Hội nhập TPP: Doanh nghiệp vẫn kịp tăng năng lực cạnh tranh

VOV.VN - Thời gian từ nay đến năm 2018 được đánh giá là rất cần thiết để nâng cao năng lực cạnh tranh cho những ngành sản xuất còn yếu kém.

Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) đang ở giai đoạn cuối cùng để rà soát pháp lý trước khi các bên có thể ký kết. Sau quá trình ký kết sẽ có 2 năm cho các nước phê chuẩn theo đúng qui định pháp luật của mỗi nước.

Tham gia TPP, các doanh nghiệp Việt Nam sẽ có những cơ hội và lợi thế gì để nâng cao năng lực cạnh tranh và những thách thức nào đang được đặt ra? Cuộc trao đổi với ông Lương Hoàng Thái, Vụ trưởng Vụ Chính sách đa biên (Bộ Công Thương) đồng thời là Phó trưởng đoàn đàm phán TPP sẽ làm rõ hơn về vấn đề này.

PV: Thưa ông, những thời cơ và những thách nào được đặt ra với các doanh nghiệp Việt Nam khi Hiệp định TPP chính thức có hiệu lực?

Ông Lương Hoàng Thái: Hiệp định TPP đặt ra tiêu chuẩn rất cao trong đó có phần cam kết mở cửa thị trường các nước dành cho nhau, đây là cơ hội trực tiếp mà các nước đều hướng đến. Khi Việt Nam tham gia Hiệp định TPP, chúng ta có những đối tác hàng đầu trong khu vực nằm trong khối này, cho nên dự kiến khi các nước mở cửa thị trường, đưa thuế về 0% thì cơ hội cho doanh nghiệp của Việt Nam tương đối lớn.

Ông Lương Hoàng Thái, Vụ trưởng Vụ Chính sách đa biên (Bộ Công Thương), Phó trưởng đoàn đàm phán TPP. (Ảnh: Vietnam+)
Tuy nhiên, khả năng để tận dụng được các cơ hội của Hiệp định TPP là vấn đề cần đặt ra. Ví dụ, để được hưởng các ưu đãi thuế nhập khẩu trong lĩnh vực dệt may, Việt Nam cần đáp ứng được qui tắc về xuất xứ, tự làm được một số khâu thì sản phẩm mới được coi là hàng được sản xuất ở Việt Nam, từ đó mới được hưởng ưu đãi của TPP.

Ngoài ra, Hiệp định TPP có những tác động mang tính dài hạn, những thay đổi theo tiêu chuẩn về thương mại, về kinh tế mà các nước đã áp dụng để tạo môi trường kinh doanh thông thoáng. Nếu áp dụng được những tiêu chuẩn này, chúng ta sẽ tạo được môi trường kinh doanh tốt hơn cho doanh nghiệp. Đồng thời thu hút được đầu tư bên ngoài, tạo điều kiện tái cơ cấu nền kinh tế theo hướng nhiều nước đi trước đã làm. Đây cũng là một tác động lâu dài và ổn định giúp Việt Nam có tiền đề phát triển kinh tế trong tương lai.

PV: Năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp Việt Nam hiện nay vẫn được đánh giá là còn yếu. Vậy làm thế nào để các doanh nghiệp có thể tận dụng được các cơ hội từ TPP thưa ông?

Ông Lương Hoàng Thái: Khả năng ở tranh của một số ngành của Việt Nam còn kém, chưa đảm bảo cho quá trình hội nhập. Nhưng về tổng thể, nền kinh tế thời gian qua đã có bước chuẩn bị về hội nhập, ví dụ những cam kết trong ASEAN đến nay Việt Nam đã thực hiện được trên 93% nội dung về cam kết mở cửa thị trường khi cạnh tranh với các nước trong ASEAN là những nước có mức độ cạnh tranh rất cao.

Trong tiến trình hội nhập, Việt Nam đang vươn lên theo xếp hạng của Tổ chức thương mại thế giới (WTO). Nếu như trước đây, trên bản đồ thế giới, xuất khẩu của Việt Nam rất kém nhưng hiện nay đã là nước xuất khẩu đứng thứ 22 thế giới (nếu không tính nội khối xuất khẩu của EU).

Tuy nhiên, chúng ta vẫn còn thời gian chuẩn bị và đây là thời gian cần thiết để nâng cao năng lực cạnh tranh cho những ngành còn yếu kém, thậm chí là có thể tái cơ cấu lại một số ngành để chuyển dịch lao động, chuyển dịch nguồn lực sang những lĩnh vực có lợi thế so sánh tốt hơn, từ đó tạo hiệu quả tốt hơn cho tổng thể nền kinh tế.

PV: Ngành hàng nông sản cần có thời gian dài cũng như đầu tư lớn để tăng năng lực cạnh tranh, chúng ta cần phải có những biện pháp cụ thể nào đối với lĩnh vực này thưa ông?

Ông Lương Hoàng Thái: Vừa qua dưới sự chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ NN&PTNT đã có nhiều hội nghị để bàn các biện pháp giúp cho một số ngành như chăn nuôi... để đáp ứng một số yêu cầu của cạnh tranh.

Như chúng ta đã biết, trong lĩnh vực nông nghiệp cũng đã có những thử nghiệm về cánh đồng mẫu lớn ở một số nơi trong khu vực miền Nam, hoặc thu hút sự đầu tư của doanh nghiệp lớn vào lĩnh vực nông nghiệp để tạo ra giá trị sản lượng lớn, tạo ra năng suất lao động lớn thay cho việc sản xuất manh mún như thời gian trước đây.

