Vụ việc Tổng Tham mưu trưởng quân đội Pháp, tướng Pierre de Villiers buộc phải từ chức do mâu thuẫn với Tổng thống Pháp, Emmanuel Macron hé lộ hoàn cảnh khó khăn của quân đội mạnh nhất châu Âu.

Chưa từng có tiền lệ

Nếu phải lục tìm một sự kiện nào gây chấn động mạnh đến quân đội Pháp như vài ngày qua thì phải ngược dòng thời gian về 56 năm trước, thời điểm năm 1961 với vụ nổi loạn bất thành của giới tướng lĩnh Pháp do bất bình với chính sách về Algeria của cố Tổng thống Pháp, Charles De Gaulle.

Sau sự kiện đó, trong nền Cộng hoà thứ Năm nước Pháp, hiếm khi giới tướng lĩnh cấp cao quân đội lại trở thành tâm điểm của các tranh cãi trên chính trường như những ngày qua. Nói chính xác hơn, từ ngày đó đến nay, nước Pháp chỉ ghi nhận sự từ chức của các Tham mưu trưởng binh chủng, gồm 1 Tham mưu trưởng hải quân và 3 Tham mưu trưởng lục quân, chứ chưa có tiền lệ một Tổng Tham mưu trưởng quân đội quốc gia buộc phải rời bỏ vị trí khi đương nhiệm.

Tướng 5 sao Pierre de Villiers là người đầu tiên. Theo cơ cấu tổ chức chính quyền Pháp, ông cũng là tướng lĩnh cao cấp nhất của quân đội Pháp bị buộc phải từ chức từ trước đến nay.

Sự kiện chưa có tiền lệ này đang tạo ra các dư chấn đáng kể. Tại Pháp, giới quân đội thường được gọi một cách ẩn ý là “grande muette” (tạm dịch: kẻ câm lặng), với ý rằng giới quân nhân thường phải kín tiếng và rất hạn chế bày tỏ chính kiến, đặc biệt ở nơi công cộng.

Chính trên khía cạnh này mà ông Emmanuel Macron đã khiển trách công khai tướng Pierre de Villiers trước các thuộc cấp của vị tướng này tại Bộ Quốc phòng Pháp, do ông Macron cho rằng tướng Pierre de Villiers đã có những bình luận một cách không thích đáng ra công luận, dù các dữ kiện sau đó cho thấy các tuyên bố của tướng De Villiers là trong một buổi điều trần kín của Uỷ ban Quốc phòng Quốc hội Pháp và sau đó bị rò rỉ ra ngoài.

Nhưng dù thế nào thì ông Macron cũng đã có một hành động khiến tướng De Villiers mất mặt, điều mà hầu hết giới phân tích chính trị ở Pháp đều cho rằng “không bao giờ nên xảy ra giữa một Tổng tư lệnh quân đội – tức Tổng thống – và một Tổng tham mưu trưởng, nhất là lại trước mặt thuộc cấp của vị tướng”       

Với nhiều người, đó mới là lí do chính đẩy tướng Pierre De Villiers đến chỗ từ chức, chứ không đơn thuần là bất đồng trong tranh cãi việc cắt giảm ngân sách quốc phòng. Với một tướng lĩnh cao cấp, danh dự đôi khi quan trọng hơn tất cả.

Nhưng, sự ra đi của tướng Pierre de Villiers không dập tắt sự ồn ào. Trái lại, sự kiện này đặt ra nhiều hoài nghi với công chúng Pháp.

Quân đội Pháp thiếu thốn đến mức nào?

Câu hỏi lớn nhất mà rất nhiều độc giả Pháp đã hỏi trong các phần trao đổi trực tiếp của các tờ báo lớn như Le Monde hay Le Figaro trong buổi sáng 19/7 là: thực sự quân đội Pháp thiếu thốn đến mức nào?

Câu trả lời đến từ chính tướng Pierre de Villiers, vào thời điểm tháng 2/2017, khi ông đi khắp nước Pháp để vận động các Nghị sĩ ủng hộ một ngân sách quốc phòng an toàn cho quân đội Pháp.

Pháp chỉ định Tân Tổng tham mưu trưởng sau bất đồng về ngân sách

VOV.VN -Việc chỉ định ông Francois Lecointre được thực hiện sau khi Tổng tham mưu trưởng lực lượng vũ trang Pháp Pierre de Villiers thông báo từ chức.

Theo lời tướng De Villiers, quân đội Pháp đang trong một điều kiện thiếu thốn cả về trang bị quân sự, nhân lực lẫn tài chính.

Các con số cụ thể như sau: 60% phương tiện vận tải quân sự của lục quân không được bảo trì. Các máy bay tiếp vận vốn đóng vai trò lớn trong năng lực răn đe hạt nhân và tác chiến tầm xa đã có tuổi đời trên 50 năm.

Nghiêm trọng nhất, hải quân Pháp đang trên bờ suy sụp trước năm 2020 bởi theo kế hoạch, 6 trên 8 khu trục hạm đang hoạt động sẽ bị loại biên và số thay thế phải vài năm sau mới bắt đầu được biên chế.

Sự quá tải và thiếu thốn phương tiện khiến tâm lý của binh lính, sĩ quan bất ổn, trong khi gia đình các quân nhân thường xuyên than phiền về hệ thống trả lương và tính toán phụ cấp.

Trong hoàn cảnh đó, tướng Pierre De Villiers xem việc ông phải lên tiếng phản đối việc cắt giảm ngân sách quốc phòng là nhiệm vụ đương nhiên. 850 triệu Euro là con số được Bộ Tài chính Pháp thông báo cắt ngay lập tức, nhưng ngoài ra còn một con số lớn hơn là 2,7 tỷ Euro tín dụng bị đóng băng.

Tất cả những điều này diễn ra trong bối cảnh quân đội Pháp phải thực thi cùng lúc nhiều chiến dịch quân sự ở nước ngoài, như tại Mali, Syria, Irak, vùng Sahel… Các chiến dịch này, được gọi tên là Opex, mỗi năm tiêu tốn của Bộ Quốc phòng Pháp 1,1 tỷ Euro, nhưng trong năm 2017, quân đội Pháp chỉ được Chính phủ hứa hẹn cấp 450 triệu Euro, phần còn lại phải tìm cách vá víu.

Đó là chưa kể, cùng lúc đó, quân đội Pháp cũng đồng thời phải đảm đương nhiệm vụ giữ gìn an ninh trong nước chống khủng bố, thông qua chiến dịch Sentinelle huy động hơn 10.000 quân nhân tuần tra thường trực trên khắp các đường phố nước Pháp.

Vì thế, nói như lời của tướng Pierre de Villiers, thì “nước Pháp có một quân đội tốt nhưng nó đang phải gánh vác 130% khối lượng nhiệm vụ vốn có”.

Và tương lai trước mắt, với hứa hẹn ngân sách quốc phòng 2% GDP, để nâng con số từ 32,7 tỷ Euro năm 2017 (tính cả 850 triệu Euro vừa bị cắt) lên 50 tỷ Euro vào năm 2025, dường như ngày càng xa vời./.

Macron căng thẳng với quân đội Pháp: “Tôi là chỉ huy của các anh”

VOV.VN - Căng thẳng liên quan đến quyết định cắt giảm ngân sách quốc phòng đang thu hút sự quan tâm của dư luận Pháp.