Bàn cờ mới cho quan hệ Mỹ -Trung
Sự chuyển hướng này là tất yếu khi luật chơi tài chính giữa hai nước nói riêng, bàn cờ tiền tệ toàn cầu nói chung đã có nhiều thay đổi.
Dự kiến hôm nay (9/3), Tổng thống Mỹ B. Obama sẽ công bố quyết định bổ nhiệm Bộ trưởng Thương mại Gary Locke làm Đại sứ mới của Mỹ tại Trung Quốc. Đây có thể coi là một tin vui cho quan hệ hai nước Mỹ- Trung khi nhiệm vụ thúc đẩy quan hệ được giao vào tay một quan chức cấp cao có uy tín lại là người gốc Hoa. Một bàn cờ quan hệ mới đang mở ra với luật chơi và các nước đi mới. Song dĩ nhiên, không thể trông đợi vị tân đại sứ có thể gạt bỏ hết những nghi kỵ và mâu thuẫn trong mối quan hệ song phương được coi là phức tạp nhất trong quan hệ quốc tế này.
Báo chí Mỹ đã chơi chữ khá thú vị khi khẳng định rằng quan hệ Mỹ- Trung dưới nhiệm kỳ của vị đại sứ mới Gary Locke sẽ được “mở ra” thay vì khóa lại (dù họ của ông Locke phát âm giống từ “khóa” trong tiếng Anh). Có thể thấy rõ cái nhìn khá thiện cảm của cả hai phía Mỹ và Trung Quốc đối với nhà lãnh đạo mới này.
Từ phía Mỹ, Tổng thống Obama hẳn có ý đồ hàn gắn mối quan hệ trải qua nhiều thăng trầm với Trung Quốc khi bổ nhiệm một nhân vật gốc Hoa nắm giữ nhiệm vụ thúc đẩy quan hệ giữa hai nước. Thời gian gần đây, Washington luôn nỗ lực gửi đến Bắc Kinh thông điệp hai nước có thể là đối tác chứ không nên là đối thủ, như hình ảnh Ngoại trưởng Mỹ H. Clinton từng nêu ra, rằng “Mỹ và Trung Quốc cùng trên một con thuyền, hai bên phải cùng chèo lái tới tương lai tốt đẹp”. Và thông điệp đó dĩ nhiên sẽ dễ chuyển tải đến Trung Quốc hơn khi được trao vào tay một “người đưa thư” mới có gốc gác gia đình ở tỉnh Quảng Đông của chính quốc gia Châu Á này. Về phần mình, Bắc Kinh chắc hẳn sẽ cảm thấy vinh dự khi Washington cử một vị bộ trưởng có tiếng làm người kết nối mới quan hệ Mỹ - Trung. Ông Gary Locke là người Mỹ gốc Hoa đầu tiên nắm giữ vị trí Thống đốc bang ở Mỹ, lại là một bang lớn là Washington; cũng là một trong hai bộ trưởng gốc Hoa trong nội các của Tổng thống Obama cùng với Bộ trưởng Năng lượng Steve Chu.
Quyết định bổ nhiệm ông Gary Locke làm đại sứ mới tại Trung Quốc do đó có thể coi là một tín hiệu tích cực trong quan hệ Mỹ- Trung, mở ra một giai đoạn mới, trong đó mặt “hợp tác” nổi trội hơn “cạnh tranh”. Vị trí “bộ trưởng thương mại” mà ông Gary từng nắm giữ cũng có thể làm sao nhãng sự chú ý vào cuộc chiến tiền tệ dai dẳng giữa hai nước, chuyển sang một ưu tiên mới hơn là thúc đẩy thương mại. Sự chuyển hướng này là tất yếu khi luật chơi tài chính giữa hai nước nói riêng, bàn cờ tiền tệ toàn cầu nói chung đã có nhiều thay đổi, khi đồng đôla sụt giảm uy tín còn đồng nhân dân tệ đang dần dần mở rộng ảnh hưởng và khả năng thanh toán của nó. Thêm nữa, chính quyền Obama đang cần thúc đẩy thương mại Mỹ - Trung như một phần quan trọng trong kế hoạch tăng gấp đôi kim ngạch thương mại trong năm 2015.
Dẫu vậy, mặt trận thương mại cũng chưa hẳn đã kém phần gay cấn trong quan hệ giữa hai nước, khi Washington chỉ trích Trung Quốc không mở rộng cánh cửa cho hàng hóa Mỹ, trong khi hàng hóa Trung Quốc ngày càng tràn ngập trên thị trường Mỹ. Đó là chưa kể đến sức ép không hề giảm sút từ các nghị sỹ Mỹ đòi hỏi làm căng với Trung Quốc về các vấn đề tiền tệ, nhân quyền. Từ phía Trung Quốc, dù trong cuộc họp báo ngày 7/3, Ngoại trưởng Dương Khiết Trì đã có nhiều đánh giá lạc quan về quan hệ Mỹ - Trung, nhưng cũng không quên cảnh báo quan hệ có thể lại rơi vào vòng nguy hiểm nếu Washington không chịu chấm dứt việc bán vũ khí cho Đài Loan./.
