Người tâm thần bị xử lý thế nào khi gây án giết người?

Người tâm thần gây trọng án kinh hoàng

Thời gian gần đây, liên tiếp xảy ra những vụ trọng án kinh hoàng mà nghi phạm là những người tâm thần.

Điển hình như vụ án giết mẹ và bà ngoại của nghi phạm tâm thần Lê Quang Lập (21 tuổi, trú tại xã Đại Đồng, huyện Đại Lộc, tỉnh Quảng Nam).

Chiều 10/7/2014, khi đang lên cơn điên, Lập đập phá đồ đạc trong nhà. Bà Nguyễn Thị Khoa (80 tuổi – bà ngoại Lập) nghe tiếng vội chạy vào ngăn cản cháu trai thì Lập lấy cây búa sắt lao bổ đến bà ngoại.

Mẹ Lập, bà Trần Thị Thi (57 tuổi) thấy vậy vội vào cố giằng lấy cái búa cứu bà Khoa thì bị Lập quay lại đánh. Trong cơn điên, kẻ tâm thần Lê Quang Lập đã tước đoạt mạng sống của bà ngoại và mẹ của mình.

Gây án xong, Lập lấy xe máy, đi Đà Nẵng uống cà phê bằng số tiền ít ỏi mà bà ngoại hắn cho.

Ngay sau vụ án Lê Quang Lập hơn 1 tháng, thì trên địa bàn tỉnh Đồng Tháp cũng xảy ra vụ án mạng khác.  Nghi phạm cũng được xác định là đối tượng có triệu chứng tâm thần - Huỳnh Thanh Phong (36 tuổi, trú tại xã Tân Thuận Tây, TP Cao Lãnh, tỉnh Đồng Tháp).

Trưa 21/8/2014, Phong đã dùng dao chém bà Trần Thị Lến (70 tuổi), ông Nguyễn Ngọc Bổn (59 tuổi) và cháu Võ Hoàng Long (3 tuổi) là những người cùng xóm trọng thương. Nạn nhân được đưa đi cấp cứu nhưng do vết thương quá nặng nên bà Lến và cháu Long đã tử vong.

Trước khi xảy ra án mạng, Phong lên cơn điên và dùng dao chém đứt đầu một con chó nuôi trong nhà rồi lột da vứt ra ngoài sân. Phong tiếp tục dùng dao xông ra ngoài, liên tục chửi bới “tao giết mày, tao giết mày” rồi đuổi chém bất cứ ai khi hắn nhìn thấy.

Mới đây nhất, tại tỉnh Vĩnh Phúc xảy ra thảm án gia đình khiến 2 người chết, 1 người trọng thương. Theo đó, đêm 28, rạng sáng 29/4, nghi phạm Đặng Duy Điền (28 tuổi, trú tại xã Đông Ích, huyện Lập Thạch, tỉnh Vĩnh Phúc) đã dùng búa sát hại ông Đặng Văn Hợp (61 tuổi), bà Phạm Thị Phần (60 tuổi) và anh Đặng Văn Lý (31 tuổi).

Nghi phạm Điền hiện đang được giám định tâm thần tại bệnh viện. Thông tin cho biết, Điền là đối tượng bị tâm thần từ nhiều năm nay và mới được đưa đi điều trị tâm thần trở về cuối năm 2014.

Liên tiếp những vụ án mạng kinh hoàng do người tâm thần gây ra nhưng cơ quan chức năng vẫn chưa có biện pháp ngăn chặn tình trạng này. Phải chăng việc người tâm thần gây trọng án hiện nay là không thể giải quyết?

Xử lý như thế nào đối với người tâm thần gây án mạng

Theo luật sư Giang Hồng Thanh – Văn phòng Luật sư Giang Thanh, đối với những nghi phạm gây án mạng có dấu hiệu của bệnh tâm thần, cơ quan điều tra sẽ tiến hành đưa đi giám định.

Trong trường hợp cơ quan giám định xác định người đó mắc bệnh tâm thần hoặc một bệnh khác làm mất khả năng nhận thức hoặc khả năng điều khiển hành vi của mình tại thời điểm họ gây án thì người đó không phải chịu trách nhiệm hình sự về hành vi mình đã thực hiện.

Luật sư Thanh nêu ví dụ cụ thể, về trường hợp nghi phạm Đặng Duy Điền (xã Đông Ích, huyện Lập Thạch, tỉnh Vĩnh Phúc) dùng búa sát hại cả gia đình, được xác định là tâm thần, cơ quan điều tra sẽ không khởi tố bị can. Khi đó, Điền sẽ bị áp dụng biện pháp bắt buộc chữa bệnh.

Trong trường hợp, cơ quan giám định xác định đối tượng chỉ mắc bệnh làm hạn chế khả năng nhận thức hoặc khả năng điều khiển hành vi, đối tượng vẫn bị xử lý hình sự nhưng sẽ được hưởng tình tiết giảm nhẹ do mắc bệnh.

Có nên áp dụng hình phạt tù với người có triệu chứng tâm thần?

Là luật sư nhiều năm, ông Thanh cho hay, đã nhiều lần bào chữa, bảo vệ quyền lợi hợp pháp cho người phạm tội là người đang trong tình trạng mất hoặc hạn chế khả năng nhận thức.

“Trên thực tế, tôi chưa bao giờ gặp trường hợp cơ quan tố tụng “tha” cho những đối tượng này (tức là không xử lý hình sự), cho dù họ có tiền sử về mắc bệnh tâm thần. Thông thường cơ quan tố tụng vẫn buộc họ phải chịu trách nhiệm hình sự, chỉ giảm nhẹ một phần hình phạt cho họ mà thôi”, ông Thanh nói.

Gần đây nhất, luật sư Thanh bảo vệ quyền lợi hợp pháp cho bị cáo Hoàng Văn Việt (trú tại huyện Gia Lâm, Hà Nội).

Vì tranh giành khách với một người lái xe ôm khác dẫn tới việc Việt dùng dao chém người kia gây tổn hại sức khỏe 81%.

Hoàng Văn Việt bị TAND thành phố Hà Nội tuyên phạt 12 năm tù về tội Giết người do Việt bị xác định là rối loạn nhân cách thực tổn (một dạng tâm thần).

“Nếu không phải là người được giám định xác định rối loạn nhân cách thực tổn, chắc chắn mức án dành cho Hoàng Văn Việt sẽ cao hơn”, ông Thanh cho biết.

Tuy nhiên, việc áp dụng hình phạt tù đối với người tâm thần cũng được vị luật sư này đặt ra. Ông Thanh đặt vấn đề, nên chăng cần giải pháp tốt hơn như là người mắc bệnh tâm thần cần phải được chữa trị khỏi bệnh hay ít nhất là giảm thiểu các hành vi mất kiểm soát.

“Việc đưa họ vào tù mà không chữa bệnh cho họ, sau khi họ ra tù hoặc thậm chí ở ngay trong tù, biết đâu một lúc nào đó cơn bệnh phát tác, họ lại gây nguy hiểm cho những người xung quanh. Thế nên rất cần có sự quan tâm đúng mức của cơ quan chức năng về vấn đề này để từng bước hạn chế tình trạng người tâm thần phạm tội gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng cho xã hội”, luật sư Thanh phân tích./.