Các Bộ trưởng ASEAN quan ngại về tình hình Biển Đông

Sau 4 ngày làm việc trên tinh thần thẳng thắn, xây dựng và cởi mở, Hội nghị AMM lần thứ 48 và các Hội nghị liên quan đã kết thúc vào chiều muộn ngày 6/8. 

AMM đã ra thông cáo chung thể hiện quyết tâm của khối trong việc thực hiện các mục tiêu chung của khu vực cũng như các vấn đề toàn cầu. 

Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh đã có cuộc trả lời phỏng vấn phóng viên Đài TNVN về những kết quả quan trọng của Hội nghị và những đóng góp của Việt Nam trong các chương trình nghị sự chung. 

** Thưa Phó Thủ tướng, xin Phó Thủ tướng cho biết trọng tâm và những kết quả chính của Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN lần thứ 48 và các Hội nghị liên quan?

Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh: Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN lần thứ 48 và các Hội nghị liên quan là hội nghị quan trọng nhất trong năm nay của các Bộ trưởng Ngoại giao.

Trong hội nghị lần này, các Bộ trưởng ASEAN thảo luận những biện pháp thúc đẩy thực hiện toàn bộ những cam kết để cho đến cuối năm nay ASEAN trở thành cộng đồng. Hiện nay mức thực hiện các cam kết trong ASEAN của các nước là trên 90%, mà Việt Nam đã thực hiện trên 93%. Trong đó, những vấn đề hết sức quan trọng như thực hiện việc kết nối,  hoặc là các vấn đề liên quan đến những biện pháp giảm khoảng cách phát triển trong các nước ASEAN. Sau khi chúng ta thành lập cộng đồng ASEAN vào cuối năm nay thì đó không phải là điểm dừng, mà là bắt đầu một tiến trình mới cao hơn sau năm 2015. Các Bộ trưởng cũng đã trao đổi với nhau về các định hướng để ASEAN sẽ phát triển sau năm 2015, với mục tiêu là cuối năm nay sẽ thông qua được tầm nhìn cho ASEAN sau năm 2015, có nghĩa là đến 10 năm nữa là năm 2025 cộng đồng ASEAN sẽ là gì.

Nội dung thứ 2 quan trọng, đó là các Bộ trưởng ASEAN thảo luận với nhau nâng cao vai trò đặc biệt của ASEAN khi đã trở thành cộng đồng vào cuối năm nay. Để đảm bảo vai trò trung tâm đó, thì mấu chốt của các nước ASEAN là phải có sự đoàn kết, thống nhất hay còn nói một cách khác là có một tiếng nói chung trên tất cả các vấn đề.

Nội dung thứ 3 là quan hệ của ASEAN với những đối tác bên ngoài. Có thể nói tính chất trao đổi và thúc đẩy quan hệ của ASEAN với từng nước đối tác, cũng như với một nhóm các nước hay trong là trong cơ chế rộng rãi hơn là vấn đề an ninh của khu vực. Trong tất cả các cuộc trao đổi, các Bộ trưởng tập trung vào việc nêu rõ việc ASEAN sẽ trở thành cộng đồng chung vào cuối năm nay, với một thị trường rộng lớn hơn 600 triệu dân, vơí một sức vươn lên của một thị trường như Thủ tướng Malaisia nói là vào năm 2050, ASEAN sẽ trở thành khu vực phát triển kinh tế thứ 4 trên thế giới hay là khu vực thương mại lớn thứ 4 thế giới.

Với tiềm năng như vậy thì định hướng quan hệ của ASEAN với từng nước đối tác, cũng như với các nhóm nước hết sức quan trọng. Và vấn đề duy trì phát triển kinh tế, cũng như vấn đề hết sức quan trọng là đảm bảo duy trì hòa bình an ninh. Những vấn đề liên quan đến hòa bình an ninh đều được trao đổi từ vấn đề chống chủ nghĩa khủng bố, cực đoan cho đến những vấn đề an ninh khu vực ở Biển Hoa Đông và Biển Đông, cũng như các vấn đề liên quan đến các khu vực như an ninh trên Bán đảo Triều Tiên thì đều được thảo luận. Đó là những nội dung hết sức quan trọng tại Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao lần này.

