Khi nào thì bị gọi nghi can, nghi phạm, bị can, bị cáo?

VOV.VN - Luật sư cho tôi hỏi khi nào thì gọi là nghi can, nghi phạm, bị can, bị cáo… 

Bạn đọc hỏi:

Tôi hay thấy báo chí nói là nghi can, nghi phạm, bị can, bị cáo… Luật sư cho tôi hỏi phân biệt những đối tượng này như thế nào?

Luật sư tư vấn:

Ở góc độ pháp lý, theo quy định của Bộ luật TTHS chỉ tồn tại các tên gọi: người bị bắt, người bị tạm giữ, bị can, bị cáo. Hiện trong Hiến pháp và pháp luật về tố tụng và điều tra hình sự, kể cả dự thảo Bộ luật Tố tụng hình sự (TTHS) sửa đổi, bổ sung không tồn tại các thuật ngữ pháp lý nghi can, nghi phạm. Cho nên, về tên gọi pháp lý, gọi người bị bắt bằng nghi can, nghi phạm đều không chính xác.

Ở góc độ ngữ nghĩa, “nghi can” được hiểu là người bị nghi là có liên quan đến vụ án và thuộc trường hợp chưa bị bắt. Còn “nghi phạm” được hiểu là người bị nghi là tội phạm, có dấu hiệu của một tội phạm và đã bị lệnh bắt.

Khái niệm trong pháp luật tố tụng hình sự về “Bị can” và “Bị cáo” là để chỉ người có dấu hiệu tội phạm trong các quá trình khác nhau của của vụ án. Bị can là người đã bị khởi tố về hình sự, bị cáo là người đã bị đưa ra xét xử. Tức là trong thời gian điều tra vụ án, người bị bắt giữ và tình nghi phạm tội  được gọi là bị can, nhưng khi hoàn tất quá trình xét xử, có cáo trạng của VKS và Tòa án có quyết định đưa vụ án ra xét xử thì bị can sẽ chuyển thành bị cáo.

Về quyền, bị can có những quyền sau:

- Được biết mình bị khởi tố về tội gì.

- Được giải thích về quyền và nghĩa vụ.

- Trình bày lời khai.

- Đưa ra tài liệu, đồ vật, yêu cầu.

- Đề nghị thay đổi người tiến hành tố tụng, người giám định, người phiên dịch theo quy định.

- Tự bào chữa hoặc nhờ người khác bào chữa.

- Được nhận quyết định khởi tố; quyết định áp dụng, thay đổi hoặc hủy bỏ biện pháp ngăn chặn; bản kết luận điều tra; quyết định đình chỉ, tạm đình chỉ điều tra; quyết định đình chỉ, tạm đình chỉ vụ án; bản cáo trạng, quyết định truy tố; các quyết định tố tụng khác theo quy định.

- Khiếu nại quyết định, hành vi tố tụng của cơ quan, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng.

Bị cáo có những quyền sau:

- Được nhận quyết định đưa vụ án ra xét xử; quyết định áp dụng, thay đổi hoặc hủy bỏ biện pháp ngăn chặn; quyết định đình chỉ vụ án; bản án, quyết định của Tòa án; các quyết định tố tụng khác theo quy định.

- Tham gia phiên toà.

- Được giải thích về quyền và nghĩa vụ.

- Đề nghị thay đổi người tiến hành tố tụng, người giám định, người phiên dịch theo quy định.

- Đưa ra tài liệu, đồ vật, yêu cầu.

- Tự bào chữa hoặc nhờ người khác bào chữa.

- Trình bày ý kiến, tranh luận tại phiên tòa.

- Nói lời sau cùng trước khi nghị án.

- Kháng cáo bản án, quyết định của Toà án.

- Khiếu nại quyết định, hành vi tố tụng của cơ quan, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng.

Về nghĩa vụ, bị can có nghĩa vụ:

Phải có mặt theo giấy triệu tập của Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát; trong trường hợp vắng mặt không có lý do chính đáng thì có thể bị áp giải; nếu bỏ trốn thì bị truy nã.

Bị cáo có nghĩa vụ:

Phải có mặt theo giấy triệu tập của Toà án; trong trường hợp vắng mặt không có lý do chính đáng thì có thể bị áp giải; nếu bỏ trốn thì bị truy nã.

Nếu còn điều gì thắc mắc cần giải đáp thêm, bạn đọc có thể gọi điện đến Tổng đài tư vấn pháp luật VOV.VN số 19006511 để được tư vấn./.

Mời quý độc giả theo dõi VOV.VN trên

Tin liên quan

Mâu thuẫn nặng nề, vợ chồng ly hôn ngay sau đám cưới
Mâu thuẫn nặng nề, vợ chồng ly hôn ngay sau đám cưới

VOV.VN - Hai vợ chồng mới làm thủ tục kết hôn xong muốn ly hôn ngay có vi phạm luật không?

Mâu thuẫn nặng nề, vợ chồng ly hôn ngay sau đám cưới

Mâu thuẫn nặng nề, vợ chồng ly hôn ngay sau đám cưới

VOV.VN - Hai vợ chồng mới làm thủ tục kết hôn xong muốn ly hôn ngay có vi phạm luật không?

