier nhận định. “Nó sẽ đóng góp vào việc tăng cường mối quan hệ  giữa hai nước trong tất cả các lĩnh vực, thông qua việc thiết lập các nhóm làm việc. Chúng tôi mong đợi tăng cường hợp tác xa hơn nữa giữa hai quốc gia”.

Quan hệ giữa Iraq và Saudi Arabia đình trệ sau khi cựu Tổng thống Iraq Saddam Hussein phát động cuộc chiến xâm lược Kuwait năm 1990, sau đó Saudi Arabia đã được sử dụng làm "bàn đạp" cho một liên minh do Mỹ đứng đầu để đánh đuổi các lực lượng Iraq ra khỏi Kuwait.

Tuy nhiên, mối quan hệ hai nước gần đây có dấu hiệu nồng ấm trở lại. Chuyến bay thương mại của Saudi Arabia tuần trước hạ cánh tại Baghdad lần đầu tiên trong 27 năm qua. Hai nước cũng lên kế hoạch mở cửa biên giới với mục đích thông thương lần đầu tiên trong gần 30 năm.

Sự hợp tác này được cho là mang lại các lợi ích kinh tế cho cả hai quốc gia sản xuất dầu mỏ hàng đầu của Tổ chức Các nước xuất khẩu dầu mỏ (OPEC), đều đang bị ảnh hưởng nghiêm trọng khi giá dầu sụt giảm do sản lượng toàn cầu dư thừa vào năm 2014.

Trong khi đó với con bài kinh tế, Saudi Arabia cũng đang muốn kéo Iraq ra khỏi ảnh hưởng của Iran trong khu vực.

Iran thời gian qua luôn không quên một sứ mệnh đó là gia tăng ảnh hưởng tại nước láng giềng để Iraq không trở thành một mối đe dọa về quân sự cũng như sử dụng Iraq để kiểm soát hiệu quả một hành lang từ Tehran tới Địa Trung Hải. Chính vì vậy, có thể thấy ảnh hưởng của Iran trải khắp trong tất cả các lĩnh vực từ chính trị, quân sự, đời sống - xã hội tại Iraq. Đến với bất cứ khu chợ nào tại Iraq, các sạp hàng tràn ngập hàng hóa từ Iran.

Với cuộc chiến chống IS tại Iraq đang tiến dần đến thắng lợi, Saudi Arabia không chỉ muốn hạn chế tầm ảnh hưởng của Iran trong khu vực, mà với các cuộc bầu cử tại Iraq đang đến gần và những liên minh mới được thành lập, đã đến thời điểm chín muồi để Saudi Arabia xây dựng mối quan hệ với Iraq, thúc đẩy chiến lược mở rộng vị thế của nước này. Chiến lược này của Saudi Arabia cũng nhận được sự ủng hộ và tạo điều kiện từ phía Mỹ.

“Tôi nhấn mạnh tầm quan trọng cần phải cải thiện mối quan hệ lịch sử giữa Iraq và các quốc gia láng giềng Arab đã bất ổn nhiều năm qua”, Ngoại trưởng Mỹ Rex Tillerson khẳng định. “Sự hợp tác này rất quan trọng đối với người dân Iraq, người Sunni hay Shiite tại Iraq và cả người Kurd. Iraq hiện có thể tái hòa nhập với các nước láng giềng Arab”.

Các chuyên gia phân tích quân sự khu vực cũng nhận định, Thủ tướng Iraq Haider al-Abadi đang muốn thắt chặt hơn nữa mối quan hệ với Saudi Arabia, qua đó cân bằng ảnh hưởng của Iran, với hi vọng Saudi Arabia có thể tăng đầu tư và đặc biệt là giúp đỡ tái thiết các khu vực bị IS tàn phá, mang lại cuộc sống tốt đẹp hơn cho người dân địa phương. Do đó, Iraq đang mong muốn một mối quan hệ tích cực và cân bằng với tất cả các quốc gia láng giềng, trong đó có cả Saudi Arabia./.

Trung Đông sẽ ra sao sau chuyến thăm Nga của Quốc vương Saudi Arabia?

VOV.VN - Chuyến thăm Nga lần đầu tiên của Quốc vương Saudi Arabia Salman được kỳ vọng sẽ giúp giải quyết những vấn đề nóng bỏng hiện nay tại Trung Đông.