Kiểm tra chuyên ngành tại cảng vẫn “nghẽn” từ cơ chế
VOV.VN - Có đến hàng trăm quy định liên quan đến kiểm tra chuyên ngành còn chồng chéo, chưa đầy đủ, rõ ràng khiến thủ tục kiểm tra gặp nhiều khó khăn.
Hiện nay, trong các thủ tục hải quan xuất nhập khẩu hàng hóa, kiểm tra chuyên ngành là khâu tốn nhiều thời gian và bị doanh nghiệp phàn nàn nhất khi chiếm đến 72% tổng thời gian thông quan.
 |
| Kiểm tra chuyên ngành là khâu tốn nhiều thời gian. (Ảnh minh họa:KT) |
Công ty TNHH Tasisal mỗi tháng nhập khẩu khoảng 3 tấn phụ gia thực phẩm. Trước đây, mỗi khi hàng về cảng, nhân viên xuất nhập khẩu của công ty phải chạy đi chạy lại giữa hải quan và cơ quan kiểm tra chuyên ngành để làm thủ tục, lấy mẫu. Từ khi có điểm kiểm tra chuyên ngành tại cảng Cát Lái, doanh nghiệp chỉ cần đến cảng làm thủ tục, khai hải quan và báo cho cơ quan kiểm tra chuyên ngành lấy mẫu ngay tại đây.
Anh Phan Tấn Dân, nhân viên xuất nhập khẩu của Công ty TNHH Tasisal cho biết, ngày trước chưa có địa điểm kiểm tra chuyên ngành tại cảng, doanh nghiệp phải tốn nhiều thời gian hơn. Giờ có điểm kiểm tra chuyên ngành, kết quả lấy ngay tại cảng, giao nộp cho hải quan và được thông quan ngay.
Hiện nay, tại địa điểm kiểm tra chuyên ngành ở cảng Cát Lái có đại điện của 6 trong số 18 cơ quan kiểm tra chuyên ngành làm việc. Mỗi ngày, các doanh nghiệp xuất nhập khẩu hàng hóa qua cảng này nộp khoảng 1.000 tờ khai hải quan, trong đó có hơn 30% tờ khai thuộc diện kiểm tra chuyên ngành. Việc tổ chức địa điểm kiểm tra chuyên ngành tại cảng đã giảm thời gian thông quan từ 2 - 3 ngày.
Riêng tại cửa khẩu sân bay quốc tế Tân Sơn Nhất, một số mặt hàng như trái cây, thực phẩm, quà biếu… thuộc hàng chuyển phát nhanh, có thể kiểm tra chuyên ngành bằng cảm quan để thông quan ngay, không phải lưu kho như trước đây. Đồng thời, nếu có lấy mẫu thì làm ngay tại cửa khẩu sẽ giảm thời gian cho doanh nghiệp, không phải lưu hành vào kho bãi và đảm bảo khách quan.
Chị Nguyễn Kim Phượng, nhân viên Trung tâm Kỹ thuật tiêu chuẩn đo lường chất lượng 3 cho biết, khi khách hàng đăng ký hồ sơ xong sẽ có bộ phận lấy mẫu ngay tại cảng. Trung tâm phối hợp với hải quan đi lấy mẫu ngay để kiểm nghiệm cho khách.
Thực tế, con số cơ quan kiểm tra chuyên ngành bố trí làm việc tại cảng còn thấp. Cũng còn một số khó khăn khi kiểm tra chuyên ngành tại cửa khẩu như bố trí địa điểm làm việc cho phù hợp, cơ sở vật chất, thiết bị và nhân sự chuyên ngành còn thiếu. Đặc biệt, có đến 265 văn bản, 54 nghị định và hơn 190 thông tư liên quan đến kiểm tra chuyên ngành và nhiều quy định trong số này còn chồng chéo, chưa đầy đủ, rõ ràng...
Đáng nói là, chính các cơ quan kiểm tra chuyên ngành trong nước hiện nay chưa công nhận kết quả kiểm tra của nước ngoài, nên các lô hàng thuộc diện kiểm tra chuyên ngành phải kiểm tra 100%, vì không thực hiện quản lý rủi ro.
Trong khi đó, Cục Hải quan TP HCM đã thực hiện quản lý rủi ro, tức là hàng hóa ở các luồng vàng, luồng xanh được miễn kiểm tra và chỉ kiểm tra luồng đỏ, tỷ lệ kiểm tra hàng hóa khoảng 7%. Đây là điểm bất cập, đang gây nhiều khó khăn cho doanh nghiệp.
Trước mắt, Hải quan thành phố sẽ nhân rộng việc tổ chức địa điểm kiểm tra chuyên ngành ra các cảng khác, để giảm thời gian thông quan trung bình từ 10 - 14 ngày như hiện nay xuống còn 7 - 10 ngày trong vòng 3 năm tới.
Ông Đinh Ngọc Thắng, Phó Cục trưởng Cục Hải quan TP HCM cho biết, hiện nay, trong khi chờ cổng thông tin 1 cửa quốc gia, Cục Hải thành phố chủ động phối hợp với cơ quan kiểm tra chuyên ngành và doanh nghiệp để có kênh thông tin riêng về công nghệ thông tin, thấy được quá trình từ khi đăng ký đến khi có kết quả, Cục Hải quan căn cứ vào đó để có thể thông quan ngay mà không yêu cầu doanh nghiệp phải cung cấp bản chính. Như vậy, Cục Hải quan quản lý được những mặt hàng đã có kết quả, thông quan ngay mà không phải chờ đợi.
Để tiến tới giảm thời gian thông quan của Việt Nam bằng các nước trong khu vực ASEAN, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp trong xuất nhập khẩu thì chỉ ngành hải quan cố gắng thôi là không đủ. Công tác này đang cần sự phối hợp đồng bộ, tích cực của các bộ, ngành chức năng và của cả doanh nghiệp. Đồng thời, các bộ ngành, chức năng cần đẩy nhanh việc hoàn thiện các văn bản pháp luật theo hướng công khai, minh bạch phù hợp với các hiệp định thương mại quốc tế mà Việt Nam đã tham gia./.
