Mua hàng qua điện thoại và những cú lừa trắng trợn

Mới đây, chị Tiên (quận Hoàng Mai, Hà Nội) nhận được cuộc điện thoại từ số máy lạ. Người gọi tự giới thiệu là nhân viên của Công ty M.H cho biết, chị Tiên là một trong số ít khách hàng đã may mắn đã trúng thưởng 1 phiếu mua hàng trị giá 5 triệu đồng trong chương trình tri ân của công ty nhân dịp 5 năm thành lập.

Nhân viên công ty đề nghị, phiếu mua hàng này có thể được sử dụng để mua sản phẩm điện thoại Samsung Galaxy A8 với trị giá trên 5,5 triệu đồng. Với 5 triệu đồng đã có trong phiếu mua hàng, chị Tiên chỉ phải trả phần tiền còn lại là trên 3,5 triệu đồng.

Trước lời đề nghị hấp dẫn và khi đã biết giá trị của chiếc điện thoại này ngoài thị trường, chị Tiên chấp nhận giao dịch với Công ty M.H. Tuy nhiên, sau khi thanh toán 3,5 triệu đồng và nhận hàng, chị Tiên mới phát hiện ra sản phẩm nhận được lại là điện thoại MIQ A8 với giá trị chỉ khoảng 1 triệu đồng.

Chị Tiên lập tức phản ánh việc sản phẩm nhận được khác với thông tin ban đầu, nhưng Công ty M.H đã từ chối việc đổi hàng, hoàn tiền, cũng như không thừa nhận nội dung đã quảng cáo mà cho rằng, qua điện thoại chị Tiên đã nghe nhầm thông tin…

Trường hợp của chị Tiên như vừa nêu chỉ là 1 trong số nhiều vụ việc xảy ra trong thời gian vừa qua liên quan đến hình thức khuyến mại và mua hàng qua điện thoại. Theo Cục Quản lý cạnh tranh (Bộ Công Thương), cơ quan này đã nhận được một lượng lớn đơn của người tiêu dùng (NTD) khiếu nại về việc bị “lừa” khi mua hàng qua điện thoại.

Nhận định của Cục Quản lý cạnh tranh cho thấy, đa phần trong các vụ việc này đều có một số đặc điểm chung đáng chú ý, đó là đối tượng lừa đảo thường thông qua điện thoại thông báo cho NTD trúng thưởng phiếu mua hàng ưu đãi, sau đó sẽ khuyến khích, thuyết phục người tiêu dùng sử dụng phiếu mua hàng đó để mua sản phẩm của các hãng lớn, có giá trị cao.

Đáng lưu ý là trong quá trình giới thiệu, đối tượng tự nhận là “nhân viên công ty” sẽ cố ý đưa thông tin để người tiêu dùng nhầm lẫn và cho rằng, mình sẽ được mua sản phẩm của hãng danh tiếng với giá trị rất thấp do đang được hưởng ưu đãi, khuyến mại của công ty…

Sản phẩm được giao qua đường bưu điện bằng hình thức “thu tiền khi nhận hàng” (COD) với điều kiện chỉ được mở xem hàng sau khi đã thanh toán tiền. Như vậy, người tiêu dùng sẽ không có điều kiện kiểm tra sản phẩm mà thường sẽ chỉ nhận ra mình bị “lừa” khi đã trả tiền và nhận hàng.

Trong phương thức giao hàng này, bản thân người cung cấp dịch vụ giao hàng - nhận tiền cũng không phải là “nhân viên công ty”, do đó người tiêu dùng cũng không thể khiếu nại, phản ánh trực tiếp kể cả trong trường hợp phát hiện sự sai lệch ngay khi nhận hàng.

Dù không đồng ý với sản phẩm nhận được, nhưng khi NTD phản ánh và yêu cầu được hoàn lại tiền, công ty thường đưa ra lý do NTD hiểu nhầm ý của “nhân viên tư vấn”. Cho rằng “nhân viên công ty” có nói NTD có thể mua điện thoại “sử dụng công nghệ” của Samsung Galaxy A8, chứ không phải “điện thoại Samsung Galaxy A8”… Đây là điều gây khó khăn cho NTD vì các tư vấn, trao đổi được thực hiện qua điện thoại đã không được ghi hoặc lưu lại theo bất kỳ định dạng nào.

Trước thực tế trên, để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của NTD liên quan đến các giao dịch tương tự (mua hàng từ xa, mua hàng trên truyền hình, mua hàng qua điện thoại…), Cục Quản lý cạnh tranh khuyến cáo: NTD khi nhận được thông báo trúng thưởng và chào hàng mua sản phẩm của bất kì công ty nào, cần tìm hiểu rõ thông tin về công ty đó. Cần hạn chế giao dịch với những công ty không có thông tin hoặc thông tin xấu về lịch sử giao dịch…

Đối với sản phẩm được chào bán ưu đãi, NTD cần tìm hiểu và có sự đối chiếu, kiểm tra, nghi ngờ khi thấy có sự chênh lệch quá lớn giữa giá bán và giá trị hàng hóa, hoặc có sự khác biệt quá lớn giữa giá bán được giới thiệu so với giá bán trên thị trường của cùng loại hàng hóa hoặc hàng hóa tương đương.

Để tối ưu và tránh những trường hợp tương tự, NTD cần lưu giữ các chứng cứ liên quan đến giao dịch như ghi âm cuộc thoại hoặc yêu cầu “nhân viên công ty” gửi các thông tin về giao dịch như tên và hình ảnh hàng hóa, giá bán, điều kiện giao dịch…Đồng thời nhanh chóng liên hệ với các cơ quan quản lý nhà nước và tổ chức xã hội tham gia bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng khi quyền và lợi ích hợp của mình bị xâm phạm./.