Thổ Nhĩ Kỳ tiếp tục thử thách EU trong vấn đề người di cư

Tuyên bố mới nhất này của Thổ Nhĩ Kỳ tiếp tục khiến thỏa thuận giữa nước này và EU ký hồi tháng 3 liên quan đến người di cư đối mặt với nguy cơ bị phá vỡ.

Binh sĩ Thổ Nhĩ Kỳ ngăn người tị nạn từ Syria đổ sang biên giới nước này. Ảnh Reuters

Trong tuyên bố sau phiên họp của Nghị viện châu Âu, trong đó có thảo luận về việc miễn thị thực cho công dân Thổ Nhĩ Kỳ vào khu vực Schengen theo một phần của thoả thuận nhập cư ký giữa EU và Thổ Nhĩ Kỳ, ông Burhan Kuzu- Phó Chủ tịch Đảng Công lý và Phát triển (AKP)- đe doạ sẽ "nhấn chìm" châu Âu bằng dòng chảy của hơn 2 triệu người di cư đến từ Bắc Phi và Trung Đông đang mắc kẹt tại các khu trại tị nạn ở Thổ Nhĩ Kỳ khi nói rằng, nếu cảnh cửa Thổ Nhĩ Kỳ mở ra, châu Âu sẽ vô cùng khốn khổ.

Trong thời gian qua, Thổ Nhĩ Kỳ không ngừng gia tăng sức ép và cảnh báo rút khỏi thỏa thuận với EU nếu vấn đề miễn thị thực không được giải quyết. Trước đó, ngày 10/5, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan tuyên bố, Thổ Nhĩ Kỳ muốn EU triển khai việc miễn thị thực cho công dân nước này muộn nhất là tháng 10 tới, tức là gia hạn thêm bốn tháng so với yêu cầu ban đầu.

Theo ông Erdogan, Thổ Nhĩ Kỳ đã thực hiện cam kết về vấn đề nhập cư và giờ đến lượt EU thể hiện trách nhiệm của mình. Đặc biệt liên quan đến luật chống khủng bố, một trong những điều kiện mà EU yêu cầu Thổ Nhĩ Kỳ thay đổi nếu muốn công dân nước này được tự do đi lại trong khối Schengen, Tổng thống Erdogan nhấn mạnh, nếu muốn Thổ Nhĩ Kỳ thay đổi, thì EU mới là bên phải thay đổi luật chống khủng bố của mình trước.

“Liên quan đến thỏa thuận visa và Schengen, chúng tôi đã hoàn thành. Chúng tôi đã ký thỏa thuận với EU. Có nghĩa là EU phải triển khai việc miễn thị thực cho công dân Thổ Nhĩ Kỳ muộn nhất vào tháng 10 năm nay. EU yêu cầu chúng tôi phải thay đổi luật chống khủng bố để đổi lấy thỏa thuận tự do thị thực Tuy nhiên, tôi rất tiếc phải nói rằng, Thổ Nhĩ Kỳ vẫn sẽ chống khủng bố theo cách của mình”, ông Erdogan nói.

Tuy nhiên, trước những yêu cầu ngày càng lấn lướt của Thổ Nhĩ Kỳ, EU cũng đã tỏ thái độ cứng rắn. Trong bối cảnh nhiều nước châu Âu đã bắt đầu chán ngán với những yêu cầu mà họ cho là ngày càng “quá đáng” của Thổ Nhĩ Kỳ, Chủ tịch Uỷ ban châu Âu Jean-Claude Juncker cảnh báo, thỏa thuận mang tính bước ngoặt giữa EU và Thổ Nhĩ Kỳ sẽ sụp đổ nếu nước này không hoàn thành  cam kết của mình, bao gồm cả việc thay đổi luật chống khủng bố.

“Chúng tôi đã đề ra những tiêu chí đối với vấn đề miễn thị thực cho Thổ Nhĩ Kỳ. Tổng cộng có 72 mục và mục 65 trong đó yêu cầu chính phủ Thổ Nhĩ Kỳ phải xem xét lại luật chống khủng bố của mình. Nếu điều kiện này không được đáp ứng thì tôi nghĩ rằng nó  sẽ ảnh hưởng không tốt đến thỏa thuận giữa EU và Thổ Nhĩ Kỳ.

Nếu ông Erdogan quyết định từ chối quyền tự do đi lại sang châu Âu thì ông ấy sẽ phải giải thích điều này với người dân của mình, đó là vấn đề của ông ấy chứ không phải của tôi”, ông Juncker nói.

Với những căng thẳng hiện nay, nhiều nhà phân tích nhận định, rất có thể thỏa thuận giữa giữa EU và Thổ Nhĩ Kỳ có thể bị đổ vỡ nếu hai bên không chịu nhún nhường nhau.

Trước đó vào tháng 3 vừa qua, giữa lúc châu Âu đang hứng chịu cuộc khủng hoảng người tị nạn lớn nhất trong nhiều thập kỷ qua, EU và Thổ Nhĩ Kỳ đã ký kết một thoả thuận nhập cư.

Theo thỏa thuận, Thổ Nhĩ Kỳ sẽ tiếp nhận tất cả những người di cư và tị nạn vượt biển trái phép từ Thổ Nhĩ Kỳ sang Hy Lạp thông qua biển Aegean. Đổi lại, 28 nước EU sẽ tiếp nhận trực tiếp và tái định cư cho hàng ngàn người Syria đã xin bảo hộ tị nạn hợp pháp tại Thổ Nhĩ Kỳ, đồng thời tăng cường hỗ trợ tài chính, đẩy nhanh tiến trình đàm phán kết nạp Thổ Nhĩ Kỳ vào EU và xem xét miễn thị thực cho công dân Thổ Nhĩ Kỳ khi du lịch tới các nước EU./.