Thủ tướng Nga: Sử dụng đồng nội tệ để thanh toán thương mại Việt-Nga

Trả lời phỏng vấn của phóng viên VOV trước khi sang thăm chính thức Việt Nam (bắt đầu từ 6/4), Thủ tướng Nga Dmitry Medvedev cho biết: Hiện nay, Nga có rất nhiều ý tưởng, kế hoạch để thúc đẩy quan hệ với Việt Nam lên một tầm vóc mới. Trong đó có ý tưởng về thành lập khu vực thương mại tự do được ký kết giữa một bên là Liên minh kinh tế Á-Âu và bên kia là một nước. Với hiệp định đó, Việt Nam sẽ được quyền tiếp cận với một thị trường không chỉ bao gồm cư dân Liên bang Nga, mà còn cả các nước đối tác trong Liên minh, trên thực tế là thêm hơn 40 triệu người nữa.

Trả lời câu hỏi của phóng viên về kế hoạch cụ thể trong thời gian tới để hai bên có thể thanh toán bằng đồng nội tệ của mình, Thủ tướng Nga Dmitry Medvedev cho biết: Hiện nay chúng ta không có bất kỳ trở ngại nào đối với việc thanh toán bằng đồng ruble và đồng Việt Nam. Không có bất kỳ trở ngại nào về phương diện pháp lý. Song ở đây còn cần đến yếu tố kinh tế. Chúng ta đã thỏa thuận về khả năng sử dụng đồng nội tệ để thanh toán từ cách đây gần mười năm và thậm chí đã thành lập cả một ngân hàng chuyên biệt, ngân hàng Việt – Nga. Song tất nhiên việc sử dụng đồng nội tệ chỉ có lợi khi hai bên có kim ngạch trao đổi thương mại lớn và khi xuất hiện sự cần thiết tích lũy dự trữ hoặc là bằng đồng tiền của Nga là đồng Ruble, hoặc bằng đồng tiền của Việt Nam là VNĐ. Hiện nay giữa chúng ta việc thanh toán bằng nội tệ chiếm khoảng 1,5%, còn lại tất cả đều thanh toán qua USD, điều này không phải bao giờ cũng có lợi, bởi vì cả với chúng tôi cũng như đối với các bạn USD là ngoại tệ, chúng ta trước hết phải bỏ tiền mua những đồng USD này, và chúng ta bị phụ thuộc vào tỷ giá USD lên xuống thế nào, rồi sau mới có thể dùng nó để thanh toán cho nhau. Về phương diện này thì việc mở các khoản mục ngoại tệ đối ứng trong đồng tiền nội tệ hai nước có thể còn có lợi hơn. Hơn nữa, dĩ nhiên vấn đề được nói đến ở đây không chỉ là các giao dịch thương mại, mà còn cả các giao dịch đầu tư. Chúng tôi hiện đang cố gắng phát triển chủ đề này trong thanh toán hai chiều với các nước khác, với các đối tác của chúng tôi. Tôi cho rằng việc phát triển quan hệ trong vấn đề này với Việt Nam cũng có những triển vọng tốt đẹp. Nhất định tôi sẽ nêu chủ đề này ra trong hội đàm với các đối tác Việt Nam của mình.

Định hướng là chưa đủ, cần phải có những bước đi thực tiễn

Cụ thể, theo Thủ tướng Medvedev, LB Nga đã không chỉ một lần bày tỏ mong muốn được hợp tác với các nước trong khu vực châu Á – Thái Bình Dương, với các nước ASEAN và trực tiếp hợp tác với Việt Nam, mà đã thực hiện nhiều bước đi thực tiễn theo hướng này. Đại diện chính quyền Nga, giới doanh nghiệp, khách du lịch là công dân Nga – thường xuyên lui tới các nước trong khu vực. Trong những năm gần đây, Nga đã định hướng chuyển sang hợp tác tích cực với các nước trong khu vực Châu Á – Thái Bình Dương.

Thủ tướng Nga Dmitry Medvedev

Song ở đây bản thân việc định hướng là chưa đủ, cần phải có những bước đi thực tiễn. Nga tham dự vào nhiều hoạt động, hội nghị quan trọng khác nhau của ASEAN, những mối quan hệ song phương giữa các nước trong khu vực với cơ cấu hội nhập mới là Liên minh kinh tế Á-Âu... Nga đã có những cuộc tiếp xúc từ cấp thượng đỉnh, cấp cao, cho đến tận những mối quan hệ thường nhật giữa con người với nhau, bao gồm cả quan hệ giữa các đại diện giới doanh nghiệp, với các nước trong khu vực này.

