Có thể xây sân bay Long Thành bằng nguồn vốn xã hội hóa

Tại kỳ họp thứ 8 này, Quốc hội xem xét và cho ý kiến đối với dự án sân bay Long Thành. Nhiều đại biểu cho rằng việc xây dựng sân bay Long Thành là cần thiết, song ở thời điểm này chưa phù hợp.

Bên hành lang Quốc hội, trao đổi với phóng viên, đại biểu Quốc hội Cao Sỹ Kiêm (đoàn Thái Bình) cho rằng xét về lợi ích đất nước, về sự phát triển, việc xây dựng sân bay Long Thành là cần thiết, không thể không làm. Tuy nhiên để thực hiện dự án này, cần tính toán tới việc huy động vốn, xã hội hóa để giảm thiểu các khoản vay, chi từ ngân sách.

** Vấn đề đầu tư sân bay Long Thành cũng đang được cử tri dành nhiều quan tâm. Trong tình hình nợ công như thế, việc đầu tư sân bay Long Thành sẽ phải thực hiện ra sao?

Đại biểu Cao Sỹ Kiêm: Nếu nói về lợi ích đất nước, về quá trình phát triển, giải quyết nút giao thông cơ bản cho những năm sau thì dự án sân bay Long Thành là cần thiết. Tuy nhiên trong tình hình ngân sách hiện nay, kể cả việc đi vay nước ngoài hay huy động trong nước để thực hiện dự án này sẽ tăng gánh nợ công, làm giảm sức khỏe nền kinh tế.

Tôi cho rằng cần phải làm dự án này nhưng phải tính toán tới việc huy động vốn, xã hội hóa, hay Nhà nước chỉ can dự để làm mồi, làm động lực để thu hút vốn vào thực hiện dự án. Nếu cân đối được, có lối ra hoàn toàn chúng ta có thể tiến hành dự án này; nhưng với những yếu tố chưa vững chắc, mà có thể làm mất an toàn cân đối ngân sách hoặc đảo lộn bội chi ngân sách sẽ vô cùng gay go.

Theo tôi, có thể đồng ý làm nhưng phải đặt điều kiện, kể cả việc xã hội hóa, đi vay nhưng trong các khoản vay phải tính tới cân đối ngoại tệ, cán cân thanh toán, cán cân XNK… nếu không dễ dẫn đến vỡ nợ quốc tế.

** Theo ý kiến của ông, đã nhất thiết đã phải xây dựng sân bay Long Thành ở thời điểm khó khăn hiện nay hay chưa?

Đại biểu Cao Sỹ Kiêm: Sân bay thành phố Hồ Chí Minh đang quá tải, môi trường phát triển đã hết, nếu cố làm sẽ phải giải phóng một loạt nhà dân – mấy trăm hộ, số tiền đền bù còn lớn hơn nhiều. Ngoài yếu tố kinh tế, còn một loạt yếu tố xã hội, ảnh hưởng đến đời sống người dân phải tái định cư. Nếu tính hiệu quả hay điều kiện thì không bằng xây dựng Long Thành.

Bức bách thứ hai là khả năng vận tải hành khách, nhịp độ tăng đến mức độ phải có hàng không để hoạt động nếu không cũng phải làm sân bay khác như sân bay Biên Hòa hay mở rộng, đầu tư sửa sân bay Tân Sơn Nhất.

** Theo tính toán cá nhân của ông, làm thế nào để huy động được vốn thực hiện dự án sân bay Long Thành?

Chủ yếu là đầu tư tư nhân, theo kiểu cho phép đăng ký từng dự án nhỏ để giảm thiểu khoản vay và chi từ ngân sách.

Quyết tâm, phấn đấu có thể giảm bội chi xuống 3%

** Cử tri đang rất quan tâm vấn đề nợ công, ông có thể cho biết ý kiến của ông về vấn đề nợ công hiện nay?

Đại biểu Cao Sỹ Kiêm: Nợ công hiện nay đang diễn biến theo chiều hướng không tích cực, chi vẫn tăng, thu còn hạn chế, nên khả năng bội chi tăng lên. Trước đây ta đã phấn đấu xuống 4,5%, rồi 4,9%; ở kỳ họp vừa rồi Quốc hội đề nghị điều chỉnh lên 5,3% trong năm 2014, tăng so với các năm trước. Khả năng bội chi ngân sách sẽ tăng lên do việc quản lý, đặc biệt là chi hành chính, chi mua sắm thiết bị chưa chặt chẽ làm cho bội chi ngân sách hiện rất lớn. Nói cách khác là ta đang vay tương lai để chi cho hiện tại nên sẽ để lại một gánh nợ rất lớn cho các năm sau và các thế hệ sau.

