Người dân không đi trên đường BOT vẫn phải trả phí

Sáng nay (21/1), Đoàn giám sát của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội làm việc với cơ quan Kiểm toán nhà nước về việc thực hiện chính sách pháp luật trong đầu tư và khai thác các công trình giao thông theo hình thực hợp đồng xây dựng - kinh doanh – chuyển giao (BOT).

Không đi trên đường BOT vẫn phải trả phí

Phó Tổng Kiểm toán Nhà nước Nguyễn Quang Thành trình bày báo cáo cho biết, trong điều kiện nguồn lực ngân sách nhà nước huy động cho các công trình kết cấu hạ tầng ngày càng hạn chế thì việc huy động nguồn vốn xã hội hóa là một chủ trương đúng đắn nhằm huy động nguồn lực tài chính từ các tổ chức tín dụng trong và ngoài nước, nguồn vốn từ các nhà đầu tư, giảm áp lực cho ngân sách nhà nước, tăng năng lực cạnh tranh của nền kinh tế...

Tuy nhiên, theo quy định vị trí trạm thu phí phải có khoảng cách 70km nhưng thực tế xảy ra tình trạng trạm thu phí cho dự án nhưng đặt trên tuyến đường khác và không gắn với dự án, dẫn đến tình trạng người dân không đi trên đường được đầu tư bằng BOT nhưng vẫn phải trả phí cho nhà đầu tư.

Bên cạnh đó là khoảng cách giữa các trạm thu phí không đảm bảo tối thiểu 70km nhưng đều được sự chấp thuận làm cho mật độ trạm thu phí càng dày đặc thêm.

Đoàn giám sát của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội làm việc với cơ quan Kiểm toán Nhà nước sáng 21/1

Cũng theo Phó Tổng Kiểm toán Nhà nước, cứ qua trạm là thu phí không kể chiều dài đi được bao nhiêu đều có mức thu như nhau. Điều này gây khó khăn cho người dân và doanh nghiệp tại địa phương nơi đặt trạm thu phí khi hàng ngày phải di chuyển qua lại trạm dù với quảng đường rất ngắn vẫn trả phí cao. Do đó cần quy định mức thu phí với người dân địa phương nơi đặt trạm thu phí.

Kết quả kiểm toán cho thấy việc tính toán xác định tổng mức đầu tư của 11/27 dự án còn chưa chính xác làm tăng tổng mức đầu tư bất hợp lý giá trị 465,5 tỷ đồng. Nguyên nhân do tính toán dự phòng trượt giá chưa phù hợp, áp dụng lương công nhân không đúng quy định, áp sai giá vật liệu, tính sai khối lượng. Cùng với đó là chất lượng công tác thiết kế cơ sở chưa tốt, trong quá trình thực hiện phải điều chỉnh bổ sung dự án dẫn đến phải điều chỉnh tăng tổng mức đầu tư.

Sau khi rà soát các chỉ tiêu đầu vào, tính toán lại phương án tài chính sát thực tế, phù hợp quy định, Kiểm toán Nhà nước đã giảm thời gian thu phí hoàn vốn của các dự án từ 10 tháng – 13 năm so với phương án tài chính ban đầu.

Quản lý chặt thì không có tình trạng vừa qua

Nguyên Chủ nhiệm Uỷ ban Kinh tế của Quốc hội Hà Văn Hiền cho rằng, các dự án BOT mang tính chiến lược còn ít, chủ yếu cải tạo nâng cấp trong ngắn hạn. Trong khi việc lập dự án BOT phần lớn do DN làm, cơ quan nhà nước thẩm định phê duyệt nên dễ dẫn sai sót.

“Tại sao có sự nhầm lẫn giá định mức, nhầm lẫn trong xác định tổng mức đầu tư. Nếu cơ quan quản lý nhà nước chặc chẽ sẽ không có tình trạng này”, ông Hiền đặt vấn đề.

Ông Nguyễn Văn Thanh - Chủ tịch Hiệp hội Vận tải ô tô Việt Nam thì đặt vấn đề có xử lý tổ chức, cá nhân để sai sót như báo có kiểm toán nêu. Bởi những sot sót trong việc đề ra thời gian thu phí quá dài, kiểm toán phải rút ngắn thời gian thu phí từ 10 tháng đến 13 năm thì không thể nói là nhầm. 

Ông Nguyễn Ngọc Long, Phó Chủ tịch Hiệp hội Kỹ thuật cầu đường Việt Nam cho rằng, các dự án đầu tư BOT làm cái gì cần nêu rõ là nâng cấp cải tạo hay làm mới. Đây là điểm hết sức bức xúc của xã hội làm nổi lên hàng loạt vấn đề kiểm toán nêu ra.

Ngoài ra, việc đặt quá nhiều trạm thu phí trên đường dài đã đành nhưng trong đường nội bộ khiến người dân bức xúc cần phải xem xét làm rõ thêm tiêu chí lựa chọn dự án BOT, trong đó có trạm thu phí./.