Việt Nam tích cực hội nhập APEC - Vì sự phát triển bền vững

Đêm 19/11, Chủ tịch nước Trương Tấn Sang và đoàn cấp cao nước ta đã về tới Hà Nội, kết thúc tốt đẹp chuyến tham dự Hội nghị cấp cao APEC lần thứ 23 được tổ chức tại Thủ đô Manila, Philippines. 

Với hàng loạt các cuộc thảo luận đa phương, tiếp xúc song phương của các thành viên APEC, Hội nghị đã thống nhất quyết tâm đẩy mạnh liên kết kinh tế khu vực bao trùm và bền vững, qua đó nâng tầm APEC thành diễn đàn "vì sự phát triển".

Chủ tịch nước Trương Tấn Sang cùng lãnh đạo các nền kinh tế thành viên APEC tham dự phiên họp toàn thể

Cũng tại Manila lần này, Việt Nam và Philippines đã chính thức thiết lập quan hệ đối tác chiến lược. Sự kiện này mở ra một kỷ nguyên mới trong quan hệ hai nước; tạo thêm những xung lực mới nhằm tăng cường lòng tin, thúc đẩy quan hệ song phương và góp phần mang lại hòa bình, thịnh vượng và ổn định cho khu vực.

Hội nghị cấp cao APEC 23 diễn ra trong bối cảnh tình hình khu vực và quốc tế có nhiều chuyển biến quan trọng. Mặc dù hòa bình, ổn định tại nhiều khu vực tiếp tục bị thách thức, kinh tế thế giới phục hồi chậm và còn nhiều rủi ro, song có thể nói, mặt thuận lợi là cơ bản. Hợp tác, liên kết quốc tế phát triển mạnh mẽ với những dấu mốc lớn. 

Nổi bật là Chương trình nghị sự 2030 về phát triển bền vững được thông qua, hình thành Cộng đồng ASEAN và hoàn tất đàm phán Hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP). Trong bối cảnh đó, Hội nghị Cấp cao APEC 23 có ý nghĩa quan trọng đề ra những định hướng lớn để đẩy mạnh liên kết kinh tế khu vực và tăng cường vị thế của Diễn đàn trong giai đoạn mới.

Hội nghị cấp cao dù chỉ diễn ra trong 2 ngày nhưng đã đạt được những kết quả nổi bật với việc các nhà Lãnh đạo APEC đã nhất trí thông qua 2 Tuyên bố Cấp cao, 1 Tuyên bố Bộ trưởng và 6 văn kiện kèm theo, với mục tiêu xuyên suốt là tăng trưởng bền vững, bao trùm. Đây là bước chuyển mới, nâng tầm hiệu quả hợp tác Diễn đàn APEC, mở rộng sang các lĩnh vực mới, gắn với mục tiêu phát triển.

Chủ tịch nước Trương Tấn Sang tham dự cuộc họp Liên minh châu Á - Thái Bình Dương

Lần đầu tiên kể từ khi triển khai Chiến lược tăng trưởng năm 2010, APEC đề ra chiến lược dài hạn nhấn mạnh “chất lượng” tăng trưởng, gắn với xây dựng thể chế, gắn kết xã hội và bảo vệ môi trường. Đây cũng là lần đầu tiên APEC thông qua Khuôn khổ hợp tác tài chính dịch vụ, coi đây là nhân tố quan trọng, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh và tăng cường gắn kết các nền kinh tế châu Á - Thái Bình Dương. 

