Cử tri chưa ý thức được quyền, trách nhiệm nên bầu "cho xong"?

Việc cử tri chưa tìm hiểu kỹ về các ứng cử viên mà chỉ gạch ngẫu nhiên những người có tên trong danh sách, tình trạng đi bầu hộ, bầu thay… đã trở thành chuyện không mới trong các cuộc bầu cử. Thực tế này là do người dân chưa hiểu được quyền quan trọng của mình? Hay công tác tuyên truyền bầu cử chưa được làm một cách thực chất để khơi dậy được ý thức và trách nhiệm của người dân? Câu chuyện về tuyên truyền bầu cử ở huyện Phúc Thọ, thành phố Hà Nội sẽ giúp cho chúng ta có cái nhìn toàn diện hơn cho câu hỏi này.

Một buổi sinh hoạt cộng đồng tìm hiểu về Luật Bầu cử ĐBQH và ĐB HĐND ở Thôn Đông, xã Phụng Thượng, huyện Phúc Thọ, Hà Nội (Ảnh: hanoi.gov.vn)

Trên cánh đồng lúa, đôi vợ chồng vừa mải mê làm, vừa râm ran nói chuyện. Người chồng hỏi vợ sắp tới đi bầu cử đại biểu Quốc hội, đại biểu Hội đồng Nhân dân, anh sẽ đi bầu hộ cho cả nhà nhé. Người vợ khăng khăng nói hôm đó, chị cũng muốn trực tiếp đi bầu. Nếu không, mình sẽ mất quyền lựa chọn người đại diện cho mình. Sau này việc đại biểu Hội đồng nhân dân, đại biểu Quốc hội hoạt động ra sao, hiệu quả hay không có một phần trách nhiệm của cử tri.

Đây là một trong những hoạt cảnh được thực hiện trong buổi sinh hoạt cộng đồng tìm hiểu “Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng Nhân dân” được tổ chức mới đây tại huyện Phúc Thọ, thành phố Hà Nội. Đây cũng là hoạt cảnh gây ấn tượng đối với ông Trần Đình Lương ở cụm dân cư số 8, xã Hát Môn, huyện Phúc Thọ. Ấn tượng là bởi cách tuyên truyền về bầu cử dễ hiểu, dễ nhớ, sinh động và hấp dẫn hơn so với cách làm truyền thống.

Ông Lương nhận thấy, công tác tuyên truyền bầu cử năm nay có sáng tạo hơn qua hình thức sinh hoạt cộng đồng. Khi thông tin về ứng cử viên dán ở nhà văn hóa có người xem, người không nhưng khi tổ chức sinh hoạt cộng đồng thì đa phần người dân đều tới xem. Ông Lương cũng cho rằng, thông qua tuyên truyền trên phương tiện đại chúng và qua tiểu phẩm như vậy người dân sẽ phấn khởi đi bầu nhiều hơn.

Bên cạnh việc sân khấu hóa những quy định tưởng chừng khô khan về luật bầu cử, hình thức thi hỏi đáp, tặng phần thưởng khiến cử tri tham gia nhiệt tình và đông đủ hơn. Như ở cụm dân cư số 8 có hơn 380 cử tri thì hầu hết nhà nào cũng có người tham dự. Mặc dù buổi sinh hoạt cộng đồng kết thúc vào 22h30 đêm nhưng cả hội trường vẫn chật kín. Khi ra về, người dân hồ hởi, phấn khởi, sôi nổi bình luận và hiểu ra nhiều điều.

Ví dụ như cử tri đang bị tam giam, tạm giữ, người đang chấp hành biện pháp đưa vào cơ sở giáo dục bắt buộc, cơ sở cai nghiện bắt buộc được ghi tên vào danh sách cử tri để bầu đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân cấp tỉnh; cách thức bầu, thời gian công bố kết quả bầu cử.

Cũng giống như ở xã Hát Môn, 100 cụm dân cư của 23 xã, thị trấn trên địa bàn huyện Phúc Thọ đều tổ chức sinh hoạt cộng đồng tìm hiểu luật bầu cử trong cùng buổi tối 27/4 vừa qua.

Ông Kiều Huấn, Bí thư chi bộ xã Tích Giang cảm nhận buổi sinh hoạt cộng đồng thực sự hữu ích đối với người dân. Với cách thức sinh động, xen lẫn các tiết mục văn nghệ khiến buổi tuyên truyền về bầu cử không nhàm chán.

Ông Huấn cho rằng việc đổi mới cách thức tuyên truyền như sẽ giúp người dân nhận thức về quyền bầu cử của mình một cách rõ ràng. Cách tuyên truyền bằng hỏi đáp, hò vè cũng giúp cho người dân dễ hiểu hơn là tuyên truyền trên đài truyền thanh xã, hay xe lưu động. Cử tri dự đêm sinh hoạt cộng đồng đang háo hức chờ đón ngày bầu cử. Nhân dân từ chỗ nhận thức rõ về luật bầu cử sẽ tự giác đi bầu và lựa chọn người đại diện xứng đáng.

Lâu nay, nói đến bầu hộ, bầu thay trong các cuộc bầu cử, chúng ta thường cho rằng đó là vì người dân chưa ý thức được quyền và trách nhiệm của mình, chưa làm đúng quyền và trách nhiệm của mình. Điều này đúng ở hiện tượng của vấn đề. Nhưng nhìn nhận ở góc độ tuyên truyền làm sao cho hiệu quả, thực chất thì đó là điều đáng suy ngẫm một cách nghiêm túc. Việc tuyên truyền có thể được đầu tư một cách bài bản nhưng có thiết thực, thu hút, khơi dậy quyền và trách nhiệm của người dân hay không lại là chuyện không phải lúc nào cũng đồng nhất.

Ông Ngọ Duy Hiểu, Bí thư huyện ủy Phúc Thọ cho rằng đó là trăn trở khiến huyện ủy Phúc Thọ muốn lựa chọn cách làm mới trong tuyên truyền bầu cử cùng với sinh hoạt chi bộ chuyên đề về bầu cử.

Ông Ngọ Duy Hiểu nhấn mạnh: “Từ cách làm của Phúc Thọ chúng tôi thấy những quy định đến với cử tri nhiều hơn, đảng viên ý thức hơn về trách nhiệm của mình. Tôi cũng nghĩ ở khía cạnh khác các địa phương không nên chạy theo con số tỷ lệ số cử tri đi bầu cao vì như vậy chúng ta rất dễ chấp nhận bầu hộ, bầu thay, những hành vi trái luật, mà cần vận động được nhiều người bằng những hình thức gần gũi, trực quan để quy định đến với từng người, từng nhà”.

Những việc làm hữu ích trong tuyên truyền bầu cử như huyện Phúc Thọ, thành phố Hà Nội thực hiện cần được nhân rộng hơn. Đó là cách để người dân tự giác trong ý thức và thấy rõ hơn trách nhiệm của mình, từ đó tham gia thực chất hơn vào hoạt động bầu cử, trách nhiệm trong lá phiếu bầu lựa chọn người đại diện xứng đáng cho mình./.