Cựu Tổng thống Pháp Sarkozy vỡ mộng quay lại điện Élyseés

Kết quả bất ngờ

Cuộc bầu cử sơ bộ vòng 1 của các đảng cánh hữu và trung dung tại Pháp ngày 20/11 mang lại kết quả bất ngờ: ứng cử viên Francois Fillon giành được hơn 44% số phiếu bầu, dẫn đầu cuộc bầu cử, bỏ xa người đứng thứ 2 là Alain Juppé với 28,1% và người đứng thứ 3 là cựu Tổng thống Nicolas Sarkozy với 21,1%.

Cựu Tổng thống Pháp Nicolas Sarkozy. (Ảnh: AFP)

Với kết quả này, hai ông Francois Fillon và Alain Juppé sẽ đối đầu nhau trong cuộc bầu cử vòng 2 được tổ chức vào ngày 27/11 tới để chọn ra ứng cử viên đại diện cho cánh hữu đua tranh chức Tổng thống Pháp 2017.

Đây được xem là kịch bản nằm ngoài dự đoán của rất nhiều nhà phân tích và giới thăm dò dư luận bởi trước khi cuộc bầu cử diễn ra, mặc dù đã tính đến sự thăng tiến rất nhanh của ông Francois Fillon trong 2 tuần qua nhưng nhiều người vẫn dự đoán một kết quả sít sao giữa bộ ba Fillon-Juppé-Sarkozy.

Tuy nhiên, kết quả kiểm phiếu tại 10.228 điểm bỏ phiếu trên toàn bộ lãnh thổ Pháp cho thấy ông Fillon đã chiến thắng vang dội trong khi cựu Tổng thống Nicolas Sarkozy bị loại ngay từ vòng 1 và chấm dứt hy vọng tái tranh cử Tổng thống Pháp vào năm sau.

Với nhiều người, đây cũng có thể coi là sự chấm dứt cho sự nghiệp chính trị của ông Sarkozy bởi việc bị chính các cử tri cánh hữu loại bỏ ngay trong cuộc bầu cử nội bộ cho thấy cử tri Pháp đã quá thất vọng với ông Sarkozy sau nhiệm kỳ Tổng thống 2007-2012 và không muốn chứng kiến ông quay lại chính trường.

Tuy nhiên, với các cử tri Pháp vốn là đảng viên hay cảm tình viên của các đảng cánh hữu và các đảng trung dung, việc ông Sarkozy bị loại giờ đây đã không còn là tín hiệu chính trị đáng chú ý nhất mà cuộc bầu cử sơ bộ này mang lại.

Thành công của cánh hữu

Với gần 4 triệu cử tri đi bỏ phiếu, tức chiếm khoảng 9% cử tri trong độ tuổi bầu cử của nước Pháp, cuộc bầu cử sơ bộ vòng 1 của cánh hữu được xem là một cuộc bầu cử thành công bởi cũng trong cuộc bầu cử sơ bộ của cánh tả năm 2011, chỉ có hơn 2,8 triệu cử tri đi bầu.

Điều này cho thấy, bất chấp sự thất vọng đối với chính trường Pháp và với chính sự mất đoàn kết nội bộ bên phía cánh hữu sau thất bại năm 2012, các cử tri Pháp vẫn rất quan tâm đến cuộc bầu cử sơ bộ lần này.

Nguyên nhân, ngoài hiệu ứng truyền thông có được sau 3 cuộc tranh luận trực tiếp trên truyền hình, có thể đến từ tính chất của cuộc bầu cử này bởi với sự suy yếu nghiêm trọng hiện nay của cánh tả, cánh hữu được xem là có cơ hội lớn tiếp nhận quyền lực vào năm 2017 và khi đó, cuộc bầu cử sơ bộ cánh hữu được xem như là gián tiếp bầu một Tổng thống khác cho nước Pháp vào mùa Hè sang năm.

Dưới góc nhìn đó, cuộc bầu cử sơ bộ cánh hữu của Pháp là một thông điệp mạnh gửi đến cánh tả cầm quyền rằng cử tri Pháp đang quan tâm đến việc cần phải thay đổi phương cách lãnh đạo và một ứng cử viên đến từ cánh hữu có thể sẽ là lựa chọn của họ.

Vì sao ứng cử viên Fillon làm nên bất ngờ?

Điều cần tìm hiểu kỹ hiện nay, đối với cả cánh hữu lẫn cánh tả, là tại sao ông Francois Fillon có thể thăng tiến mạnh mẽ đến thế chỉ trong vòng 3 tuần?

Trong số 3 ứng cử viên hàng đầu, ông Fillon, cựu Thủ tướng trong chính quyền ông Nicolas Sarkozy, được xem là người đại diện cho cánh hữu truyền thống, theo đuổi một chính sách kinh tế tương đối tự do, nhưng mang nặng các tư tưởng công giáo và các vấn đề thuộc liên quan đến bản sắc quốc gia.

Điều này trái ngược với ông Sarkozy, người muốn dùng các lời lẽ cứng rắn mang màu sắc cực hữu để lôi kéo cử tri của Mặt trận quốc gia và ông Alain Juppé, một nhân vật ôn hoà muốn lôi kéo cử tri trung dung và các cử tri thất vọng của cánh tả.

Dựa trên các phân tích đó, việc ông Fillon chiến thắng với cách biệt lớn có thể mang lại các chỉ dấu quan trọng về các ưu tiên của cử tri Pháp trong mùa bầu cử.

Tuy nhiên, trước mắt thì thắng lợi với cách biệt lớn của ông Francois Fillon đặt ra một vấn đề khác cho cánh hữu: liệu có nên thuyết phục ông Alain Juppé ngay lập tức rút lui để tạo mọi thuận lợi cho ông Fillon?

Trong số các ứng cử viên thất bại ở vòng 1, các ứng cử viên Bruno Le Maire và nhất là ông Nicolas Sarkozy đã tuyên bố sẽ ủng hộ ông Fillon ở vòng 2, trong khi ông Alain Juppé chỉ nhận được sự ủng hộ của Nathalie Koziuscko Morizet, người dành được khoảng 2,6% phiếu. Alain Juppé đã tuyên bố sẽ tiếp tục tranh cử nhưng thời gian 1 tuần có lẽ khó có thể lấp đầy khoảng cách được tính toán là chênh lệch khoảng 550.000-600.000 phiếu giữa ứng cử viên này với Francois Fillon./.