“Điểm nghẽn” trong vấn đề nguồn nhân lực của Việt Nam?

Sáng 5/12, Hội đồng Lý luận Trung ương và Tạp chí Cộng sản phối hợp tổ chức Hội thảo “Huy động và sử dụng hiệu quả nguồn lực phát triển đất nước hiện nay - Vấn đề và giải pháp”. Hội thảo thu hút sự tham gia của đông đảo các nhà quản lý, nhà khoa học, nhà hoạt động thực tiễn với gần 40 tham luận gửi về Ban Tổ chức.

Phát biểu khai mạc Hội thảo, PGS-TS Đoàn Minh Huấn, Ủy viên dự khuyết Trung ương Đảng, Tổng Biên tập Tạp chí Cộng sản, nhấn mạnh, bên cạnh những thành tựu to lớn của nền kinh tế, Việt Nam hiện đang đứng trước nhiều thách thức to lớn như tốc độ tăng trưởng chậm lại, môi trường ô nhiễm, tài nguyên cạn kiệt, bất bình đẳng gia tăng, năng suất lao động giảm… Do vậy, nhiệm vụ hàng đầu của Việt Nam trong thời gian tới là phải tập trung mọi nỗ lực đẩy mạnh việc thực hiện công nghiệp hóa, hiện đại hóa, để sớm đưa đất nước cơ bản trở thành một nước công nghiệp theo hướng hiện đại như Nghị quyết Đại hội toàn quốc lần thứ XII của Đảng đề ra.

Để làm được điều đó, một trong những nhiệm vụ quan trọng là phải huy động và sử dụng hiệu quả các nguồn lực cho phát triển, bao gồm: Nguồn lực con người, trung tâm là nguồn lực lao động; Nguồn lực đất đai và tài nguyên; Các nguồn lực tài sản, tài chính; Nguồn lực khoa học-công nghệ; và nguồn lực phi vật thể.

Thảo luận tại Hội thảo, các nhà quản lý, nhà khoa học, nhà hoạt động thực tiễn cho rằng để việc huy động và sử dụng có hiệu quả các nguồn lực cần làm rõ các loại nguồn lực cho phát triển của Việt Nam trong nền kinh tế thị trường hiện đại và hội nhập quốc tế. Phân tích, đánh giá thực trạng, các yếu tố cản trở việc huy động và phát huy nguồn lực cho phát triển đất nước trong giai đoạn hiện nay. Đồng thời với đó cần đề xuất quan điểm, hệ giải pháp khơi thông các điểm “nghẽn” và sử dụng có hiệu quả các nguồn lực phục vụ phát triển nhanh, bền vững đất nước.

Trao đổi bên lề Hội thảo, PGS-TS Nguyễn Vũ Hoàng (Tạp chí Cộng sản) cho rằng có rất nhiều điểm “nghẽn” trong vấn đề nguồn nhân lực cần được giải tỏa trong thời điểm hiện nay. Thứ nhất là việc phân bố nguồn nhân lực chất lượng cao không đều. Theo thống kê, có đến 92% những người có học vị tiến sĩ trở lên công tác chủ yếu ở Hà Nội và TP HCM, trong khi chỉ có 1% ở Tây Nguyên, việc phân bố không đều này đương nhiên sẽ ảnh hưởng đến sự phát triển.

Điểm nghẽn thứ hai là vấn đề công bố quốc tế. Tuy có tăng hàng năm 10-20% nhưng chất lượng công bố quốc tế là điều đáng bàn. Bên cạnh đó, lĩnh vực công bố quốc tế của ta còn rất hẹp, rất ít các công bố quốc tế về xã hội và quản lý xã hội. Điểm nghẽn thứ ba là câu chuyện liên quan đến kỹ năng nghề nghiệp của người lao động. Theo thống kê của Bộ Lao động-Thương binh-Xã hội, hiện có tới gần 200.000 người lao động có trình độ đại học đang thất nghiệp. Câu hỏi đặt ra là kỹ năng của họ đến đâu mà để bị thất nghiệp, vấn đề này cần phải được xử lý một cách thấu đáo. Hay mối quan hệ giữa đào tạo ở các trường đại học, các cơ sở đào tạo lao động chất lượng cao với doanh nghiệp hiện chưa có sự kết nối mạnh.

Các ý kiến tham luận tại Hội thảo cũng đã thống nhất một số định hướng, chủ trương, chính sách huy động và sử dụng hiệu quả các nguồn lực phát triển đất nước hiện nay, như: Nhà nước cần làm tốt hơn việc khảo sát đánh giá đúng tiềm năng, trữ lượng, giá trị kinh tế của tài nguyên quốc gia; giải pháp huy động và sử dụng có hiệu quả nguồn lực vốn và tài sản Nhà nước và xã hội; phát huy vai trò khoa học-công nghệ, nhân tố con người, nguồn nhân lực chất lượng cao, những nguồn lực quan trọng hàng đầu cho sự phát triển đất nước trong thời đại ngày nay…/.