** Vậy theo ông làm thế nào để có thể giảm bội chi ngân sách, đặc biệt mục tiêu giảm xuống 3%?

Đại biểu Cao Sỹ Kiêm: Theo tôi cần có 3 yếu tố trong giải pháp giảm bội chi xuống 3%: Thứ nhất, phải tăng nguồn thu, cải tiến các chính sách, luật lệ, cách quản lý thu chi để tăng nguồn thu. Đây là biện pháp tích cực nhất.

Biện pháp thứ hai, cũng là biện pháp truyền thống, phải giảm chi kể cả chi hành chính, chi thường xuyên, chi mua sắm, vay nước ngoài để giảm chi; Thứ ba, nâng cao hiệu lực quản lý bộ máy hành chính, phải có hệ thống luật pháp, chế tài xử lý những trường hợp vi phạm: chi sai, lãng phí, dàn trải, chi ngân sách lớn mà không đạt hiệu quả; tham ô.

Đây là 3 biện pháp truyền thống thế giới đều phải sử dụng nếu muốn khống chế bội chi ngân sách để tăng nguồn thu, quản lý chặt nguồn chi; phải cải thiện cả các hoạt động các cơ quan công quyền đảm bảo khả năng thực hiện kế hoạch ngân sách được thông suốt, công bằng, công khai, minh bạch đối với các đối tượng, các thành phần.

** Vậy theo ông mức 3% liệu có khả thi không?

Đại biểu Cao Sỹ Kiêm: Cố gắng phấn đấu có thể đạt được mức 3% bởi bội chi hiện nay còn dàn trải, hiệu quả chưa cao, nguồn thu còn rất lớn. Hướng phát triển sản xuất tăng lên thì nguồn thu cũng sẽ tăng lên, đảm bảo hiệu quả cho nền kinh tế hay nói cách khác chênh lệch thu chi tốt hơn, thu nhiều hơn, chi giảm xuống.

Khả năng 3% là có thể, tuy nhiên còn phụ thuộc vào điều kiện của nền kinh tế, nếu cần phải chiếu cố tăng trưởng phải nới ngân sách để tăng đầu tư thông qua ngân sách đảm bảo cho nhịp độ phát triển kinh tế. Kinh tế phụ thuộc vào đầu tư, liên quan đến đầu tư, ngoài tín dụng xã hội còn ngân sách. Phải căn cứ vào những yếu tố đó để quyết định.

Trong tình hình hiện nay, có một số lĩnh vực đòi hỏi phải tập trung đầu tư, tạo nên hệ thống hạ tầng tương đối cơ bản đủ đáp ứng yêu cầu, nền tảng cho phát triển kinh tế. Tuy nhiên cũng cần chú ý những khoản chi gây lãng phí, dàn trải, không hiệu quả, đặc biệt chi cho hành chính. Hiện nay, cơ cấu ngân sách chi cho hành chính, chi thường xuyên, chi cho bộ máy quản lý, mua sắm, lương bổng chiếm tới 70%; còn chi cho đầu tư phát triển chỉ có 30%, so với nước cần có tốc độ phát triển cao hơn thì chi cho đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách là quá thấp.

** Vậy theo ông cần phải cơ cấu lại tỷ lệ chi như thế nào trong tình hình hiện nay để đảm bảo vấn đề trả nợ?

Đại biểu Cao Sỹ Kiêm: Chi theo thông lệ, chi cho đầu tư xây dựng cơ bản hoặc chi cho dài hạn vào khoảng 40%, chi thường xuyên ở những nước phát triển khoảng 60%, có khả năng đảm bảo tốc độ tăng trưởng đồng thời đảm bảo ngân sách có thể dành ra để trả nợ, ổn định đảm bảo.

Hy vọng chính sách cho DN sẽ thông thoáng hơn

** Tại kỳ họp này Quốc hội sẽ thảo luận về rất nhiều vấn đề kinh tế xã hội, ông có kỳ vọng gì vào kỳ họp lần này?

Đại biểu Cao Sỹ Kiêm: Những vấn đề được Quốc hội bàn tại kỳ họp này đều là những vấn đề bức xúc. Hiện nay chúng ta đang tiến hành đổi mới hay tái cơ cấu nền kinh tế gắn với đổi mới tăng trưởng, nên sự phát triển trong sản xuất kinh doanh sẽ có nội dung mới, màu sắc mới, hướng đi mới, cơ cấu mới. Hơn nữa, chúng ta cũng đang giải quyết tập trung vấn đề thể chế (tại kỳ họp này Quốc hội thông qua nhiều luật nhất) để đảm bảo tính đồng bộ tất cả các luật, nhất là về kinh tế tạo nên động lực để phát triển, thông thoáng hơn cho doanh nghiệp.

Bên cạnh đó, chúng ta thực hiện chủ trương cải cách hành chính, cải cách tư pháp, cải cách thuế, cộng thêm với tái cơ cấu, đổi mới sắp xếp cũng tạo nên yếu tố mới.

** Xin cảm ơn ông./.