Hai nhà khoa học đoạt giải Kovalevskaia với các công trình nổi tiếng

Đồng hành cùng các nhà khoa học nữ trong 30 năm đất nước đổi mới, Giải thưởng Kovalevskaia đã trở thành giải thưởng có uy tín ở cấp quốc gia dành cho các nhà khoa học nữ, là nguồn động viên và động lực cho các chị phấn đấu, ngày càng đóng góp nhiều hơn cho nền khoa học nước nhà.

Năm nay, Hội Liên hiệp phụ nữ Việt Nam tổ chức lễ kỷ niệm 30 năm giải thưởng Kovalevskaia và trao giải thưởng Kovalevskaia năm 2015. Theo đó, hai cá nhân đạt giải Kovalevskaia năm 2015 là PGS. TS Đặng Thị Cẩm Hà, nguyên Trưởng phòng Công nghệ sinh học môi trường, Viện Công nghệ sinh học, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam và TS. BS. Phạm Thị Ngọc Thảo - Phó Giám đốc Bệnh viện Chợ Rẫy thành phố Hồ Chí Minh, Bộ Y tế.

PGS. TS Đặng Thị Cẩm Hà hướng dẫn các nghiên cứu sinh trong phòng thí nghiệm

Hơn 20 năm say mê nghiên cứu khoa học, PGS. TS Đặng Thị Cẩm Hà đã chủ nhiệm gần 30 đề tài, dự án, nhánh đề tài các cấp, công bố hơn 160 công trình khoa học công nghệ trong và ngoài nước.

Công trình nghiên cứu về công nghệ làm sạch dầu ô nhiễm ở các môi trường sinh thái khác nhau bằng công nghệ phân hủy sinh hoc (bioremediation) là một trong số những công trình lớn mà chị cùng với các học trò và đồng nghiệp đầu tư nhiều công sức. Đặc biệt công trình được tạo ra từ năm 1998 cho đến nay vẫn hoạt động tốt tại 5 kho dầu lớn nhất của khu vực miền Bắc thuộc Công ty Xăng dầu B12. Do công nghệ được thực hiện có hiệu quả nên sau 17 năm hoạt động liên tục, quy trình công nghệ và các chế phẩm vẫn được duy trì.

Công nghệ xử lý loại màu thuốc nhuộm hoạt tính bằng tổ hợp của các enzyme laccase cho thấy hầu hết các màu thuốc nhuộm hoạt tính tổng hợp và thương mại hiện đang sử dụng để nhuộm vải ở Việt Nam đều được loại bỏ ở các mức độ khác nhau từ 20-96% trong thời gian ngắn. Công nghệ có thể ứng dụng không chỉ cho xử lý loại màu thuốc nhuộm mà còn xử lý cả các chất ô nhiễm nồng độ thấp. Các chất này hiện là mối đe dọa rất lớn đến sức khỏe cộng động bởi chúng làm hỏng hệ nội tiết, gây nên hàng loạt bệnh hiểm nghèo và thay đổi giới tính.

Chuỗi công trình nghiên cứu xử lý đất ô nhiễm chất diệt cỏ/dioxin do Mỹ sử dụng trong chiến tranh tại các điểm nóng Đà Nẵng và Biên Hòa bằng công nghệ phân hủy sinh học đã được thực hiện trong 10 năm. Kết qủa đã được đánh giá ở các cấp khác nhau trong nước và quốc tế. Hiện nay, chưa có một công bố nào trên thế giới về khử độc đất nhiễm chất diệt cỏ/dioxin có hiệu quả bằng công nghệ sinh học và thực hiện ở hiện trường qui mô lớn như ở Việt Nam.

Với những thành tích trên, PGS.TS Đặng Thị Cẩm Hà được nhận giải Nhất giải thưởng VIFOTEC 2001; Bằng khen của Tổng LĐLĐ Việt Nam, Bộ Khoa học và Công nghệ Môi trường (2001); Bằng khen của Thủ tướng chính phủ do đạt giải thưởng cao Sáng tạo Khoa học Công nghệ Việt Nam (2005); Huy chương vàng và bạc “Các nhà sáng chế phụ nữ quốc tế” tổ chức tại Hàn Quốc (2012) và nhiều Huy chương quốc tế khác. Ngoài ra, chị còn được cấp 9 bằng sáng chế và 2 bằng giải pháp hữu ích thuộc các lĩnh vực công nghệ sinh học môi trường, nguồn gene di truyền từ thiên nhiên Việt Nam để tạo sản phẩm có khả năng thương mại, các sản phẩm thuốc và thực phẩm chức năng.

Thành công từ ghép gan trên người cho gan sống và người hiến tạng chết não

Với niềm say mê nghiên cứu khoa học từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường đến nay, sự trưởng thành của TS.BS Phạm Thị Ngọc Thảo gắn liền với công tác nghiên cứu khoa học. Chị hiện là Phó Giám đốc phụ trách hệ hồi sức cấp cứu Bệnh viện Chợ Rẫy, kiêm trưởng Bộ môn Hồi sức - Cấp cứu - Chống độc Đại học Y Dược TP HCM, Phó chủ tịch Hội Hồi sức cấp cứu TP HCM.

Chị đã chủ trì và tham gia nhiều đề tài tiêu chuẩn các cấp. Tiêu biểu là các đề tài “Nghiên cứu ứng dụng một số kỹ thuật lọc máu hiện đại trong cấp cứu, điều trị một số bệnh tại các khoa Hồi sức cấp cứu”, “Ghép gan trên người cho gan sống và người hiến tạng chết não”, “Ứng dụng lọc máu hiện điều trị bệnh lý cấp cứu” và “Ghép thận trên người hiến tạng tim ngừng đập”.

Chị đã có hơn 40 bài báo nghiên cứu khoa học được đăng trên tạp chí Y học TPHCM, Y học thực hành, Y học Việt Nam. Trong quá trình công tác, chị luôn ứng dụng khoa học vào thực tiễn hoạt động khám chữa bệnh, tích cực tham gia đề án ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý tổng thể bệnh viện, nâng cao quản lý chất lượng hoạt động khám chữa bệnh, bước đầu xây dựng mạng hoàn chỉnh khối ngoại trú: bệnh án ngoại trú, đơn thuốc, xét nghiệm, dược và tài chính. Áp dụng kỹ thuật mới trong hồi sức: thông khí nhân tạo, lọc máu,…

Trong thực hiện Đề án 1816 của Bộ Y tế, chị được phân công chịu trách nhiệm tại 2 tỉnh Trà Vinh và Đồng Tháp. Tại bệnh viên tỉnh Trà Vinh, chị thực hiện điều trị cho 60 bệnh nhân nội trú, phẫu thuật 254 bệnh nhân, giảm tỉ lệ bệnh nhân phải chuyển tuyến trên tới 20%. Tại Bệnh viện tỉnh Đồng Tháp, chị hướng dẫn thực tế trên 80 bệnh nhân, mở lớp siêu âm thực hành 3 tháng với 25 học viên, giảm tỉ lệ bệnh nhân phải chuyển tuyến trên 15,4%.

 Với những cống hiến của mình, chị được tặng thưởng nhiều danh hiệu cao quý: Thầy thuốc ưu tú, Huân chương lao động Hạng Nhất, Nhì, Ba; Kỷ niệm chương Vì sức khỏe nhân dân; Anh hùng lao động trong thời kỳ đổi mới, Huân chương Độc lập hạng hai, Bằng khen Thủ tướng Chính phủ, Cờ thi đua Chính phủ./.