Cách điều chỉnh độ chùng của xích xe máy

Trong khi một số chiếc mô tô kiểu cổ điển đôi khi sử dụng đường truyền động với trục dẫn động tương tự như ở ô tô dẫn động cầu sau, thì hầu hết xe máy đều sử dụng xích dẫn động để kết nối bánh xích dẫn động của hộp số với một bánh xích lớn hơn gắn vào trục sau. Khi lái xe, xích xe máy có thể giãn ra và các đĩa xích có thể bị mòn, khiến xích bị chùng hơn so với khuyến nghị của nhà sản xuất.

Xích truyền động xe máy được điều chỉnh không đúng sẽ gây ra một số vấn đề như tiếng ồn quá lớn do xích va vào tay đòn và nảy xung quanh các răng đĩa xích. Mặc dù hầu như chỉ gây khó chịu nhưng nếu không được kiểm tra, tình trạng này sẽ làm tăng tốc độ mài mòn trên các bộ phận của đường truyền.

Trong trường hợp xấu nhất, xích quá lỏng có thể tuột khỏi bánh xích, khóa chặt bộ truyền động và làm hỏng xe. Tuy nhiên, việc điều chỉnh độ chùng của xích xe máy là một công việc đơn giản mà hầu như ai cũng có thể làm được.

Chuẩn bị dụng cụ

Kích thước và vật liệu cụ thể tùy thuộc vào loại xe máy và sở thích cá nhân của bạn. Nhìn chung, bạn sẽ cần dụng cụ làm sạch xích, cờ lê lực, cờ lê ổ cắm để nới lỏng đai ốc trục sau, dụng cụ đo độ chùng của xích, cờ lê để điều chỉnh độ căng của xích, dầu bôi trơn xích, khăn lau để lau sạch vết dầu mỡ và găng tay.

Chọn một vị trí có sàn bằng phẳng, chắc chắn để điều chỉnh độ chùng của xích xe máy, tránh nhiệt độ quá cao hoặc quá thấp. 

Làm sạch, kiểm tra, bôi trơn xích và đĩa xích xe máy 

Nhìn chung, bạn nên làm sạch, kiểm tra và bôi trơn xích xe máy sau mỗi 480 đến 800 km, có thể thường xuyên hơn nếu thường xuyên di chuyển trong điều kiện khắc nghiệt. Để làm sạch xích xe máy, hãy dựng xe bằng chân chống giữa. Điều quan trọng là lốp sau phải được nhấc khỏi mặt đất và cố định xe để tránh bị ngã khi bạn làm việc. Nếu không thể dựng xe lên chân chống, bạn có thể lăn nhẹ xe để thay đổi phần xích lộ ra ngoài.

Bạn phải luôn tuân theo hướng dẫn của nhà sản xuất xích xe máy khi lựa chọn hóa chất làm sạch xích. Một số những sản phẩm có bán trên thị trường, bàn chải lông nylon mềm hoặc bàn chải đánh răng cũ thường là đủ. Hãy lưu ý rằng hầu hết các mắt xích xe máy đều có vòng chữ o bằng cao su, vì vậy hãy tránh dùng chổi sắt để tránh làm hỏng vòng đệm.

Sau khi xích sạch, hãy kiểm tra nó và các đĩa xích. Xoay lốp sau từ từ, chú ý đến dây xích xem có bất kỳ sự thay đổi nào về độ chùng không. Tốt nhất nên thay xích từ chặt sang lỏng trong khi quay quanh đĩa xích. Bạn cũng nên tìm kiếm những hư hỏng, vết nứt hoặc vết mòn quá mức trên xích và đĩa xích. Sau khi đảm bảo mọi thứ đều ổn, hãy bắt đầu điều chỉnh độ nhớt và độ chùng của xích.

Tham khảo thông số kỹ thuật của nhà sản xuất 

Mức độ chùng của xích và các giá trị mô-men xoắn cần thiết được thiết kế riêng cho từng loại xe máy. Vì vậy, tốt nhất bạn nên tham khảo thông số kỹ thuật cho chiếc xe của mình. Nhìn chung, độ chùng nên đo từ 3,1 đến 3,8 cm đối với xe máy đường phố, nhưng xe thể thao kép và xe địa hình thường yêu cầu nhiều hơn.

