Theo Christian Science Monitor, sáng sớm 16/10 không quân Iraq đã rải hàng ngàn tờ truyền đơn xuống thành phố Mosul với nội dung cảnh báo người dân tìm nơi trú ẩn khi quân đội Iraq và đồng minh chuẩn bị tiến hành một cuộc tấn công lớn để giành lại thành phố từ tay IS.

Binh sĩ Iraq kiểm tra vũ khí, đạn dược trước trận tử chiến.

Vòng vây đang dần siết chặt quanh thành phố Mosul

Kể từ khi tổ chức khủng bố Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS) chiếm đóng thành phố này vào tháng 6/2014, các lực lượng vũ trang Iraq đã hy vọng một ngày nào đó giải phóng Mosul. Trong vài tháng qua, IS được cho là đã suy yếu, bị mất đất cả ở Syria và Iraq. Với việc IS ngày càng phải lui về phòng thủ, chính quyền Iraq dự kiến sẽ tiến hành một cuộc chiến tổng lực nhằm giành lại thành phố này trong những ngày tới.

Các nhà phân tích cho rằng, việc chiếm lại được Mosul sẽ là một đòn giáng mạnh vào tổ chức khủng bố Nhà nước Hồi giáo. Tuy nhiên, IS được cho là sẽ không dễ dàng buông xuôi và cuộc chiến sắp tới ở Mosul sẽ là một trong những cuộc chiến tốn kém nhất và phức tạp nhất về chính trị trong các cuộc xung đột cho đến nay.

Thành phố Mosul nằm bên bờ sông Tigris, cách thủ đô Baghdad khoảng 400km về phía Bắc. Trước khi bị IS chiếm đóng, thành phố này có dân số khoảng 2 triệu người (nhiều người trong số họ đã bỏ chạy khi IS tiến gần đến Mosul). Cho dù hiện nay không rõ dân số tại Mosul là bao nhiêu nhưng đây vẫn được coi là thành phố đông dân nhất bị IS chiếm đóng và nó vẫn là thành phố lớn nhất về mặt địa lý nằm dưới sự kiểm soát của tổ chức khủng bố này.

Trong vài tuần gần đây, các lực lượng khác nhau bao gồm lực lượng dân quân người Kurd Iraq (Peshmerga Kurd), các tay súng bộ lạc người Sunni và quân đội Iraq đã tích cực chuẩn bị cho một trận quyết chiến cuối cùng nhằm giành lại Mosul.

"Chúng tôi cam kết rằng, chiến thắng đang ở rất gần và đó là một thắng lợi vĩ đại phù hợp với sự vĩ đại của Iraq, của lịch sử và con người tại đất nước này", Ahmed al-Assadi, phát ngôn viên của các lực lượng dân quân PMU (Popular Mobilization Units) nói với CNN. PMU là một tổ chức được nhà nước bảo trợ bao gồm khoảng 40 lực lượng dân quân khác nhau được huy động chống lại IS, trong đó bao gồm các tay súng người Sunni, Shia, Kitô giáo và Yazidi.

Rất nhiều lực lượng tham gia chiến đấu chống IS hiện nay từng là kẻ thù của nhau trước đây và sự đoàn kết của các lực lượng này chống lại kẻ thù chung là chưa từng có tiền lệ. Tuy nhiên, việc chiếm lại Mosul là một thách thức khó nhất mà liên minh “lỏng lẻo” này phải đối mặt.

Xe chiến đấu của Mỹ tại căn cứ Qayyarah chuẩn bị ra trận.

IS sẽ tử thủ để giữ Mosul

Theo ước tính hiện có khoảng 8.000 chiến binh IS đang chiếm giữ Mosul và để chuẩn bị đối phó với cuộc tổng tấn công sắp tới của chính quyền Iraq và các đồng minh, IS đã đào hào xung quanh thành phố, đổ đầy dầu xuống đó và sẵn sàng đốt cháy khi cuộc tấn công bắt đầu.

IS cũng được cho là cài chất nổ xung quanh thành phố, trong đó đặc biệt nguy hiểm là chất nổ được cài tại một nhà máy hóa chất tại địa phương. Để chống lại cuộc tấn công sắp tới, IS cũng có thể cố gắng sử dụng thường dân tại Mosul làm lá chắn sống.

