Israel sẽ sử dụng vũ khí hạt nhân trong trường hợp nào?

Tấn công hạt nhân

Trên trang moderndiplomacy.eu, Giáo sư Louis René Beres nhận định, ngay cả khi không có đối thủ hạt nhân thực sự trong khu vực, Israel vẫn có thể thấy mình phải dựa vào khả năng răn đe hạt nhân trước một số mối đe dọa sinh học và/hoặc vũ khí thông thường quy mô lớn. Trong mọi trường hợp, chiến lược hạt nhân và lực lượng của Israel duy trì hướng tới mục tiêu răn đe thành công; không bao giờ để xảy ra chiến tranh thực sự. Với suy nghĩ này, Israel có thể đã thực hiện một số bước phù hợp nhất định để từ chối vũ khí hạt nhân chiến thuật hoặc công suất tương đối thấp và bất kỳ kế hoạch tác chiến nào.

Trang nationalinterest.org cho rằng, Israel hiện có những lợi thế áp đảo về vũ khí thông thường, nhưng các lợi thế này ở một mức độ nào đó phụ thuộc vào môi trường chiến lược khu vực. Những thay đổi chính trị có thể khiến Israel bị cô lập về mặt ngoại giao và dễ bị tấn công bằng vũ khí thông thường.

Trong tình huống như vậy, vũ khí hạt nhân sẽ vẫn là một phần của bộ công cụ đảm bảo sự tồn vong của quốc gia Do Thái. Kể từ những năm 1970, Israel đã duy trì biện pháp răn đe hạt nhân để duy trì sự cân bằng chiến lược với các nước láng giềng. Ngoài một số thời điểm đáng lo ngại trong Chiến tranh Yom Kippur, chính phủ Israel chưa bao giờ nghiêm túc xem xét việc sử dụng những vũ khí đó.

Phủ đầu hạt nhân

Nếu một cường quốc thù địch (ví dụ Iran) có vẻ như đang ở giai đoạn kết nối các thiết bị hạt nhân với các phương tiện mang, Israel cũng có thể tính đến một cuộc tấn công hạt nhân phòng ngừa. Trong trường hợp của Iran, có thể tưởng tượng ra các kịch bản mà ở đó các nhà hoạch định Israel sẽ không còn coi một cuộc tấn công bằng vũ khí thông thường đủ gây chết người để phá hủy hoặc trì hoãn chương trình của Iran.

Trong một kịch bản như vậy, và không có sự can thiệp trực tiếp của Mỹ, Israel có thể quyết định tiến hành một cuộc tấn công hạt nhân hạn chế nhằm vào các cơ sở của Iran. Do Iran thiếu đáng kể khả năng phòng thủ tên lửa đạn đạo, Israel rất có thể sẽ sử dụng vũ khí hạt nhân cùng với tên lửa đạn đạo tầm trung Jericho III của mình.

Israel có thể sẽ hạn chế các cuộc tấn công của mình vào các mục tiêu có liên quan cụ thể với chương trình hạt nhân của Iran cách xa các khu vực dân sự. Có thể hình dung, Israel có thể nhắm mục tiêu vào các cơ sở quân sự và căn cứ khác để tấn công, nhưng có khả năng chính phủ Israel muốn hạn chế đến mức cao nhất tiền lệ sử dụng vũ khí hạt nhân.

Vũ khí hạt nhân sẽ gây ra nhiều sát thương hơn hầu hết các cuộc tấn công thông thường và cũng sẽ truyền tải mức độ nghiêm trọng có thể khiến ngay cả người Iran cũng phải sửng sốt. Việc Israel sử dụng vũ khí hạt nhân có thể sẽ kích thích mối quan tâm của các quốc gia trong khu vực (và có khả năng trên toàn thế giới) về việc phát triển kho vũ khí hạt nhân của riêng họ.

Chuyển giao hạt nhân

Một trong những mối quan tâm lớn nhất của Israel là việc một cường quốc hạt nhân (Iran, Pakistan hoặc Triều Tiên) có thể cung cấp hoặc bán vũ khí hạt nhân cho một tổ chức phi chính phủ (NGO). Hamas, Hezbollah, hoặc một số nhóm khủng bố khác sẽ khó răn đe hơn so với một quốc gia-nhà nước truyền thống. Ngay cả khi một tổ chức khủng bố không sử dụng vũ khí này ngay lập tức để chống lại mục tiêu của Israel, họ có thể gây ra những nhượng bộ mà Israel không muốn thực hiện.

