Thượng tướng Nguyễn Tân Cương: Cần lập Quỹ Phòng thủ dân sự để ứng phó thảm hoạ

Chiều 14/2, tiếp tục chương trình làm việc tại Phiên họp 20, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về một số vấn đề lớn còn có ý kiến khác nhau của dự thảo Luật Phòng thủ dân sự (PTDS), trong đó có việc quy định về Quỹ PTDS hay không.

Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng – An ninh của Quốc hội Lê Tấn Tới cho biết, một số ý kiến tán thành với dự thảo để chủ động trong nguồn lực ứng phó; một số ý kiến đề nghị cân nhắc không quy định Quỹ PTDS hay hợp nhất các quỹ, vì dễ trùng lắp nguồn thu, khó vận động đóng góp, chồng chéo với các quỹ đã có trong luật chuyên ngành, bảo đảm từ ngân sách Nhà nước cho các hoạt động phòng chống thiên tai, dịch bệnh; có ý kiến đề nghị chỉ quy định việc thành lập quỹ, còn các nội dung khác giao cấp có thẩm quyền quy định chi tiết.

Ông Lê Tấn Tới cho biết, trong quá trình tiếp thu, chính lý, còn có 2 loại ý kiến. Loại ý kiến thứ nhất đồng ý giữ như dự thảo luật do Chính phủ trình. Loại ý kiến thứ hai đề nghị bỏ quy định này.

Liên quan đến nội dung này, cơ quan soạn thảo tán thành với loại ý kiến thứ nhất và đề nghị giữ như quy định của dự thảo Chính phủ trình, có chỉnh lý một số nội dung. Trên cơ sở ý kiến của đại biểu Quốc hội và các cơ quan có liên quan, đa số ý kiến trong Thường trực UBQPAN đề nghị không quy định Quỹ PTDS mà thiết kế phương án linh hoạt hơn về việc hình thành quỹ trong trường hợp thật sự cần thiết.

Phương án 1 là giữ quy định về Quỹ PTDS như dự thảo Chính phủ trình (tại điểm b khoản 2 Điều 43 và Điều 44).

Phương án 2 sửa sửa điểm b khoản 2 Điều 43 (Tài chính, lực lượng, phương tiện, dữ trữ cho PTDS) thành: “Trong trường hợp cấp bách, Thủ tướng Chính phủ quyết định thành lập quỹ theo quy định của pháp luật để quản lý, sử dụng các nguồn tài trợ, hỗ trợ, đóng tự nguyện bằng tiền, tài sản của các tổ chức, cá nhân trong nước và ngoài nước và các nguồn hợp pháp khác cho hoạt động phòng chống, khắc phục hậu quả thảm họa, sự cố”.

“Việc chỉnh sửa này xuất phát từ kinh nghiệm của việc thành lập Quỹ vaccine thời gian qua, thể hiện sự linh hoạt trong huy động kịp thời nguồn lực cho các tình huống đặc biệt cấp bách” – Chủ nhiệm Lê Tấn Tới nói.

Ông Hoàng Thanh Tùng cho rằng, theo phương án như Chính phủ trình sẽ không phù hợp với luật ngân sách, bởi hằng năm ngân sách thường xuyên đã bố trí bố gồm cả nguồn dự toán ngân sách và nguồn dự phòng để thực hiện các nhiệm vụ chi cho phòng chống thiên tai, dịch bệnh…. Nhiệm vụ chi của Quỹ PTDS trong một số trường hợp có thể trùng với nhiệm vụ chi của NSNN.

 “Hai quỹ không thể trùng một nội dung chi” – ông Hoàng Thanh Tùng nhấn mạnh, đồng thời ủng hộ phương án trong trường hợp cấp bách thì Chính phủ thành lập theo thẩm quyền.

Đồng quan điểm, Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội Nguyễn Thuý Anh ủng hộ luật xác định việc huy động thành lập quỹ và Chính phủ có thể lập khi cần thiết để tạo sự linh hoạt. Việc điều chuyển giữa các quỹ phải phù hợp tiêu chí, mục đích của quỹ.

Cho ý kiến nội dung này, Phó Chủ tịch thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn nêu quan điểm, dù theo phương án nào thì cũng cần có quỹ để thực hiện PTDS. Tuy nhiên, vấn đề đại biểu quan tâm là làm thế nào để minh bạch, công khai trong sử dụng quỹ.

Báo cáo giải trình tại phiên họp, Thượng tướng Nguyễn Tân Cương - Tổng Tham mưu trưởng, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng nhấn mạnh, hoạt động PTDS có phạm vi rất rộng, liên quan nhiều lĩnh vực và khi xảy ra thảm hoạ sự cố gây ảnh hưởng rất lớn nên Chính phủ đề xuất phương án 1 để có nguồn lực trong tay nhằm giải quyết vấn đề cấp thiết ban đầu. Trong quá trình xử lý thảm hoạ sự cố vẫn tiếp tục huy động tiếp các nguồn lực.

“Do đó nên tích hợp thêm một số ý của phương án 2 vào phương án 1 để linh hoạt thực hiện. Như thảm hoạ động đất ở Thổ Nhĩ Kỳ mà nếu không có nguồn lực lớn ngay lúc đầu thì khó đáp ứng, còn viện trợ của các quốc gia cần có thời gian. Nên có quỹ ngay lúc đầu để có nguồn lực, còn sử dụng thế nào phải có quy chế minh bạch” – Thượng tướng Nguyễn Tân Cương nói.

Kết luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương nói: “Việc quỹ có trước hay có sau thì tiếp tục xin ý kiến, tinh thần là thành lập nhưng phải đảm bảo tính công khai, minh bạch và sử dụng có hiệu quả”./.