Philippines sẽ “cầm trịch” ASEAN vào năm tới ra sao?

Năm 2017, Philippines là nước tiếp theo làm Chủ tịch ASEAN. Nước này đã đưa ra chủ đề cho năm 2017 là chung tay tạo dựng thay đổi và kết nối toàn cầu.

Năm 2017, Philippines sẽ tổ chức các nhiều sự kiện trong đó, đáng chú ý là sự kiện kỷ niệm 50 năm thành lập ASEAN, việc cập nhật Hiến chương ASEAN 2007- 2017, tổ chức hai Hội nghị cấp cao vào tháng 4, 11. 

Chủ đề cho năm 2017 là chung tay tạo dựng thay đổi và kết nối toàn cầu. (ảnh: gmanetwork.com).

Gần đây nhất Philippines đã tuyên bố rằng họ sẽ đóng vai trò tạo ra các thay đổi tích cực nhằm hướng tới 6 mục tiêu chính gồm có: Xây dựng ASEAN lấy con người làm trung tâm và hướng tới con người; Hòa bình và ổn định ở khu vực; Hợp tác về an ninh biển; Tăng trưởng, sáng tạo là bao trùm; Một ASEAN tự lực tự cường, Nâng cao vai trò của ASEAN như một hình mẫu của khu vực và là đối tác trong chiến lược toàn cầu.

ASEAN- một hình mẫu chủ nghĩa khu vực

Phân tích và dự đoán về tình hình trong khu vực ASEAN năm 2017, ông Trần Việt Thái, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu Chiến lược cho biết, trong 6 mục tiêu này của Philippines, đáng chú ý là họ đặt mục tiêu “lấy con người là trung tâm” ở vị trí số một cho thấy rằng họ sẽ đẩy mạnh trụ cột phát triển xã hội trong thời gian tới. Philippines luôn mong muốn sự phát triển của khu vực sẽ không bỏ rơi người nghèo, những người có thu nhập thấp. Đây là mong muốn rất tốt đẹp nhưng để đạt được điều này không đơn giản.

ASEAN đặt mục tiêu “hòa bình, ổn định ở khu vực” và “hợp tác về an ninh biển” lên vị trí thứ 2 và thứ 3 có nghĩa rằng cũng sẽ ưu tiên cao đối với việc này.

Tiếp theo là mục tiêu “tăng trưởng, sáng tạo là bao trùm”- đây là điều mà Philippines mong muốn từ lâu.

Mục tiêu “Một ASEAN tự lực tự cường” thì thể hiện rất rõ, nhất là trong bối cảnh các thách thức an ninh phi truyền thống như biến đổi khí hậu, nước biển dâng, an ninh nguồn nước, an ninh lương thực, thiên tai bão lũ khó lường, ASEAN phải có khả năng tự lực tự cường chống lại các thách thức nói trên. Bên cạnh đó cũng phải đảm bảo được hòa bình, ổn định trong bối cảnh thế giới biến đổi phức tạp.

Philippines cũng đặt ra mục tiêu “ASEAN sẽ là một hình mẫu của chủ nghĩa khu vực trên thế giới”. Tại sao Philippnes lại đưa ra mục tiêu này? Có thể để ý thấy hiện nay trong khi châu Âu đang đối mặt với 5 chữ “khủng” (khủng bố, khủng hoảng di cư, khủng hoảng nợ công và kinh tế, khủng hoảng lòng tin do Brexit và khủng hoảng thể chế) thì ASEAN là một nơi tương đối hòa bình, ổn định trên thế giới và sẽ là hình mẫu tiên phong trong việc thúc đẩy chủ nghĩa khu vực có lợi cho tất cả các bên.

Về mặt chiến lược chung, Philippines đã xác định được những mục tiêu phù hợp, rõ ràng, tuy nhiên việc để đạt được tất cả những mục tiêu trên không đơn giản và việc triển khai như thế nào cần chờ thời gian trả lời.

