Nhiều tật xấu của người Việt đang bộc lộ một cách bất thường

“Dự thảo báo cáo chính trị cũng như dự thảo báo cáo đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ kinh tế xã hội 5 năm 2011-2015 và phương hướng nhiệm vụ phát triển kinh tế xã hội 5 năm 2016-2020, có thể dễ dàng nhận thấy vấn đề văn hóa được quan tâm đặc biệt, trong đó vấn đề con người đặt lên hàng đầu trong các vấn đề về văn hóa. Điều đó hoàn toàn đúng đắn cả về phương diện lý luận, cả về thực tiễn” –TS Lê Viết Chức, nguyên Giám đốc Sở Văn hóa Thể thao Hà Nội nhấn mạnh.

Theo TS Lê Viết Chức, con người vừa là chủ thể sáng tạo ra văn hóa, đồng thời là sản phẩm của chính nền văn hóa do mình tạo ra. Chính vì thế, khi nhắc đến văn hóa là nhắc đến con người. Có thể nói, con người là nhân tố quyết định không chỉ trong văn hóa mà còn trong mọi lĩnh vực của đời sống xã hội.

Con người được đặt lên hàng đầu là hoàn toàn đúng đắn

TS Lê Viết Chức

“Tiếc rằng, hiện nay một số người Việt Nam không giữ được những giá trị vô giá ấy, đến nỗi một số nước hiện nay người ta phải dùng tiếng Việt, tiếng mẹ đẻ của người Việt để cảnh báo một điều rất đáng xấu hổ là nạn ăn cắp. Hình ảnh đẹp về người Việt Nam phần nào bị mai một trong mắt bạn bè quốc tế. Ở trong nước, một số tật xấu của người Việt hình như đag có dịp bộc lộ một cách bất thường, bất thường về cả số lượng, tính chất và mức độ xấu xa. Nếu nói về tình làng nghĩa xóm, tình bạn bè, anh em phai nhạt đã đáng báo động. Nay trong làng với nhau người ta có thể đoạt mạng nhau bằng những lý do rất vớ vẩn đến khó hiểu. Cha mẹ có thể giết con, con giết cha mẹ, cháu giết ông bà…  dẫu trong bất kỳ hoàn cảnh nào thì cũng không thể chấp nhận được trong xã hội, trong tâm hồn người Việt vốn khoan dung, độ lượng, trong văn hóa Việt Nam vốn yêu chuộng hòa bình và trân trọng con người”- TS Lê Viết Chức trăn trở.

TS Lê Viết Chức lo ngại những tệ nạn trên có chiều hướng ngày càng tăng. “Điều đang lo ngại nhất là cái tốt, sự trung thực, việc thiện dường như đang bị lấn át bởi cái giả dối, cái ác. Giả đối đang hiện hữu ở mọi cung bậc đến mức trơ trẽn, vô cảm và không còn biết xấu hổ. Đảng và toàn xã hội đang tìm mọi biện pháp ngăn chặn điều đó nhưng nó vẫn tồn tại một cách đáng báo động. Ngay trong dự thảo báo cáo chính trị, một văn kiện quan trọng của Đảng cũng đã chỉ rõ “Tình trạng suy thoái về tư tưởng, chính trị, đạo đức, lối sống trong Đảng và trong xã hội chưa được ngăn chặn, đẩy lùi” và trong dự thảo báo cáo đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ kinh tế - xã hội 5 năm 2011 – 2015 cũng nhận định “nhiều biểu hiện xấu về đạo đức, lối sống gây bức xúc trong nhân dân. Tệ nạn xã hội còn diễn biến phức tạp”.

Chính vì vậy theo TS Lê Viết Chức việc đặt vấn đề xây dựng con người lên hàng đầu không chỉ đúng, trúng mà còn vô cùng cần thiết và cần được triển khai ngay. Vấn đề là làm gì? Và làm như thế nào để xây dựng con người trong thời hiện đại.

Phải có hệ giá trị có tính định tính, định lượng rõ ràng trong đánh giá

Dự thảo báo cáo chính trị Đại hội Đảng lần thứ XII chỉ rõ “Hoàn thiện chuẩn mực giá trị văn hóa và con người Việt Nam”, “Đúc kết và xây dựng hệ giá trị chuẩn mực của người Việt Nam thời kỳ CNH, HĐH và hội nhập quốc tế”. Theo TS Lê Viết Chức định hướng như vậy là hoàn toàn chuẩn xác. Phải xây dựng được hệ giá trị chuẩn mực con người Việt Nam trong thời đại mới để làm căn cứ xây dựng con người.

Một số tật xấu của người Việt hình như đang có dịp bộc lộ một cách bất thường (ảnh: KT)

“Trẻ nhỏ phải làm gì? Người lớn phải làm gì, trong gia đình phải thế nào? Ngoài xã hội ra sao? Đảng viên, cán bộ phải có chuẩn mực gì, phải hành xử, ứng xử như thế nào với chính mình, với công việc theo vị trí, chức trách được giao, với người khác và với nhân dân? Tất cả càng được cụ thể hóa, càng rõ ràng càng dễ thực hiện. Có như vậy với có tiêu chuẩn để định tính về tư tưởng đạo đức, lối sống và cả tinh thần yêu nước của mỗi con người cụ thể. Đánh giá cảm tính chung chung không những không có hiệu quả trong xây dựng con người văn hóa mà còn làm cho người ta thụ động, thậm chí ngộ nhận trong tu dưỡng bản thân, hồ đồ trong đánh giá người khác”- TS Lê Viết Chức đề xuất.

TS Lê Viết Chức cũng cho rằng, việc Hà Nội đang tích cực triển khai xây dựng người Thủ đô thanh lịch, văn minh là hoàn toàn đáng khích lệ. Đây là việc làm khó, nhưng hãy làm. Xây dựng con người không phải là việc của người khác, không phải là việc “dội” từ tổ chức hay cơ quan, mà là phải của chính mỗi con người, mỗi gia đình, mỗi cơ quan, mỗi tổ chức cụ thể.  

“Không thể chờ có công bố hệ giá trị rồi mới tu dưỡng, rèn luyện thành người tốt, người tử tế. chuẩn mực con người văn hóa đã được cộng đồng mỗi quốc gia, dân tộc công nhận một cách tự nhiên và mỗi thành viên trong cộng đồng đó điều chỉnh theo một cách tự nguyện. Cuộc sống thay đổi theo thời gian, các chuẩn mực cũng thay đổi để phù hợp  tuy nhiên những chuẩn mực cơ bản để làm người vẫn nguyên giá trị của nó. Đó là người tốt phải là người có ích, người trung thực, người tử tế, người biết tôn trọng người khác, người có tình thương yêu người thân thiết của mình và đồng loại”- TS Lê Viết Chức nhận định./.