DN băn khoăn với quy định mới về nuôi, chế biến và xuất khẩu cá tra

Theo đó, Nghị định sẽ quy định cụ thể về chất lượng, an toàn vệ sinh thực phẩm cá tra, nhằm giảm được tình trạng làm ăn gian dối, ảnh hưởng đến uy tín và thương hiệu của sản phẩm cá tra Việt Nam trong thời gian qua. Tuy nhiên, nhiều doanh nghiệp sản xuất, xuất khẩu vẫn còn băn khoăn trong việc thực hiện nghị định.

 Nhiều DN cho rằng việc quy định hàm lượng nước tối đa trong sản phẩm cá tra không vượt quá 83% là khó thực hiện (Ảnh: KT)

Thời gian qua, quy hoạch vùng nuôi cá tra còn rất nhiều bất cập, chưa được quan tâm đúng mức dẫn đến tình trạng mất cân đối cung cầu, gây ô nhiễm môi trường. Cơ sở hạ tầng phục vụ cho nuôi và sản xuất, chế biến cá tra cũng chưa được đầu tư tương xứng. Nhiều hộ nuôi sử dụng thuốc kháng sinh, hóa chất hoặc sử dụng nguồn giống thả nuôi không đảm bảo, ảnh hưởng lớn đến chất lượng sản phẩm xuất khẩu…

Trước thực trạng này, Chính phủ ban hành Nghị định số 36 về nuôi, chế biến và xuất khẩu sản phẩm cá tra, nhằm khắc phục những hạn chế tồn tại trong quy hoạch, ổn định thị trường, nâng cao chất lượng sản phẩm, đưa ngành cá tra phát triển ổn định, bền vững.

Tuy nhiên, một số doanh nghiệp chế biến, xuất khẩu cá tra còn băn khoăn là về quy định chất lượng, an toàn vệ sinh thực phẩm đối với sản phẩm cá tra chế biến. Theo đó, hàm lượng nước tối đa trong các sản phẩm cá tra không được vượt quá 83%. Theo ông Nguyễn Hồng Lê – Phó Tổng Giám đốc Công ty Thủy hải sản An Phú, trên thực tế, cá tra đã có tới 82% là nước, sau quá trình sản xuất chế biến sẽ khó đạt tiêu chuẩn như trong quy định.

Ông Nguyễn Hồng Lê nêu ý kiến: “Theo quy định trong Nghị định này thì ngành cá tra chỉ bán sản phẩm cao cấp. Trong khi thị trường cá tra nhiều từ Mỹ, Nam Mỹ, châu Phi, Trung Đông, Nga… Phân khúc thị trường có nhiều sản phẩm khác nhau và nhiều giá khác nhau. Quy định như vậy sẽ gây rắc rối cho doanh nghiệp. Do đó, chúng tôi kiến nghị ra thông tư hướng dẫn giảm từ 87% hiện nay xuống còn 85% chứ không thể xuống ngay 83%. Theo tôi việc này cũng cần có lộ trình cụ thể.”

Liên quan đến vấn đề xuất khẩu, Nghị định 36 quy định, doanh nghiệp phải đăng ký hợp đồng xuất khẩu sản phẩm cá tra với Hiệp hội cá Tra Việt Nam. Cơ quan hải quan chỉ chấp nhận thông quan đối với những lô hàng của hợp đồng xuất khẩu sản phẩm cá Tra đã được Hiệp hội cá Tra Việt Nam xác nhận. Một số doanh nghiệp lo ngại việc đăng ký hợp đồng xuất khẩu sản phẩm cá tra với Hiệp hội cá Tra có thể ảnh hưởng nguyên tắc bí mật kinh doanh, gây bất lợi cho doanh nghiệp.

Lý giải về điều này, ông Phạm Anh Tuấn, Phó Tổng cục trưởng Tổng Cục Thủy sản cho biết, theo điều 8 của Nghị định 36, khi đăng ký hợp đồng, các doanh nghiệp không phải xuất trình hợp đồng xuất khẩu mà chỉ phải khai báo khối lượng xuất khẩu, thị trường xuất khẩu, không bắt buộc khai báo bên nhập khẩu cũng như giá xuất khẩu.

Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (Vasep), cần có thêm những quy định nhằm khắc phục một số bất cập trong kiểm soát chất lượng. Ông Nguyễn Hữu Dũng – Tổng Thư ký Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam cho rằng, kiểm soát chất lượng sản phẩm phải theo chuỗi, từ khâu nuôi cho đến chế biến, chứ không phải chỉ kiểm soát sản phẩm cuối cùng.

Ông Nguyễn Hữu Dũng cho biết: “Một khâu rất quan trọng là thức ăn để nuôi cá tra chiếm 80% giá trị của sản phẩm, nhưng nghị định không có dòng nào về quản lý thức ăn cá tra. Trong khi đó thức ăn cá tra đang bị lũng đoạn bởi các tập đoàn nước ngoài. Kiểm soát về chất lượng sản phẩm phải tăng cường, nhưng phải kiểm soát theo chuỗi, từ giống, thức ăn, sản phẩm cuối. Ví dụ dư lượng kháng sinh chủ yếu ở khâu nuôi thì lại kiểm soát hời hợt và thiếu lực lượng. Cho nên không đảm bảo, dư lượng trong sản phẩm cuối cùng tồn dư cao tác động đến doanh nghiệp chế biến chịu hậu quả.”

Ngành cá tra nước ta đang có nhiều lợi thế phát triển. Riêng năm 2013, kim ngạch xuất khẩu cá tra Việt Nam đã đạt 1,8 tỷ USD. Nghị định 36 ra đời nhằm tăng cường quản lý việc sản xuất, tiêu thụ và xuất khẩu cá tra một cách hiệu quả và bền vững. Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đang xây dựng dự thảo Thông tư hướng dẫn thực hiện Nghị định 36, sẽ có những quy định phù hợp với thực tế, tạo điều kiện thuận lợi cho người nuôi cá tra và các doanh nghiệp chế biến, xuất khẩu yên tâm sản xuất và gia tăng giá trị cho sản phẩm thế mạnh trong xuất khẩu thủy sản của Việt Nam./.