"Tiêu cực trong đấu thầu, đấu giá tài sản là vấn đề nhức nhối"

Chiều 14/9, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về một số vấn đề lớn còn có ý kiến khác nhau của dự án Luật Đấu giá tài sản.

Báo cáo của Uỷ ban Kinh tế của Quốc hội cho biết, một số ý kiến đề nghị phải có các quy định chế tài chặt chẽ để ngăn chặn tình trạng “quân xanh, quân đỏ”, tránh gây thất thoát cho ngân sách nhà nước, đồng thời, xác định rõ trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân liên quan đến tính hợp pháp của tài sản đưa ra đấu giá, xử lý trách nhiệm những trường hợp tham gia đấu giá có hành vi vi phạm, người trúng đấu giá không nhận được tài sản.

Ông Võ Trọng Việt - Chủ nhiệm Uỷ ban Quốc phòng – An ninh của Quốc hội

Phát biểu tại phiên thảo luận, ông Võ Trọng Việt - Chủ nhiệm Uỷ ban Quốc phòng – An ninh đánh giá, việc đấu giá tài sản những năm gần đây được thắt chặt, hạn chế được tiêu cực, đem lại lợi ích cho đất nước và tinh thần Luật đấu giá tài sản cũng theo hướng đó. Tuy nhiên, thực tiễn cho thấy tiêu cực, kẽ hở trong đấu thầu, đấu giá là vấn đề nhức nhối, cần tính toán.

“Ví dụ đấu giá làm từ thiện thì thủ tục đơn giản, gọn nhẹ nhưng hiệu quả cao. Trong khi đó đấu thầu, đấu giá tài sản thì thủ tục nhiêu khê, rườm rà nhưng hiệu quả thấp. Chúng ta nên suy nghĩ điều này” – ông Việt băn khoăn.

Chủ nhiệm Uỷ ban Quốc phòng – An ninh của Quốc hội cũng cho rằng với doanh nghiệp mà cơ quan thẩm quyền xác nhận không đúng năng lực thì phải cấm tham gia. Vì “thực tế có doanh nghiệp èo uột nhưng hồ sơ hoành tráng. Có nhiều bài học rồi, đấu thầu đấu giá xong rồi thậm chí xuất hiện nhiều công ty ma, vậy ai kiểm soát và chịu trách nhiệm thì Luật này chưa làm rõ”.

Cũng theo Thượng tướng Võ Trọng Việt, “làm thế nào trong đấu thầu, đấu giá tài sản phải tránh được dàn xếp trong quá trình thực hiện đấu giá tài sản. Nhiều khi luật bất thành văn nghiêm hơn luật chính thống. Điều này cần phải xem lại vì thực tế có việc lợi dụng khiến nhân dân bức xúc”.

Đấu giá tài sản phải làm sao vì lợi ích tập thể, của đất nước là chính, là chủ yếu; tránh khi tiếp cận lại tính toán vì lợi ích tổ chức, cá nhân mình. Thủ tục, quy trình cũng cần rà lại vì vẫn đầy đủ nhưng người ta vẫn lợi dụng được. Do đó cần nghiên cứu kỹ thiết kế các quy định để người tham gia đấu giá nghĩ đến lợi ích tổng thể và có muốn lợi dụng, muốn “lách” cũng không làm được.

“Giờ lách luật và lợi dụng nhiều quá nên hiệu quả không cao, gây râm ran, tâm tư nhưng thanh tra, kiểm tra không làm được gì. Không thể để tảng băng lạnh cứ triền miên như thế!” – ông Võ Trọng Việt bày tỏ.

Đề cập Trung tâm dịch vụ đấu giá tài sản, ông Võ Trọng Việt nhấn mạnh tiêu chí mục đích là thị trường, nhưng bộ máy và tư duy lại theo bao cấp, vừa nhiêu khê, hạch sách, đặt lợi nhuận của mình trên hết thì khổ cho doanh nghiệp tham gia đấu giá.

“Tôi cho rằng nghiên cứu mô hình Trung tâm theo hình thức doanh nghiệp để người ta tự lo trọn, đứng chung lợi ích, còn kiểu này đứng riêng lợi ích. Không ít công chức lợi dụng vị trí của mình để nhiêu khê, làm lệch lạc lợi ích” – Chủ nhiệm Uỷ ban An ninh – Quốc phòng đề nghị.

Giải trình thêm về những ý kiến nêu trên, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long cho biết, cơ quan soạn thảo đã cố gắng đến mức tối đa để có quy định chặt chẽ; rõ ràng, rành. Bên cạnh, Bộ Luật Hình sự cũng có điều quy định về hành vi thông đồng, dìm giá cấu thành tội phạm...

Thường trực Ủy ban Kinh tế cũng cho biết dự thảo được tiếp thu, chỉnh lý theo hướng quy định chặt chẽ hơn trình tự, thủ tục đấu giá tài sản, tách bạch những vấn đề liên quan đến trước và sau khi tổ chức cuộc đấu giá như niêm yết việc đấu giá tài sản, thẩm định giá, xác định giá khởi điểm, xử lý tiền đặt trước và chuyển quyền sở hữu tài sản; Hủy kết quả đấu giá tài sản; bổ sung các quy định về các hành vi bị nghiêm cấm đối với tổ chức đấu giá tài sản...

Về Trung tâm dịch vụ đấu giá tài sản, ông Long cho biết, ngoài việc mua bán thông thường thì còn thực hiện nhiệm vụ Nhà nước, trong đó có cái mà không phải doanh nghiệp nào nào cũng quan tâm. Quy định theo hướng đi đến đích là xã hội hoá và cần có giai đoạn để chuyển đổi sang mô hình doanh nghiệp, hoạt động theo cơ chế tự chủ. Do đó sẽ nghiên cứu thiết kế thêm một điều về vấn đề này./.