Các thành viên cũng thông qua Chương trình nghị sự hỗ trợ các doanh nghiệp vừa, nhỏ và siêu nhỏ tham gia thị trường quốc tế và khu vực, đáp ứng kịp thời quan tâm của doanh nghiệp châu Á - Thái Bình Dương. Trong đó, các thành viên nhất trí củng cố liên kết kinh tế khu vực và thúc đẩy xu thế tự do hóa thương mại toàn cầu; khẳng định quyết tâm thúc đẩy hình thành Khu vực thương mại tự do toàn châu Á - Thái Bình Dương (FTAAP) toàn diện, chất lượng cao, đáp ứng các vấn đề thương mại - đầu tư thế hệ mới trên cơ sở các liên kết hiện có ở khu vực. Như vậy, chỉ trong gần một thập kỷ, ý tưởng về Khu vực thương mại tự do châu Á - Thái Bình Dương nay đã trở thành mục tiêu cụ thể của APEC.

Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Bùi Thanh Sơn cho rằng với những kết quả đó, Hội nghị tiếp tục khẳng định vai trò quan trọng của APEC trong việc xây dựng quan hệ đối tác vì một châu Á - Thái Bình Dương hòa bình, ổn định, gắn kết và thịnh vượng.

"Lần này các nhà lãnh đạo đưa ra được một số cơ chế và mục tiêu mới, phản ánh hợp tác APEC ngày càng mở rộng và thực chất. Đó là cải thiện 10% môi trường kinh doanh vào năm 2018; hình thành Thị trường cho các doanh nghiệp vừa, nhỏ và siêu nhỏ APEC, Mạng lưới tài chính phát triển cơ sở hạ tầng, Nhóm đặc trách tự cường năng lượng, và quỹ hỗ trợ triển khai các dự án, sáng kiến của APEC. Và một trong điểm nhấn của HNCC đó là 12 nền kinh tế thành viên trong TPP họp và đánh giá khẳng định việc kết thúc đàm phán là hoạt động có ý nghĩa lịch sử sẽ đẩy hợp tác hỗ trợ, hướng tới Hiệp định thương mại tự do toàn diện ở khu vực trong thời gian tới. Với những kết quả đó, HNCC APEC đã đạt kết quả, mục tiêu rất tốt hướng tới phát triển bền vững bao trùm, của khu vực trong nhiều năm tới", Thứ trưởng Bùi Thanh Sơn nói. 

Những kết quả đạt được tại Hội nghị cấp cao APEC 23, không chỉ mở ra cơ hội hợp tác giữa các thành viên mà còn ghi dấu ấn những đóng góp của Việt Nam. Chủ tịch nước Trương Tấn Sang là khách mời đặc biệt và diễn giả chính tại nhiều phiên thảo luận quan trọng, đặc biệt là Hội nghị Thượng đỉnh doanh nghiệp APEC và Phiên thảo luận thứ nhất về “Thúc đẩy tăng trưởng bao trùm thông qua liên kết kinh tế”. 

Chủ tịch nước nhấn mạnh APEC cần ưu tiên phát triển bền vững, xóa đói nghèo, thu hẹp khoảng cách, an ninh lương thực, quản lý nước, phát triển nông nghiệp, ứng phó thiên tai…Đây cũng là những nhiệm vụ trọng tâm trong triển khai Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của nước ta 2010 - 2020. Chủ tịch nước khẳng định quyết tâm tiếp tục đổi mới, cải cách sâu rộng, triển khai các Mục tiêu phát triển bền vững của Liên Hợp Quốc (SDGs). Đồng thời, đã đưa ra nhiều đề xuất thiết thực góp phần duy trì môi trường hòa bình, ổn định ở khu vực để phát triển.