Trong một kịch bản như vậy, Israel có thể cân nhắc sử dụng vũ khí hạt nhân để ngăn chặn việc chuyển giao hoặc phá hủy thiết bị hạt nhân của đối phương sau khi giao hàng. Điều này sẽ phụ thuộc vào khả năng tiếp cận thông tin tình báo chính xác về việc chuyển giao thiết bị, nhưng khó có khả năng các cơ quan tình báo Israel có đủ năng lực hoạt động và độ chuyên nghiệp cao để có thể cung cấp những dữ liệu đó.

Tại sao lại chọn giải pháp hạt nhân? Lý do thứ nhất là để đảm bảo sự thành công của cuộc tấn công; cả bản thân thiết bị và những người xử lý thiết bị sẽ là những mục tiêu quan trọng và một cuộc tấn công hạt nhân sẽ đảm bảo tiêu diệt hiệu quả hơn so với một cuộc tấn công quy mô lớn (có thể đi kèm với cuộc tấn công hạt nhân). Việc chủ động sử dụng vũ khí hạt nhân chống lại một tổ chức phi nhà nước có thể được thế giới coi là quá mức cần thiết và có thể tái khẳng định mối quan tâm của nguồn cung cấp thiết bị hạt nhân trong việc gây ra nhiều vấn đề hơn cho Israel.

Thất bại trong chiến tranh vũ khí thông thường

Ý tưởng rằng Israel có thể thua trong một cuộc chiến tranh thông thường hiện nay có vẻ khó có thể xảy ra, nhưng nguồn gốc của chương trình hạt nhân của Israel là do lo ngại các quốc gia Arab sẽ đạt một lợi thế quân sự quyết định mà họ có thể sử dụng để khiến nước này thất bại trên chiến trường. Điều này đã gần xảy ra trong Chiến tranh Yom Kippur năm 1973, khi Quân đội Ai Cập chiếm kênh đào Suez và Quân đội Syria tiến vào Cao nguyên Golan.

Các hồ sơ về mức độ nghiêm trọng mà Israel đã tranh luận về việc sử dụng vũ khí hạt nhân trong cuộc chiến đó vẫn còn chưa được giải mật, nhưng không có thông tin nào về việc Israel có thể cân nhắc sử dụng vũ khí mạnh nhất của mình nếu cán cân vũ khí thông thường bất lợi đối với họ.

Có thể hình dung một vài kịch bản, hầu hết đều liên quan đến sự gia tăng thù địch giữa Israel và các nước láng giềng. Một cuộc cách mạng khác ở Ai Cập có thể dễ dàng viết lại phương trình an ninh ở biên giới phía nam của Israel; trong khi tình hữu nghị của Saudi Arabia có vẻ an toàn, bất ổn chính trị có thể thay đổi điều đó; thậm chí chính sách của Thổ Nhĩ Kỳ có thể chuyển dịch theo hướng tiêu cực.

Israel hiện có những lợi thế vũ khí thông thường áp đảo, nhưng những lợi thế này ở một mức độ nào đó phụ thuộc vào môi trường chiến lược khu vực. Những thay đổi chính trị có thể khiến Israel bị cô lập về mặt ngoại giao và dễ bị tấn công bằng vũ khí thông thường. Trong tình huống như vậy, vũ khí hạt nhân sẽ vẫn là một phần của bộ công cụ đảm bảo sự tồn vong của quốc gia.

Kết luận

Việc Israel có thể quyết định sử dụng vũ khí hạt nhân trước trong một cuộc xung đột trong tương lai là điều hầu như khó có thể xảy ra nhưng không phải không thể xảy ra. Nếu trong cơn giận dữ, Israel sử dụng vũ khí hạt nhân, họ sẽ tái định hình cấu trúc ngoại giao và an ninh ở Trung Đông, cũng như cấu trúc không phổ biến vũ khí hạt nhân trên toàn thế giới nói chung. Cách tốt nhất để ngăn chặn điều này xảy ra là hạn chế những lý do khiến Israel có thể muốn sử dụng những vũ khí khủng khiếp đó, cũng có nghĩa là ngăn chặn sự phổ biến vũ khí hạt nhân./.