Việt Nam và nỗ lực đóng góp cho ASEAN 2017

Trong một cuộc họp tại Bộ Ngoại giao Việt Nam được tổ chức vào ngày 14/12/2016, tại Hà Nội, các chuyên gia đều nhận định, năm 2016, Việt Nam tiếp tục tham gia đầy đủ, hoàn thành nghiêm túc các cam kết và đóng góp hiệu quả trên tất cả các lĩnh vực hợp tác của ASEAN, thể hiện qua việc tiến hành xây dựng các kế hoạch triển khai thực hiện Tầm nhìn ASEAN 2025 của các bộ/ngành từ cấp quốc gia cũng như gắn kết với tiến trình hội nhập chung. 

Năm 2016, Việt Nam tiếp tục tham gia đầy đủ, hoàn thành nghiêm túc các cam kết với ASEAN. (ảnh: TTXVN)

Việt Nam cũng đã chủ động thúc đẩy tăng cường đoàn kết, thống nhất và vai trò trung tâm của ASEAN trong xử lý những thách thức lớn nảy sinh trong khu vực, nhất là vấn đề Biển Đông; làm tốt vai trò vai trò điều phối quan hệ ASEAN-Ấn Độ; và tích cực hỗ trợ Lào trong năm Chủ tịch ASEAN 2016. 

Năm 2017, Việt Nam cần tiếp tục phát huy tinh thần chủ động, tích cực và có trách nhiệm trong thúc đẩy hợp tác ASEAN, tập trung vào những trọng tâm sau.

Thứ nhất, Việt Nam cần tiếp tục thúc đẩy triển khai các chương trình, kế hoạch công tác xây dựng Cộng đồng ASEAN 2025 trên 3 trụ cột, tạo động lực và sức sống mới cho hợp tác ASEAN; phối hợp triển khai các ưu tiên của Năm Chủ tịch ASEAN 2017 của Philippines (như xây dựng Cộng đồng ASEAN hướng tới người dân và lấy người dân làm trung tâm, thông qua tiếp tục thúc đẩy quyền của phụ nữ, trẻ em, lao động di cư và tạo thuận lợi cho thanh niên; và thúc đẩy tăng trưởng toàn diện và dựa trên sáng tạo thông qua hỗ trợ phát triển các doanh nghiệp vừa và nhỏ, giảm chi phí kinh doanh).

Thứ 2 là củng cố đoàn kết, thống nhất và nâng cao vai trò trung tâm của ASEAN trong định hình cấu trúc khu vực, qua đó bảo đảm vai trò và lợi ích của ASEAN và các nước thành viên; thúc đẩy đạt tiến triển thực chất trong thực hiện đầy đủ và hiệu quả Tuyên bố DOC và sớm xây dựng Bộ Quy tắc COC hiệu quả; tích cực tham gia triển khai các biện pháp tăng cường khuôn khổ hợp tác Cấp cao Đông Á.

Thứ 3, Việt Nam sẽ nỗ lực đóng góp đưa quan hệ đối ngoại của ASEAN đi vào chiều sâu và thực chất hơn, trong đó sẽ tiếp tục thực hiện tốt vai trò nước điều phối quan hệ ASEAN-Ấn Độ và tổ chức thành công Cấp cao kỷ niệm 25 năm quan hệ ASEAN-Ấn Độ.

Thứ 4, Việt Nam tiếp tục cải tiến thể thức và hoàn thiện cơ chế, nâng cao hiệu quả hoạt động tổ chức bộ máy và các khuôn khổ hợp tác ASEAN và giữa ASEAN với đối tác. Nâng cao chất lượng, hiệu quả phối hợp giữa các bộ, ngành, địa phương tham gia hợp tác ASEAN, trong đó có tăng cường bộ phận chuyên trách về hợp tác ASEAN.

Cuối cùng, Việt Nam cần tích cực tham gia và tổ chức các hoạt động kỷ niệm 50 năm thành lập ASEAN tại Việt Nam và trên thế giới, qua đó tiếp tục công tác tuyên truyền, quảng bá về ASEAN, nâng cao nhận thức, thúc đẩy bản sắc chung và lợi ích của Cộng đồng ASEAN./.