Chúng ta cũng đã bàn và thí điểm, nhưng tới đây cần chính thức hóa và có những chính sách mạnh hơn nữa để giúp cho ngành này hội nhập thành công và quan trọng hơn cần có lộ trình tương đối dài để chuẩn bị trước khi mở cửa thị trường hoàn toàn.

PV: Dù chưa mở cửa thị trường nhưng một số loại thực phẩm trong nước như thịt gà, thịt lợn…đã bắt đầu phải cạnh tranh mạnh mẽ với các sản phẩm cùng loại nhập ngoại. Ông đánh giá thế nào về diễn biến này?

Ông Lương Hoàng Thái: Năm 2015, mặc dù các mặt hàng thịt gà, thịt lợn của Việt Nam chưa tiến hành mở cửa, nhưng đã có những khó khăn trong cạnh tranh với nước ngoài. Tất nhiên có trường hợp nước ngoài cạnh tranh không bình đẳng thông qua chuyện bán phá giá... những chuyện này nếu có hồ sơ kiến nghị thì cơ quan quản lý sẽ xử lý đúng theo quy định của pháp luật.

Nhưng mặt khác, thời gian tới đây khi Việt Nam chính thức thực hiện mở cửa thị trường thông qua việc hội nhập, tác động của nhập khẩu sẽ mang tính trực tiếp hơn và rõ rệt hơn nữa. Do đó, cần có bước chuyển mình hơn nữa trong việc chuẩn bị cho những ngành có năng lực cạnh tranh chưa đáp ứng được yêu cầu hội nhập.

Tuy vậy vấn đề này cũng có tính chất 2 mặt, một mặt là với những mặt hàng có lượng tiêu dùng lớn như thực phẩm đòi hỏi cần có giá thành hợp lý. Mặt khác, dù sản phẩm có giá thành hợp lý, nhưng chúng ta vẫn phải đảm bảo sản xuất trong nước phát triển, như vậy mới nâng cao được sức cạnh tranh.

Có thể thấy các nước xung quanh như Thái Lan - quốc gia có điều kiện tương đối giống Việt Nam nhưng họ đã cạnh tranh rất thành công. Riêng mặt hàng thịt gà có khả năng cạnh tranh cao nhất trên thế giới, nên không có lý do gì chúng ta không thể làm như những nước láng giềng đã làm.

PV: Xin cảm ơn ông./.

Mời quý độc giả theo dõi VOV.VN trên

Tin liên quan

Chính thức đàm phán xong Hiệp định Thương mại lịch sử TPP
Chính thức đàm phán xong Hiệp định Thương mại lịch sử TPP

VOV.VN -Đàm phán Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) đã chính thức hoàn tất vào khoảng 18h tối nay (theo giờ Việt Nam).

Chính thức đàm phán xong Hiệp định Thương mại lịch sử TPP

Chính thức đàm phán xong Hiệp định Thương mại lịch sử TPP

VOV.VN -Đàm phán Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) đã chính thức hoàn tất vào khoảng 18h tối nay (theo giờ Việt Nam).

Hiệp định TPP có thể là rào cản cho FDI vào nông nghiệp
Hiệp định TPP có thể là rào cản cho FDI vào nông nghiệp

Các xu hướng tự do hóa thương mại như WTO hay TPP làm suy yếu động lực đầu tư của doanh nghiệp nước ngoài vào ngành nông nghiệp.

Hiệp định TPP có thể là rào cản cho FDI vào nông nghiệp

Hiệp định TPP có thể là rào cản cho FDI vào nông nghiệp

Các xu hướng tự do hóa thương mại như WTO hay TPP làm suy yếu động lực đầu tư của doanh nghiệp nước ngoài vào ngành nông nghiệp.

TPP thúc đẩy Việt Nam phát triển nền kinh tế sáng tạo hơn
TPP thúc đẩy Việt Nam phát triển nền kinh tế sáng tạo hơn

VOV.VN -Theo đánh giá của Ngân hàng Thế giới (WB), Hiệp định TPP sẽ góp phần thúc đẩy Việt Nam phát triển nền kinh tế cạnh tranh và sáng tạo hơn.

TPP thúc đẩy Việt Nam phát triển nền kinh tế sáng tạo hơn

TPP thúc đẩy Việt Nam phát triển nền kinh tế sáng tạo hơn

VOV.VN -Theo đánh giá của Ngân hàng Thế giới (WB), Hiệp định TPP sẽ góp phần thúc đẩy Việt Nam phát triển nền kinh tế cạnh tranh và sáng tạo hơn.

Hiệp định thương mại - Động lực cải cách và cân bằng thương mại
Hiệp định thương mại - Động lực cải cách và cân bằng thương mại

VOV.VN - Với một số thị trường vừa đàm phán, ký kết các FTA mới như Mỹ, EU, Nhật Bản…, Việt Nam đang xuất siêu.

Hiệp định thương mại - Động lực cải cách và cân bằng thương mại

Hiệp định thương mại - Động lực cải cách và cân bằng thương mại

VOV.VN - Với một số thị trường vừa đàm phán, ký kết các FTA mới như Mỹ, EU, Nhật Bản…, Việt Nam đang xuất siêu.