Cần quy định rõ thời điểm lập Báo cáo tài chính Nhà nước

Báo cáo thẩm tra Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Kế toán tại Quốc hội chiều 22/5, Chủ nhiệm Ủy ban tài chính, ngân sách của Quốc hội Phùng Quốc Hiển cơ bản tán thành với đề nghị của Chính phủ và cho rằng, việc sửa đổi Luật Kế toán trong thời điểm hiện nay là hết sức cần thiết.

Tuy nhiên, Ủy ban tài chính, ngân sách của Quốc hội đề nghị, Chính phủ cần tổng kết, đánh giá sâu sắc về quá trình thực thi Luật, đề xuất các nội dung sửa đổi căn bản, toàn diện hơn, xác định đầy đủ các nội dung chưa được quy định ở Luật Kế toán hiện hành, có quy định bao quát các vấn đề phát sinh trong thực tiễn liên quan đến công tác kế toán, bảo đảm tính ổn định và đời sống lâu dài của Luật.

Cho rằng Luật Kế toán là đạo luật mang tính chuyên ngành cao, bao quát nhiều loại hình, lĩnh vực hạch toán. Ủy ban tài chính, ngân sách nhận thấy không thể chi tiết, cụ thể hóa tất cả các quy định liên quan đến công tác kế toán vào nội dung Dự thảo luật.

“Đối với những vấn đề liên quan đến kỹ thuật, nghiệp vụ chuyên ngành, có thể giao Chính phủ quy định bằng văn bản dưới luật nhưng cần bổ sung vào Dự thảo luật những quy định mang tính nguyên tắc về chính sách, chế độ kế toán, nhất là các nội dung liên quan đến nhiệm vụ, quyền hạn của các cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan để bảo đảm tính định hướng trong quá trình ban hành văn bản dưới luật”, Chủ nhiệm Phùng Quốc Hiển nêu rõ.

Dự thảo luật quy định việc cho phép hạch toán, điều chỉnh lại giá trị tài sản đã ghi sổ kế toán theo giá trị hợp lý. Ủy ban tài chính, ngân sách cho đây có thể tạo kẽ hở để phát sinh các trường hợp ghi khống, ghi giá trị ảo của tài sản, khó khăn trong quản lý, kiểm soát, đánh giá giá trị thực chất của tài sản, nên cân nhắc bỏ nội dung này vì trùng lặp với quy định về yêu cầu của thông tin kế toán.

Đối với công tác kiểm tra kế toán, Luật hiện hành và Dự thảo luật mới chỉ dừng ở việc quy định về một số nội dung liên quan đến quyền và trách nhiệm của đoàn kiểm tra, cơ quan có thẩm quyền kiểm tra... chưa quy định về thời hạn kiểm tra, thời hạn trả lời, cách thức kiểm tra, phản hồi hoặc giải trình.

Về những nội dung liên quan đến tổ chức hành nghề dịch vụ kế toán, Ủy ban tài chính, ngân sách nhận thấy, Dự thảo luật phí, lệ phí đang chuẩn bị trình Quốc hội xem xét, cho ý kiến tại Kỳ họp thứ 9, Quốc hội Khóa XIII theo hướng quy định chi tiết danh mục phí, lệ phí và thẩm quyền quy định, ban hành đối với các loại phí, lệ phí. Do đó, đề nghị không quy định nội dung này trong Dự thảo luật.

Ủy ban tài chính, ngân sách Quốc hội đề nghị bổ sung các quy định liên quan đến điều kiện cấp chứng chỉ hành nghề kế toán đối với đối tượng là người nước ngoài. (Ảnh minh họa: KT)

Quy định rõ tiêu chuẩn hành nghề kế toán của người nước ngoài

Theo Ủy ban tài chính, ngân sách, Luật hiện hành và Dự thảo Luật Kế toán đã quy định về tiêu chuẩn và điều kiện cấp chứng chỉ hành nghề kế toán đối với công dân Việt Nam và người nước ngoài. Tuy nhiên, đối với người nước ngoài lại chưa đề cập tới các đối tượng bị cấm thực hiện công tác kế toán, chưa quy định về phẩm chất đạo đức nghề nghiệp…

“Chính phủ cần bổ sung các quy định liên quan đến điều kiện cấp chứng chỉ hành nghề kế toán đối với đối tượng là người nước ngoài; bổ sung quy định về việc thừa nhận, chuyển đổi chứng chỉ hành nghề kế toán đối với trường hợp công dân Việt Nam có chứng chỉ chuyên gia kế toán được nước ngoài hoặc các tổ chức quốc tế cấp”, Chủ nhiệm Phùng Quốc Hiển đề cập.

Ủy ban tài chính, ngân sách đề nghị bổ sung việc cho phép đơn vị lựa chọn hệ thống tài khoản kế toán và hệ thống sổ kế toán để áp dụng. Quy định về phương thức, thủ tục đăng ký, thời hạn sử dụng tối thiểu đối với hệ thống tài khoản, hệ thống sổ kế toán, cách thức thay đổi nếu muốn lựa chọn hệ thống mới cho các kỳ kế toán sau đảm tính bao quát, đầy đủ, xác lập cơ sở pháp lý, tạo thuận lợi cho quá trình thực hiện.

Đối với kế toán Nhà nước, Ủy ban tài chính, ngân sách đề nghị bổ sung vào Dự thảo luật các điều, khoản quy định cụ thể về quy trình, thủ tục lập báo cáo tài chính Nhà nước, giá trị thông tin kế toán Nhà nước, quyền và nghĩa vụ sử dụng thông tin về kế toán Nhà nước, nhằm nâng cao tính minh bạch, công khai và hiệu quả quản lý nguồn lực tài chính.

Ủy ban tài chính, ngân sách cũng đề nghị Chính phủ nghiên cứu, bổ sung các quy định chặt chẽ hơn để bảo vệ người làm công tác kế toán, xác định rõ vai trò và trách nhiệm của kế toán trưởng; quy định cụ thể hơn về chế tài xử lý vi phạm để nâng cao tính minh bạch, răn đe trong tổ chức thực hiện.

Ngoài các nội dung nêu trên, Ủy ban tài chính, ngân sách đề nghị bổ sung các quy định liên quan đến đơn vị tiền tệ ghi nhận tại các công ty con hoặc chi nhánh nước ngoài trong kỳ kế toán; cách thức quy đổi báo cáo tài chính của công ty con về công ty mẹ thời điểm cuối năm tài chính; kế toán các công cụ tài chính phái sinh như: Hợp đồng quyền chọn, hợp đồng tương lai, hợp đồng hoán đổi; quy định rõ hơn về trách nhiệm, nghĩa vụ và biện pháp xử lý những hậu quả xảy ra đối với các doanh nghiệp dịch vụ kế toán trong quá trình tư vấn hay cung cấp dịch vụ cho khách hàng… 

Hoàn toàn nhất trí với thời điểm thi hành Luật Kế toán do Chính phủ đưa ra. Tuy nhiên, Ủy ban tài chính, ngân sách đề nghị Chính phủ quy định rõ hơn về thời điểm phải lập Báo cáo tài chính Nhà nước, bởi với quy định như Dự thảo luật sẽ dẫn đến cách hiểu chưa rõ ràng, thống nhất về thời điểm phải tiến hành lập Báo cáo tài chính Nhà nước. Đồng thời, Chính phủ cũng cần chuẩn bị đầy đủ văn bản hướng dẫn, các điều kiện cần thiết thực thi Luật để Luật Kế toán đi vào cuộc sống từ ngày có hiệu lực./.