Chủ tịch nước Trương Tấn Sang nhấn mạnh: "Để APEC tiếp tục phát huy vai trò là động lực liên kết của khu vực, chúng ta cần tăng cường tham gia, hỗ trợ các nỗ lực hợp tác tiểu vùng và khu vực của các nền kinh tế thành viên, trong đó có cộng đồng kinh tế ASEAN, tiểu vùng sông Mekong... Đồng thời, chúng ta cần tăng cường đóng góp và đề cao vai trò của APEC trong nỗ lực củng cố hệ thống thương mại đa phương, trước mắt là đảm bảo thành công của Hội nghị Bộ trưởng WTO lần thứ 10. Các thành viên APEC dành ưu tiên cao hơn cho cải cách cơ cấu đồng bộ trên cả 3 trụ cột là tạo dựng thị trường mở, cạnh tranh, minh bạch; thúc đẩy sự tham gia hiệu quả của mọi thành phần xã hội vào thị trường và bảo đảm hệ thống an sinh xã hội bền vững. Việt Nam nhất trí thông qua "Chương trình nghị sự APEC mới về cải cách cơ cấu". APEC cần tiếp tục hỗ trợ nỗ lực của các nền kinh tế thành viên, tái cơ cấu kinh tế, chuyển đổi mô hình tăng trưởng, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực hỗ trợ các doanh nghiệp vừa và nhỏ tiếp cận các nguồn lực tài chính, công nghệ tiên tiến và các chương trình khởi nghiệp".

Chủ tịch nước Trương Tấn Sang và Tổng thống Philippines chứng kiến Lễ ký kết Tuyên bố chung về việc thiết lập Đối tác chiến lược Việt Nam - Philippines

Bên cạnh dấu ấn Việt Nam tại Hội APEC 2015 mở ra cơ hợp tác liên kết khu vực thì trên lĩnh vực hợp tác song phương cũng tạo ra cơ hội hợp tác mới. Tại Manila, Chủ tịch nước đã có nhiều cuộc tiếp xúc, gặp gỡ rộng rãi với các nhà Lãnh đạo của các nền kinh tế thành viên trao đổi sâu rộng các biện pháp thúc đẩy quan hệ song phương và phối hợp tại các diễn đàn đa phương, trong đó có chủ nhà Philippines, Nga, Canada, Malaysia, Peru, Papua New Guinea... 

Nổi bật nhất là Chủ tịch nước và Tổng thống nước chủ nhà Philippines đã hội đàm và chứng kiến Lễ ký kết Tuyên bố chung về việc thiết lập Đối tác chiến lược Việt Nam - Philippines. Sự kiện này mở ra một kỷ nguyên mới trong quan hệ hai nước; tạo thêm những xung lực mới nhằm tăng cường lòng tin, thúc đẩy quan hệ song phương và góp phần mang lại hòa bình, thịnh vượng và ổn định cho khu vực.

Chủ tịch nước Trương Tấn Sang và Tổng thống Philippines tham dự cuộc họp báo

Trong cuộc gặp gỡ với báo chí Tổng thống Philippines Benigno Aquino III nhấn mạnh quan hệ Đối tác chiến lược là bước tiến quan trọng nhằm củng cố mối quan hệ hữu nghị hai nước, điều này càng có ý nghĩa hơn trong bối cảnh hai nước kỷ niệm 40 năm tiết lập quan hệ ngoại giao vào năm 2016. Đây là xung lực mới thúc đẩy và làm sâu sắc hơn quan hệ hợp tác trên tất cả các lĩnh vực kinh tế, nông nghiệp, quốc phòng, hàng hải là những lĩnh vực hợp tác mang ý nghĩa chiến lược đối với cả quốc gia. 

Thông qua thỏa thuận này hai bên sẽ gia tăng các cơ hội về thương mại và đầu tư, phối hợp giải quyết tranh chấp trên biển một cách hòa bình trên cơ sở luật pháp quốc tế nhằm đem lại lợi ích cho nhân dân hai nước cũng như các nước ASEAN, quyết tâm đóng góp vào sự ổn định, an toàn và phát triển thịnh vượng của khu vực:

