Huyện miền núi Hoành Bồ (Quảng Ninh) nổi tiếng với nhiều bài thuốc dân gian của đồng bào dân tộc Dao và rất nhiều loại dược liệu quý chỉ có thể được tìm thấy tại núi rừng Hoành Bồ. Thấy được tiềm năng về điều kiện tự nhiên của địa phương, đồng bào Dao nơi đây đã chủ động bảo tồn những loài dược liệu sẵn có và phát triển những giống cây dược liệu mới nhằm mục tiêu đưa Quảng Ninh thành một trong những trung tâm dược liệu vùng Đông Bắc.

Gia đình ông Triệu Tài Cao thôn Bằng Anh, xã Tân Dân, huyện Hoành Bồ là một trong những hộ còn giữ được diện tích rừng tự nhiên lớn với hơn 9ha… Từ năm 2017, cánh rừng của ông đã được xã Tân Dân chọn làm mô hình điểm để phát triển các loại cây dược liệu dưới tán rừng tự nhiên như: cây khôi tía (chữa bệnh dạ dày), cây trà hoa vàng, ba kích tím, địa gió và nhiều loại cây thuốc nam trong những bài thuốc chữa bệnh gia truyền của người Dao.

Diện tích rừng hơn 9ha của gia đình ông Triệu Tài Cao được chọn làm mô hình điểm để trồng những loại cây dược liệu dưới tán

Anh Triệu Tiến Lộc, con trai ông Triệu Tài Cao cho biết: “Bài thuốc tắm của người Dao là khi người phụ nữ vừa mới sinh con cơ thể rất là yếu, bài thuốc ấy sẽ giúp tăng cường sức khỏe, cơ thể phục hồi rất nhanh. Lá tắm này chủ yếu mọc ở rừng tự nhiên nhưng hiện tại rừng tự nhiên đã bị khai thác gần hết nên mình muốn trồng phục hồi lại để giữ được bài thuốc dân gian của người Dao, phát triển kinh tế cho các hộ gia đình”.

Không chỉ trồng và giữ gìn những giống cây thuốc nam sẵn có, đồng bào Dao nơi đây còn học hỏi kỹ thuật và đưa những giống dược liệu mới về trồng ở địa phương.

Hợp tác xã dịch vụ Nông dược Khang Thịnh HB tại thôn Tân Lập, xã Tân Dân, huyện Hoành Bồ do ông Bàn Văn Mảo làm chủ nhiệm, hiện đang có 1ha trồng thử nghiệm cây Sachi – một loại cây có giá trị dinh dưỡng cao, tốt cho người bị bệnh tim mạch, huyết áp... Mặc dù mới trồng hơn 2 tháng, nhưng diện tích Sachi đã phát triển rất tốt và hứa hẹn sản lượng hạt lớn vào cuối năm nay.

Ông Bàn Văn Mảo cho biết, cây Sachi có thể cho thu hoạch liên tục trong vòng 20 năm và hiện đã có một số đơn vị cam kết bao tiêu sản phẩm: “Mới đầu chúng tôi cũng không biết đến cây Sachi, sau đó chúng tôi cũng đi tham quan, tham khảo, khi về  gia đình quyết định thành lập hợp tác xã, thấy cây Sachi này có nhiều lợi thế, cây phát triển tốt và tuổi thọ lâu dài. Sau này, bà con có thể phát triển thành cây xóa đói giảm nghèo rất tốt, nhất là cho vùng miền núi ở đây".

Cây trà hoa vàng, một trong những cây dược liệu mang lại nguồn thu nhập cao

Dù nguồn lợi kinh tế chưa cao do mới triển khai, nhưng những vườn dược liệu này cho thấy quyết tâm của đồng bào Dao và chính quyền địa phương trong việc giữ gìn và bảo tồn các giống cây dược liệu bản địa, góp phần tạo việc làm, nâng cao thu nhập, và quan trọng hơn là chủ động nguồn thuốc quý phục vụ chăm sóc sức khỏe người dân.

“Để bảo tồn và phát triển cây dược liệu, huyện Hoành Bồ đã có chính sách khuyến khích công ty, doanh nghiệp, hợp tác xã và người dân đầu tư trồng cây dược liệu, hỗ trợ 50-70% chi phí mua cây giống; 50% chi phí xây dựng nhà chế biến, bảo quản; 100% chi phí xây dựng hạ tầng. Đồng thời, hỗ trợ chi phí ứng dụng khoa học công nghệ vào sản xuất; xây dựng thương hiệu, nhãn hiệu hướng tới sản phẩm OCOP của tỉnh”, ông Đặng Văn Chương, Trưởng Phòng Y tế huyện Hoành Bồ cho biết.

Việc trồng và chế biến cây dược liệu tập trung tại huyện miền núi Hoành Bồ (Quảng Ninh) là một trong những phương thức phát triển kinh tế từ lợi thế tự nhiên theo hướng từ “nâu” sang “xanh,  góp phần đưa Quảng Ninh trở thành trung tâm dược liệu vùng Đông Bắc và cả nước.

Tuy nhiên, khó khăn về nguồn vốn, hệ thống hạ tầng, các quy trình kỹ thuật về trồng trọt, thu hái, sơ chế sản phẩm... vẫn còn nhỏ lẻ, chưa kể thị trường tiêu thụ khá bấp bênh. Chính vì vậy, rất cần sự quan tâm vào cuộc của chính quyền các cấp và các ngành liên quan nhằm bảo tồn sự đa dạng sinh thái, phát triển bền vững cây dược liệu bản địa của huyện Hoành Bồ, nâng cao hiệu quả kinh tế và thu nhập cho người dân./.

Cây dược liệu giúp người dân Quảng Nam xóa đói giảm nghèo

VOV.VN - Theo khảo sát, hơn 830 loài, gần 600 chi, 190 họ thực vật ở các vùng núi tỉnh Quảng Nam có khả năng làm nguyên liệu dược.