Giả danh nhà sư đi khất thực trên phố:Có thể bị phạt tù đến chung thân
Giả danh nhà sư đi khất thực trên phố:Có thể bị phạt tù đến chung thân

VOV.VN - Theo luật sư, hành vi giả mạo nhà sư đi khất thực với mục đích lợi dụng lòng tin của mọi người để lừa đảo tiền bạc là vi phạm pháp luật

Giả danh nhà sư đi khất thực trên phố:Có thể bị phạt tù đến chung thân

Giả danh nhà sư đi khất thực trên phố:Có thể bị phạt tù đến chung thân

VOV.VN - Theo luật sư, hành vi giả mạo nhà sư đi khất thực với mục đích lợi dụng lòng tin của mọi người để lừa đảo tiền bạc là vi phạm pháp luật

Vợ chồng ly hôn, mẹ chồng đòi lại của hồi môn tặng con dâu
Vợ chồng ly hôn, mẹ chồng đòi lại của hồi môn tặng con dâu

VOV.VN - “Vợ chồng tôi ly hôn, mẹ chồng đòi lại những thứ đã tặng con dâu, nếu tôi không trả lại thì có vi phạm pháp luật không?”

Vợ chồng ly hôn, mẹ chồng đòi lại của hồi môn tặng con dâu

Vợ chồng ly hôn, mẹ chồng đòi lại của hồi môn tặng con dâu

VOV.VN - “Vợ chồng tôi ly hôn, mẹ chồng đòi lại những thứ đã tặng con dâu, nếu tôi không trả lại thì có vi phạm pháp luật không?”

Bị hàng xóm lấn chiếm lối đi chung, gửi kiến nghị đến đâu?
Bị hàng xóm lấn chiếm lối đi chung, gửi kiến nghị đến đâu?

VOV.VN - Những người ở tầng 1 trong ngõ nhà tôi lấn chiếm đất ngõ bằng cách xây các bồ hoan, bậc tam cấp… Vậy chúng tôi có thể gửi kiến nghị đến đâu để ngăn chặn việc lấn chiếm của họ?

Bị hàng xóm lấn chiếm lối đi chung, gửi kiến nghị đến đâu?

Bị hàng xóm lấn chiếm lối đi chung, gửi kiến nghị đến đâu?

VOV.VN - Những người ở tầng 1 trong ngõ nhà tôi lấn chiếm đất ngõ bằng cách xây các bồ hoan, bậc tam cấp… Vậy chúng tôi có thể gửi kiến nghị đến đâu để ngăn chặn việc lấn chiếm của họ?

Vợ vay tiền “khủng” chơi lô đề, chồng có phải trả nợ?
Vợ vay tiền “khủng” chơi lô đề, chồng có phải trả nợ?

VOV.VN - Mới đây tôi mới biết vợ tôi vay rất nhiều tiền để chơi lô đề. Chúng tôi đang làm thủ tục ly hôn, tôi có phải cùng vợ tôi trả món nợ đó không?

Vợ vay tiền “khủng” chơi lô đề, chồng có phải trả nợ?

Vợ vay tiền “khủng” chơi lô đề, chồng có phải trả nợ?

VOV.VN - Mới đây tôi mới biết vợ tôi vay rất nhiều tiền để chơi lô đề. Chúng tôi đang làm thủ tục ly hôn, tôi có phải cùng vợ tôi trả món nợ đó không?

Vụ án cướp bánh mỳ: Án tù với 2 bị cáo là quá nặng
Vụ án cướp bánh mỳ: Án tù với 2 bị cáo là quá nặng

VOV.VN -Luật sư cho rằng, Tòa án cấp sơ thẩm hoàn toàn có đủ cơ sở để tuyên phạt các bị cáo hưởng án cải tạo không giam giữ, không cần phải cách ly khỏi đời sống xã hội.

Vụ án cướp bánh mỳ: Án tù với 2 bị cáo là quá nặng

Vụ án cướp bánh mỳ: Án tù với 2 bị cáo là quá nặng

VOV.VN -Luật sư cho rằng, Tòa án cấp sơ thẩm hoàn toàn có đủ cơ sở để tuyên phạt các bị cáo hưởng án cải tạo không giam giữ, không cần phải cách ly khỏi đời sống xã hội.

Việc thí điểm lắp đặt hệ thống barie trên vỉa hè có vi phạm luật?
Việc thí điểm lắp đặt hệ thống barie trên vỉa hè có vi phạm luật?

VOV.VN -Theo Luật sư, hành vi lắp đặt hệ thống barie trên vỉa hè có dấu hiệu vi phạm pháp luật giao thông đường bộ, cụ thể là khoản 1, Điều 33 Luật giao thông đường bộ

Việc thí điểm lắp đặt hệ thống barie trên vỉa hè có vi phạm luật?

Việc thí điểm lắp đặt hệ thống barie trên vỉa hè có vi phạm luật?

VOV.VN -Theo Luật sư, hành vi lắp đặt hệ thống barie trên vỉa hè có dấu hiệu vi phạm pháp luật giao thông đường bộ, cụ thể là khoản 1, Điều 33 Luật giao thông đường bộ