Cuộc chiến Hungary chống lại “giá trị châu Âu”

Thủ tướng Hungary Viktor Orban hôm 22/9 kêu gọi Liên minh châu Âu (EU) trục xuất những người nhập cư trái phép tới các trại tị nạn được lập bên ngoài lãnh thổ của khối.

Người tị nạn đụng độ với cảnh sát Hungary. Ảnh: BBC.

Tuyên bố này được cho là sẽ làm gia tăng căng thẳng giữa Hungary và các quốc gia EU khác về vấn đề người di cư. 

Nhiều nước châu Âu mới đây kêu gọi nên khai trừ Hungary ra khỏi Liên minh châu Âu vì chính sách nhập cư của nước này đang hủy hoại các giá trị châu Âu.

Thủ tướng Orban nêu rõ, tất cả những người nhập cư trái phép cần được tập trung lại và trục xuất khỏi các nước EU. Những người này có thể nộp đơn xin tị nạn tại các trung tâm do EU thành lập, hỗ trợ kinh phí và giám sát bên ngoài lãnh thổ khối, và lưu trú tại đây đến khi một nước EU đồng ý tiếp nhận họ. Ông đề xuất một số địa điểm khả thi để xây dựng các trại tị nạn như một hòn đảo hoặc các khu vực dọc bờ biển Bắc Phi.

Hàng rào dây thép gai dọc biên giới mà Hungary dựng lên khi cuộc khủng hoảng tị nạn châu Âu nổ ra đã từng là vấn đề gây tranh cãi, khi một số nước cho rằng nó đang hủy hoại các giá trị của châu Âu. Việc kêu gọi trục xuất những người di cư trái phép ra đảo là bước đi mới nhất của chính phủ Hungary phản đối chính sách mở cửa với người tị nạn của châu Âu. Kể từ khi khủng hoảng tị nạn bùng nổ tại châu Âu trong năm 2015, Hungary là một trong những nước thành viên EU tỏ thái độ cứng rắn nhất.

Chính phủ Hungary đã xây dựng hệ thống hàng rào thép gai dọc các đường biên giới phía Nam và áp dụng nhiều đạo luật chống nhập cư hà khắc. Phát biểu tại phiên họp Đại hội đồng Liên Hợp Quốc đang diễn ra tại New York (Mỹ), Ngoại trưởng Hungary Peter Szijjarto cho biết, nước này đã bị quá tải với hơn 400.000 người di cư bất hợp pháp vào năm 2015 và gọi vấn đề di cư là một đe dọa an ninh toàn cầu.

Ông Szijjarto nói: “Trong những năm gần đây, những gì chúng ta chứng kiến đó là vấn đề di cư không kiểm soát, không luật lệ, không kiểm tra. Kéo theo đó là hàng loạt các vi phạm biên giới các nước. Việc vi phạm biên giới là một nguy cơ an ninh lớn. Vì vấn đề di cư không kiểm soát và không luật lệ sẽ tạo cơ hội cho các nhóm khủng bố đưa các tay súng đi khắp nơi trên thế giới. Cũng tại châu Âu, chúng ta phải đối mặt với các mối đe dọa an ninh và khủng bố nghiêm trọng nhất”

Đối với hạn ngạch phân bổ người tị nạn, Thủ tướng Hungary Viktor Orban kiên quyết từ chối tiếp nhận người nhập cư.  Để đảm bảo sức nặng cho quyết định chính trị của mình từ người dân  trong cuộc chiến với Bỉ, ông Orban tuyên bố sẽ tổ chức trưng cầu ý dân về kế hoạch phân bổ người tị nạn của EU vào đầu tháng 10 tới.

Chiến dịch phản đối chính sách EU của Hungary ngay lập tức vấp phải sự chỉ trích của một số nước thành viên châu Âu. 5 nước Bắc Âu gồm Đan Mạch, Phần Lan, Iceland, Na Uy và Thụy Điển đã kêu gọi Liên minh châu Âu áp đặt biện pháp cần thiết với Hungary khi quốc gia thành viên này vi phạm quy định của EU trong vấn đề tiếp nhận người tị nạn.

Nhóm các nước Bắc Âu nhất trí cho rằng, đây là "hành vi vi phạm luật định của EU và không thể chấp nhận”. Hai quốc gia châu Âu khác là Áo và Luxembourg cũng chỉ trích gay gắt Hungary về vấn đề di cư, với việc Áo gần đây đe dọa chính thức kiện Hungary lên các tòa án EU vì vấn đề người di cư.

Ngoại trưởng Luxembourg Jean Asselborn thậm chí còn cho rằng, Hungary nên bị loại trừ khỏi Liên minh châu Âu với chính sách chống người di cư, hủy hoại các giá trị của châu Âu.

Những vấn đề liên quan đến chính sách giải quyết cuộc khủng hoảng di cư không chỉ phơi bày sự rạn nứt và chia rẽ sâu sắc giữa các nước thành viên trong khối mà còn đẩy EU trước nguy cơ tan rã. Với việc chưa đầy 2 tuần nữa là diễn ra cuộc trưng cầu ý dân về việc liệu Hungary có bác bỏ hạn ngạch di cư của EU hay không, một khảo sát gần đây cho thấy có nhiều người dân nước này ủng hộ chính sách thắt chặt người di cư của chính phủ.

Một người dân tại thủ đô Budapest bày tỏ: “Hàng rào thép gai tại biên giới là cần thiết. Thậm chí chúng ta còn phải có các biện pháp cứng rắn hơn nữa để ngăn chặn những người di cư vẫn đang cố gắng vượt qua các hàng rào này”.

Theo nhận định của báo chí châu Âu, nếu Thủ tướng Victor Orban nhận được sự ủng hộ mạnh mẽ của người dân trong cuộc trưng cầu ý dân lần này, chính phủ Hungary có thể tiếp tục thúc đẩy chiến dịch thay đổi những vấn đề nền tảng của Hiệp ước Lisbon của Liên minh châu Âu, nhằm tăng cường chủ quyền của các nước thành viên. Nếu điều này xảy ra, báo hiệu triển vọng tương lai không sáng sủa cho EU, vốn đã lung lay sau quyết định Anh rời khỏi khối, với khả năng cao tiếp theo là Hexit (Hungary ra khỏi EU)./.