Tổng thống Philippines nói: "Philippines nhấn mạnh việc thực thi đầy đủ và hiệu quả DOC cũng như việc cấp bác phải sớm kết thúc đàm phán về COC. Đây là nguyện vọng chung và tôi cũng tiếp tục theo đuổi trong nhiệm kỳ mình. Tôi khẳng định ngài và nhân dân Việt Nam luôn là đối tác quan trọng đối với tôi và nhân dân tôi. Tôi và chính phủ của mình tiếp tục cam kết đồng hành với Việt Nam để hướng tới xây dựng một cộng đồng ASEAN tiến bộ hơn và ổn định hơn. Một cộng đồng ASEAN nơi mà công bằng và công lý ngự trị và một cộng đồng ASEAN với những cơ hội ý nghĩa và một cộng đồng ASEAN mà chúng ta có thể tự hào trao lại cho con cháu của chúng ta".

Chủ tịch nước Trương Tấn Sang cũng cho rằng việc thiết lập quan hệ Đối tác chiến lược đã dẫn dắt hai quốc gia vào một giai đoạn phát triển mới; đồng thời cho biết đã cùng với Tổng thống Aquino thảo luận về nội hàm của mối quan hệ này cũng như các phương hướng lớn nhằm đưa khái niệm chiến lược vào thực tiễn. Chủ tịch nước thông báo cả hai nhà lãnh đạo đã cùng chia sẻ quan ngại về diễn biến mới đây trên biển Đông và hướng tới xây dựng cộng đồng ASEAN phát triển thịnh vượng.

"Tôi và ngài Tổng thống đã chia sẻ những quan ngại gần đây ở Biển Đông làm ảnh hưởng đến lòng tin, hòa bình, an ninh và ổn định của khu vực. Đồng thời, tái khẳng định tầm quan trọng của việc bảo đảm hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn tự do hảng hải, hàng không ở Biển Đông cũng như giải quyết các tranh chấp trên biển dựa trên cơ sở luật pháp quốc tế trong đó công ước LHQ về Luật Biển năm 1982. Trên cơ sở kết quả đạt được, tôi tin tưởng chắc chắn rằng quan hệ đối tác chiến lược Việt Nam-Philippines sẽ phát triển mạnh mẽ đáp ứng lợi ích của nhân dân hai nước chúng ta và sẽ góp phần đưa cộng đồng ASEAN phát triển hòa bình và vững mạnh", Chủ tịch nước Trương Tấn Sang nêu rõ. 

Chủ tịch nước Trương Tấn Sang tại cuộc tiếp xúc với các tập đoàn kinh tế hàng đầu khu vực và toàn cầu

Cùng với hợp tác song phương, Chủ tịch nước cũng dành nhiều thời gian tiếp xúc với các tập đoàn kinh tế hàng đầu khu vực và toàn cầu, chuyển thông điệp mạnh mẽ về một Việt Nam tiếp tục đổi mới, hội nhập quốc tế sâu rộng với việc vừa kết thúc đàm phán hàng loạt các FTA, đặc biệt là TPP với sự tham gia của 12 trên 21 nền kinh tế thành viên APEC. Các doanh nghiệp đều đặt kỳ vọng lớn vào quyết tâm của Việt Nam tiếp tục cải cách, hoàn thiện thể chế, pháp lý, thúc đẩy môi trường kinh doanh công bằng, minh bạch và thông thoáng hơn; bày tỏ quan tâm, mong muốn mở rộng hợp tác, đầu tư với Việt Nam.

Có thể khẳng định những kết quả thiết thực đạt được tại Hội nghị APEC 2015 cũng như tại các cuộc gặp song phương một lần nữa khẳng định, Diễn đàn APEC là nơi hội tụ nhiều đối tác toàn diện, đối tác chiến lược, kinh tế, thương mại hàng đầu, và tiếp tục là một trong những cơ chế hợp tác khu vực quan trọng đối với nước ta. APEC cùng các cơ chế hợp tác khác ở khu vực như ASEAN, ASEAN với các đối tác, Hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP)…đang hứa hẹn nhiều tiềm năng hợp tác mới, tạo thêm nền tảng củng cố xu thế hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển./.