Sách hướng dẫn sử dụng sẽ cung cấp thông tin liên quan đến độ chùng của xích được khuyến nghị, giá trị mô-men xoắn và liệu nên đặt xe trên chân chống ở giữa hay bên hông. Việc vặn chặt đai ốc và bu lông để điều chỉnh giá trị là rất quan trọng để xe của bạn vận hành an toàn.

Lực siết quá mạnh dẫn đến hỏng dây buộc, bao gồm gãy bu lông, tuột ren và có thể làm hỏng các bộ phận xung quanh. Lực mô-men xoắn quá thấp cũng nguy hiểm không kém, khiến xe di chuyển không mong muốn và dẫn đến hao mòn sớm hoặc các bộ phận rơi ra khỏi xe máy của bạn. Vị trí của chân chống cũng có vấn đề: Góc tay đòn thay đổi tùy thuộc vào việc hệ thống treo có trọng lượng hay treo tự do.

Đo độ chùng của xích xe máy

Khi vệ sinh và bôi trơn xích và đĩa xích, bạn phải luôn đo độ chùng của xích. Bạn có thể sử dụng thước dây hoặc thước kẻ để đo độ chùng của xích hoặc mua một công cụ chuyên dụng, chẳng hạn như SlackSetter của Motion Pro. Mặc dù SlackSetter có giá cả phải chăng nhưng nó không bắt buộc phải đo độ chùng của dây chuyền. Tất cả những gì bạn cần là một chiếc thước đo và một số kỹ năng toán học cơ bản. Sau đây là quy trình:

1. Chọn một vị trí trên tay đòn gần chính giữa các đĩa xích và dùng lực ngón tay kéo xích xuống.

2. Đo từ tâm của mắt xích đến phần dưới của tay đòn đến 1/8 cm gần nhất. Hãy lưu ý giá trị đó.

3. Tiếp theo, đẩy dây xích lên cao nhất có thể và đo từ dưới cùng của tay đòn đến giữa dây xích. Nếu xích chạm vào tay đòn, bạn có thể cần loại bỏ một số chùng theo phương pháp được mô tả trong phần tiếp theo.

4. Trừ giá trị nhỏ hơn cho giá trị lớn hơn để xác định số đo độ chùng của xích. 

Điều đó sẽ cung cấp cho bạn số lượng dây xích mà bạn cần.

Điều chỉnh độ chùng của xích xe máy

Nếu số đo độ chùng của xích nằm ngoài giá trị do nhà sản xuất chỉ định thì đã đến lúc phải điều chỉnh.

1. Dựng xe lên chân chống giữa và nới lỏng đai ốc trục sau. Tùy theo thiết kế, bạn có thể cần giữ đầu kia của trục bằng cờ lê. Lưu ý chỉ nới lỏng đai ốc, không tháo nó ra khỏi trục.

2. Bu-lông điều chỉnh độ chùng xích ở mỗi bên của tay đòn điều khiển vị trí trục sau phía trước và phía sau. Các bu lông điều chỉnh độ chùng thường được khóa bằng đai ốc kẹt. Giữ bu-lông điều chỉnh bằng một cờ lê trong khi nới lỏng đai ốc bằng một cờ lê khác.

3. Việc điều chỉnh độ chùng của xe máy sẽ đẩy trục về phía trước hoặc phía sau, tùy thuộc vào kiểu xe. Khi bạn đã xác định được cách xoay bu-lông điều chỉnh, hãy vặn bộ điều chỉnh ở mỗi bên một lượng như nhau. Bạn cũng nên khóa chúng vào đúng vị trí bằng đai ốc mỗi lần. Mặc dù cân ở mỗi bên hiển thị vị trí tương đối nhưng đừng dựa vào chúng để căn chỉnh bánh sau của bạn.

4. Nếu bộ điều chỉnh của bạn đẩy trục về phía sau, hãy đo độ chùng sau mỗi lần điều chỉnh mà không siết chặt đai ốc trục. Nếu bộ điều chỉnh của bạn đẩy về phía trước, hãy buộc cụm bánh xe lùi về phía sau so với các điểm dừng và siết chặt đai ốc lại mỗi lần.

5. Sau khi bạn đã đạt được độ chùng mong muốn, hãy siết chặt đai ốc trục và đai ốc hãm theo thông số kỹ thuật của nhà sản xuất.