Đặc biệt, Thủ tướng Medvedev nhấn mạnh: Thời điểm hiện nay, Liên bang Nga có rất nhiều ý tưởng, kế hoạch để theo đó thúc đẩy quan hệ với Việt Nam, là đối tác chiến lược của Nga, lên một tầm vóc mới. Một trong những ý tưởng đó là hiệp định về thành lập khu vực thương mại tự do. Hơn nữa có lẽ đó sẽ là hiệp định đầu tiên được ký kết giữa một bên là Liên minh kinh tế Á-Âu và bên kia là một nước. Với hiệp định đó, về thực chất Việt Nam sẽ được quyền tiếp cận với một thị trường không chỉ bao gồm cư dân Liên bang Nga, mà còn cả các nước đối tác trong Liên minh, trên thực tế là thêm hơn 40 triệu người nữa.

Bộ trưởng Bộ phát triển kinh tế Nga mới đây nói rằng tiến trình đàm phán về hiệp định này với Việt Nam đã bước vào giai đoạn hoàn tất, và mong muốn hoàn tất tiến trình đàm phán này trong thời gian gần nhất. Song đồng thời hai bên cũng còn phải thỏa thuận thêm về một loạt những vấn đề quan trọng, bởi vì hiệp định dự định ký kết không chỉ là tạo quyền cho Nga tiếp cận thị trường Việt Nam, mà còn trao cho các bạn hàng Việt Nam quyền tiếp cận thị trường của Liên minh. Điều này rất quan trọng.

Theo Thủ tướng Medvedev, hai bên cần tạo ra được điều kiện để trao đổi đầu tư, và Nga hiện đã sẵn sàng cho việc này. Chính vì lẽ đó, phải hoàn thiện cho xong khía cạnh đầu tư này, bao gồm những vấn đề về chế biến công nghiệp, dịch vụ.

Tìm ra hình thức hợp tác mới là điều rất quan trọng

Liên quan đến mối quan hệ hợp tác Nga – Việt trong lĩnh vực khai thác thềm lục địa Việt Nam, Thủ tướng Medvedev cho biết: Hai nước có bề dày lịch sử quan hệ phong phú trong lĩnh vực khai thác ở thềm lục địa. Ngọn cờ đầu hợp tác là Liên doanh dầu khí “Vietsovpetro” – doanh nghiệp hoạt động đã lâu với hiệp định được ký kết ngay từ thời Liên Xô. Cũng chính vì lẽ đó nên các bên tham gia liên doanh là công ty “Zarubezhneft” phía Nga và Tập đoàn Dầu khí quốc gia Việt Nam đã thỏa thuận tiếp tục duy trì quan hệ hợp tác liên doanh này trong những năm tới, đến năm 2030, bởi vì sự hợp tác này có tiềm năng to lớn.

Hiện không chỉ riêng công ty “Zarubezhneft”, mà nhiều tập đoàn và công ty của Nga, những doanh nghiệp nhà nước lớn, cỡ như “Rosneft” và “Gazprom”, cũng có các đối tác của mình ở Việt Nam, và mỗi doanh nghiệp trong số đó đều đang tiến hành đàm phán về khả năng hợp tác. Tập đoàn “Rosneft” có dự án về một số khu vực tại thềm lục địa có thể được chào thăm dò khai thác. Ở đó các bên đang tiến hành đàm phán, tôi hy vọng tiến trình đó sẽ đạt kết quả khả quan. Việc đàm phán của tập đoàn “Gazprom” cũng đang diễn ra, tiến trình đàm phán này của họ bắt đầu từ năm 2009. Mức độ sẵn sàng để kết thúc đàm phán của tập đoàn này còn cao hơn.

Thủ tướng Nga Medvedev hy vọng dự án gắn kết “Gazprom” với các đối tác Việt Nam sẽ đi vào hoạt động theo công suất thiết kế vào năm 2016.

Thủ tướng Medvedev còn cho biết, hiện đang có cả một tập hợp các dự án ở Nga đã mời phía Việt Nam tham gia. Đây là thực tế rất hiếm khi xảy ra, khi Nga để cho đối tác nước ngoài được tiếp cận, vào khai thác trên lãnh thổ Liên bang Nga, song đây là phương án ngoại lệ dành riêng cho các đối tác Việt Nam.

Trên cơ sở bề dày hợp tác giữa Nga và Việt Nam, Thủ tướng Medvedev nhấn mạnh rằng, việc tìm ra những hình thức hợp tác mới có triển vọng là điều rất quan trọng. Đó là việc cùng nhau chế biến dầu khí (mà không chỉ là khai thác), cũng như cùng nhau vận dụng những cơ chế kích thích khác nhau, sao cho sự hợp tác phát triển tốt hơn, cả trong vùng thềm lục địa Việt Nam cũng như trên lãnh thổ Liên bang Nga.

Có nghĩa là vận dụng các hình thức cơ chế khuyến khích đa dạng, bao gồm cả những hình thức khuyến khích về thuế, bởi vì ở những nơi làm việc đã lâu, trữ lượng phần nhiều đã cạn kiệt, cần phải có những giải pháp hoặc là đi xuống sâu hơn, hoặc là tìm kiếm những khu vực mới, mà điều này tất yếu đòi hỏi phải bổ sung thêm vốn đầu tư./.