“IS đang hoảng sợ”, một người dân với danh xưng là Ahmed (giấu tên thật của mình để đảm bảo an toàn) nói với tờ The Telegraph qua WhatsApp. "Kể từ khi bị mất thị trấn chiến lược Qayyarah vào tay quân chính phủ, chúng bắt đầu thắt chặt an ninh [tại Mosul - ND]; tiến hành hàng loạt các vụ bắt bớ và khám xét các ngôi nhà nhằm tìm kiếm vũ khí và điện thoại bất hợp pháp".

Tuy nhiên, theo các nhà phân tích, một khi IS bị đẩy vào đường cùng, tuyệt vọng chúng sẽ là một đối thủ nguy hiểm, khó vượt qua. Tình hình sẽ phức tạp hơn khi dân thường tại Mosul tìm cách chạy trốn khi cuộc chiến đang tới gần. Tuần trước Liên Hợp Quốc cho biết đang chuẩn bị để các biện pháp để đối phó với một cuộc khủng hoảng nhân đạo lớn khi trận chiến ở Mosul bắt đầu.

Khi chiến dịch giải phóng Mosul sắp diễn ra, nhiều người hy vọng đây sẽ là một chiến thắng nhấn chìm IS và khiến chúng không thể gượng dậy được nữa. “Chúng ta không chỉ nói về một chiến thắng mang tính biểu tượng [trước IS ở Mosul] mà đây sẽ là đòn kết liễu đối với tham vọng về việc xây dựng một Caliphate của IS”, ông Hayder al-Khoei, chuyên gia thỉnh giảng về quan hệ đối ngoại tại Hội đồng châu Âu (ECFR) nói. Tuy nhiên, ông al-Khoei cũng cảnh báo rằng, tổ chức Nhà nước Hồi giáo tự xưng có thể vẫn còn nguy hiểm ngay cả khi chúng mất đi những vùng lãnh thổ cuối cùng của mình.

Dự kiến sau khi trận chiến ở Mosul kết thúc, sẽ có rất nhiều câu hỏi về những gì có thể xảy ra đối với thành phố này, đặc biệt xét trong bối cảnh có rất nhiều phe phái đối lập, bao gồm cả cường quốc nước ngoài là Mỹ tham gia vào việc giải phóng thành phố. Bản thân thành phố Mosul với đa phần là người Sunni cũng đã bày tỏ mong muốn có vai trò độc lập hơn với chính quyền Iraq hiện do người Shia nắm giữ. Đây có thể là nguồn gốc của những xung đột tiềm tàng mà nhiều nhà phân tích lo ngại.

Tuy nhiên theo Christian Science Monitor, những người bi quan cũng nên biết rằng, có khoảng 40% người Iraq ra đời từ các cuộc hôn nhân kết hợp Sunni-Shia cho đến khi Mỹ xâm lược nước này vào năm 2003. Những đứa trẻ ra đời từ các cuộc hôn nhân như vậy được gọi là “Sushis”. Kể từ khi IS chiếm hơn 1/3 lãnh thổ của Iraq hai năm trước đây, quân đội Iraq đã có những cải cách lớn, theo đó tuyển mộ nhiều binh sĩ người Sunni vào hàng ngũ của mình. Bản thân Thủ tướng Haider al-Abadi cũng cố gắng để giữ sự cân bằng giữa người Sunni và người Shia trong chính phủ của ông.

Ít nhất là cho bây giờ, nhiều phe phái, ngay cả những người từng là kẻ thù của nhau đang sát cánh để chống lại kẻ thù chung là tổ chức Nhà nước Hồi giáo tự xưng. Đây có thể là một điểm sáng tăng thêm hy vọng về một chiến thắng cuối cùng thuộc về phe chính phủ trong cuộc chiến tại Mosul/.

Thổ Nhĩ Kỳ đang cố gắng đạt được gì khi hiện diện quân sự tại Iraq?

VOV.VN - Các nhà phân tích tin rằng, Thổ Nhĩ Kỳ đang muốn tạo ảnh hưởng trong cộng đồng người Sunni ở miền Bắc Iraq.