Chống tham nhũng bằng giám sát đầu tư cộng đồng

Từ năm 2011, Thanh tra Chính phủ và Ngân hàng Thế giới phối hợp triển khai Chương trình sáng kiến Phòng, chống tham nhũng Việt Nam, nhằm khuyến khích các cơ quan, đơn vị, nhất là các tổ chức xã hội, cộng đồng dân cư ở cấp cơ sở tham gia vào công tác phòng chống tham nhũng. Tỉnh Quảng Nam là một trong những địa phương được chọn triển khai Đề án “Tăng cường năng lực giám sát của Ban Giám sát đầu tư cộng đồng”. Qua 2 năm triển khai, Đề án góp phần đáng kể trong công tác phòng chống tham nhũng.

Hội thảo: Tăng cường năng lực giám sát của Ban Giám sát đầu tư cộng đồng được tổ chức vào sáng 23/1 tại thành phố Hội An, tỉnh Quảng Nam

Năm 2013, Đề án “Tăng cường năng lực giám sát của Ban Giám sát đầu tư cộng đồng” được triển khai tại 6 huyện, thành phố của tỉnh Quảng Nam. Từ đó đến nay, các địa phương đã thành lập hơn 100 Ban Giám sát đầu tư cộng đồng tại cơ sở, với hơn 2.000 thành viên. Nhiệm vụ của Ban này là theo dõi, kiểm tra, đánh giá việc chấp hành quy định pháp luật về đầu tư xây dựng các dự án tại địa phương để phát hiện và kiến nghị các cấp có thẩm quyền ngăn chặn, xử lý những vi phạm.

Các thành viên của Ban giám sát được Thanh tra tỉnh tổ chức tập huấn, trang bị các kiến thức cơ bản về giám sát đầu tư cộng đồng và hỗ trợ tư vấn trực tiếp về mặt pháp lý khi gặp vướng mắc. Năm 2014, các Ban giám sát đầu tư cộng đồng ở  tỉnh Quảng Nam đã thực hiện hơn 430 cuộc giám sát tại gần 600 công trình; Qua đó, phát hiện nhiều sai phạm đề nghị các cơ quan chức năng vào cuộc thanh tra.

Ông Lê Văn Bảy, Chủ tịch UBMT Tổ quốc Việt Nam xã Bình Dương, huyện Thăng Bình, tỉnh Quảng Nam cho biết: “Sau khi được tập huấn, tất cả các công trình dân sinh được hưởng lợi trên xã Bình Dương, các thành viên có trách nhiệm và năng lực hơn. Một công trình nghĩa trang liệt sĩ đầu tư trên 2,9 tỷ đồng, giám sát thường xuyên có mặt 24/24”.

Từ năm 2013, hoạt động giám sát từng bước đi vào nề nếp và chất lượng hơn. Các Ban giám sát đầu tư cộng đồng luôn nhận được sự hỗ trợ từ Thanh tra Nhà nước và Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp ở tỉnh Quảng Nam. Thanh tra các địa phương được chọn triển khai Đề án công khai số điện thoại, địa chỉ để các Ban Giám sát đầu tư cộng đồng liên hệ; Đồng thời, hướng dẫn về chuyên môn nghiệp vụ cho các thành viên của Ban này những vấn đề phát sinh trong quá trình giám sát.

Ông Lê Công Quý, Chánh Thanh tra Thành phố Hội An, tỉnh Quảng Nam cho biết: “Chủ yếu là những việc cơ bản dễ hiểu, dễ tiếp thu cho nên hiệu quả và vai trò trách nhiệm của Tổ giám sát rất tốt, giúp cho Ban giám sát đầu tư cộng đồng kiểm tra được những công trình và chỉ ra những sai phạm cho đơn vị thi công khắc phục kịp thời những thiếu sót, hạn chế thất thoát tiền của Nhà nước và của nhân dân”.

Còn ông Nguyễn Xuân Sơn, Trưởng phòng Thực thi Công ước, Cục Phòng chống Tham nhũng, Thanh tra Chính phủ cho biết, ngay sau khi Đề án được triển khai tại tỉnh Quảng Nam, Thanh tra Chính phủ phối hợp với Ngân hàng Thế giới và các đối tác thường xuyên nắm tình hình, kịp thời hỗ trợ, tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc khi tổ chức thực hiện đề án ở địa phương.

Trong điều kiện hiện nay, theo quy định của Luật Thanh tra, cấp xã không có định biên về cán bộ thanh tra thì thành viên của Ban Giám sát đầu tư cộng đồng đã trở thành những “ chân rết”, cộng tác viên đắc lực cho hoạt động thanh tra. Năm 2015, tỉnh Quảng Nam sẽ tiếp tục nhân rộng mô hình này ra 12 huyện, thành phố của tỉnh./.