Thuê người chặt chân tay để lĩnh bảo hiểm: Muôn kiểu gian dối

Mới đây nhất, một phụ nữ 31 tuổi ở Hà Nội đã thuê người chặt tay chân của mình, dựng hiện trường giả để trục lợi BHXH nhưng bị cơ quan công an phát hiện, ngăn chặn. Lúc đầu, ai cũng tưởng đây là câu chuyện xảy ra ở một nơi nào đó trên thế giới chứ không phải ở Thủ đô nước mình. Tình huống này có lẽ chưa nhà làm luật nào nghĩ tới để xây dựng các qui định điều chính. 

Hiện trường vụ việc

Quỹ bảo hiểm y tế đang bị trục lợi một cách nghiêm trọng. Bảo hiểm xã hội (BHXH) Việt Nam cho biết, chỉ riêng trong 6 tháng đầu năm 2016, cả nước có 37 tỉnh có số chi vượt quỹ khám chữa bệnh được giao với số tiền vượt gần 3.500 tỷ đồng, tăng 22 tỉnh so với cùng kỳ năm 2015. Trong đó, nhiều tỉnh vượt trên 100 tỷ đồng như: Thanh Hóa, Nghệ An, Quảng Nam, Cà Mau, Thái Bình, Bắc Giang… Cá biệt, cơ quan BHXH cũng phát hiện có những người đi khám chữa bệnh tới… 27 lần/tháng tại một cơ sở y tế.

Bảo hiểm y tế - một chính sách an sinh xã hội có tính nhân văn cao. Thế nhưng, khi đi vào thực tế nó đã bị chính cán bộ của ngành y tế, BHXH tìm cách “lách” để trục lợi. Và người dân, cũng không “tha” tìm mọi thủ đoạn để lợi dụng chính sách này. Họ sẵn sàng thuê người “chặt chân, chặt tay” để kiếm chác từ quỹ.

Trong lúc các cơ quan truyền thông, các cơ quan quản lý ra sức tuyên truyền về lợi ích của việc tham gia bảo hiểm y tế, kêu gọi người người, nhà nhà cùng tham gia bảo hiểm y tế vì quyền lợi của bản thân và chia sẻ gánh nặng với xã hội, với những người bị bệnh hiểm nghèo… thì những thông tin về việc thất thoát quỹ, trục lợi để bòn rút quỹ liên tục được phát hiện.

Trong khi đó, chất lượng khám chữa bệnh cho bệnh nhân có thẻ BHYT chưa thực sự được nâng cao hay có sự bứt phá.

Vì sao từ người quản lý, sử dụng quỹ BHYT đến những người dân lại có thể sẵn sàng trục lợi đến thế? Thực tế, chúng ta chưa có các quy định pháp lý xử nghiêm trường hợp trục lợi bảo hiểm nên nhiều người đã tìm mọi cách để kiếm lợi cho mình chỉ cần qua mặt được công ty bảo hiểm thì được hưởng món tiền lớn còn nếu không thành thì cũng chẳng sao.

Còn đối với các cơ sở y tế, các cán bộ trực tiếp trục lợi BHYT, dù bị cơ quan thanh tra BHXH phát hiện ra những dấu hiệu bất thường, chi trả lên tới hàng chục tỷ đồng, nhưng cũng chỉ là “tuýt còi” báo hiệu chứ việc xử lý thì còn phải đợi đã. Trong vụ việc như thế này, không có ai phải chịu trách nhiệm, không có kẻ nào mất việc hay đi tù… thì họ vẫn “nhơn nhơn” và tiếp tục tìm cách lách luật, thủ đoạn tinh vi hơn. Vì chỉ cần hồ sơ, giấy tờ hợp lệ là “thoát”. 

Ngoài ra, công tác giám định hồ sơ BHYT để đảm bảo chi trả đúng người, đúng bệnh, tránh tình trạng lạm dụng, lợi dụng Quỹ BHYT cũng chưa thực hiện rốt ráo. Thực tế, tỷ lệ hồ sơ được giám định còn thấp. Chính vì thế, tại diễn đàn Quốc hội, đã có đại biểu đề nghị thành lập các cơ quan giám định độc lập, để tạo nên sự minh bạch, trung lập giữa bên cung cấp dịch vụ y tế và bên chi trả BHYT

Luật BHYT có hiệu lực từ năm 2014, tạo nhiều điều kiện thuận lợi hơn để người dân tham gia và thực tế tỷ lệ người tham gia đã tăng lên rõ rệt. Thế nhưng, thông tin về tình trạng thâm thủng quỹ vì bị những kẻ “tay trong” trục lợi nhan nhản trên báo chí, thử hỏi, nếu không mạnh tay xử lý và tìm ra các giải pháp quản lý quỹ hiệu quả để tạo niềm tin với người dân thì liệu mục tiêu mà Chính phủ đặt ra là đến 2010 có 90% dân số tham gia BHYT liệu có thành hiện thực?/.