** Xin Phó Thủ tướng cho biết đoàn Việt Nam đã tham gia và có những đóng góp như thế nào vào thành công của các hội nghị?

Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh: Chúng ta đã tham gia hết sức tích cực tất cả các hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao của các nước ASEAN, cũng như hội nghị của ASEAN với các đối tác.  Một là chúng ta khẳng định tiếp tục thực hiện để đảm bảo thực hiện hết những cam kết của chúng ta trong ASEAN để đóng góp vào việc xây dựng cộng đồng ASEAN vào cuối năm 2015 này. Và nhất là những lĩnh vực mà chúng ta thấy quan trọng đó là kết nối trong ASEAN với nhau, giảm khoảng cách phát triển giữa các nước trong ASEAN, trong đó đối với các nước ở giai đoạn phát triển sau các nước trong ASEAN khác. 

Chúng ta cũng đóng góp vào việc tăng cường vai trò của ASEAN, nhất là vai trò trung tâm mà mấu chốt ở đây là chúng ta xây dựng sự đoàn kết, nhất trí trên các vấn đề . Đây là yếu tố quan trọng đảm bảo vai trò trung tâm của ASEAN. Vấn đề thứ 3 là chúng ta đóng góp vào việc đề xuất cụ thể trong đối tác hợp tác của chúng ta, từ các lĩnh vực kinh tế, hợp tác thương mại đến đầu tư và đóng góp vào vấn đề an ninh với các đối tác trong cuộc họp giữa Bộ trưởng ASEAN và các đối tác.

** Vâng thưa Phó Thủ tướng, một trong những vấn đề được các nước ASEAN và thế giới quan tâm là tình hình trên Biển Đông. Vậy Phó thủ tướng cho biết, vấn đề Biển Đông đã được các Bộ trưởng ASEAN và các đối tác đề cập thế nào trong các hội nghị?

Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh: Tất cả các vấn đề liên quan đến an ninh, duy trì hòa bình ổn định trong khu vực, nhất là đối với các nước ASEAN được các bộ trưởng hết sức quan tâm tại tất cả các hội nghị. Trong đó vấn đề Biển Đông là một trong những vấn đề được các bộ trưởng quan tâm nhất, vì tình hình Biển Đông không chỉ tác động đến an ninh trong khu vực mà tác động đến các vấn đề liên quan đến các nước bên ngoài khu vực. Vấn đề Biển Đông không chỉ là vấn đề giải quyết tranh chấp về chủ quyền ở Biển Đông, mà còn liên quan đến vận tải hàng hải cũng như hàng không. 

Vấn đề biển Đông trong thời gian qua diễn biến phức tạp, đặc biệt là việc thay đổi cơ cấu các đảo nhân tạo tại Biển Đông, gây hết sức lo ngại đến tất cả các nước. 

Tại tất cả các hội nghị của Bộ trưởng ASEAN, trong ASEAN và Hội nghị Bộ trưởng ASEAN với các đối tác và hội nghị về  an ninh khu vực cũng đều nêu lo ngại về tình hình Biển Đông. Đây là một trong những chủ đề được các bộ trưởng ASEAN đạt sự nhất trí khá cao, bày tỏ quan ngại. Đây cũng là lần đầu tiên các bộ trưởng ngoại giao ASEAN lo ngại chung về vấn đề xây dựng đảo, mở rộng đảo tại diễn đàn ASEAN lần này. 

Các bộ trưởng cũng đều nhấn mạnh cần phải thực hiện nghiêm túc tuyên bố ứng xử của các bên  tại Biển Đông, nhất là điều 5, liên quan đến việc duy trì nguyên trạng, không làm thay đổi, phức tạp thêm tình hình tại khu vực Biển Đông. Các bộ trưởng cũng khẳng định quyết tâm cần phải sớm đi đến ký kết bộ qui tắc ứng xử tại Biển Đông để đảm bảo đóng góp duy trì hòa bình và ổn định ở Biển Đông. 

Tôi cho rằng, việc các bộ trưởng các nước chia sẻ quan điểm cần sớm xây dựng bộ qui tắc ứng xử tại Biển Đông là mấu chốt của hội nghị này.

 Xin cảm ơn Phó thủ tướng về cuộc phỏng vấn này./.