Tổng thống Obama cam kết Mỹ sẽ duy trì hợp tác lâu dài với châu Á

Phát biểu tại Hội nghị Cấp cao ASEAN tại thủ đô Vientiane, Lào vào ngày 6/9 trong chuyến công du cuối cùng đến châu Á trên cương vị tổng thống, ông Obama cho biết cam kết hợp tác với châu Á của Mỹ sẽ tiếp tục được duy trì ngay cả sau khi nhiệm kỳ tổng thống Mỹ thứ 44 của ông kết thúc.

Ông Obama khẳng định: "Mối quan tâm của Mỹ ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương không phải là mới. Mối quan tâm này không mang tính nhất thời mà phản ánh lợi ích nền tảng của quốc gia”.

Tổng thống Mỹ Obama phát biểu tại Lào. Ảnh: Reuters

Tổng thống Obama nêu bật quan hệ hợp tác quân sự gia tăng của Mỹ tại các nước như Philippines, Singapre và Ấn Độ cũng như nỗ lực thúc đẩy thương mại với châu Á của Washington và kết thúc bằng câu nói: "Các bạn có thể trông cậy ở nước Mỹ”.

Ngoài ra, Tổng thống Obama cho hay Mỹ có bổn phận đạo đức trong việc giúp Lào hàn gắn vết thương chiến tranh khi các chiến đấu cơ của Mỹ trong thời gian chiến tranh ở Việt Nam đã dội hàng triệu quả bom xuống đất nước triệu voi này.

Ông nói: "Hậu quả của cuộc xung đột này là nhiều người phải bỏ đi biệt xứ và nhiều gia đình ly tán. Khi đó, Mỹ đã không thừa nhận vai trò của mình. Tôi tin rằng nước Mỹ có bổn phận đạo đức giúp Lào hàn gắn vết thương chiến tranh”.

Mối đe doạ từ Triều Tiên

Qua bài phát biểu của mình, Tổng thống Obama đã đưa ra thông điệp khuyến cáo Bình Nhưỡng về những cuộc thử nghiệm vũ khí gây nhiều tranh cãi nằm trong lệnh cấm của Liên Hợp Quốc.

Ông nói: "Hôm nay, tôi sẽ có cuộc gặp mặt với Tổng thống Hàn Quốc Park Geun-hye để tái khẳng định liên minh không thể chia cắt và nhấn mạnh rằng cộng đồng quốc tế vẫn đoàn kết để cho Triều Tiên hiểu rằng mọi hành vi khiêu khích sẽ chỉ tiếp tục làm gia tăng sự cô lập của mình”.

Vào ngày 8/9, các nhà lãnh đạo ASEAN sẽ có cuộc họp với các lãnh đạo từ các nước khác cũng tham dự hội nghị, gồm Mỹ, Trung Quốc, Nga, Ấn Độ, Hàn Quốc, Nhật, Úc và New Zealand. Tổng thống Obama sẽ tham dự cuộc họp này.

Mỹ cam kết viện trợ 90 triệu USD cho Lào

Trái với sự "đón tiếp thất lễ" của Trung Quốc trước đó, vào ngày 5/9 Tổng thống Obama đã được chào đón nồng nhiệt và trọng thể tại Lào bằng quân nhạc và những điệu múa truyền thống để mở đầu cho chuyến viếng thăm lịch sử đầu tiên của một tổng thống Mỹ đương nhiệm đến Lào.

Tại cuộc hội kiến với Chủ tịch nước Lào Bounnhang Vorachit, ông Obama bày tỏ hy vọng sẽ thiết lập một quan hệ hợp tác để "hai nước lại là một khối” và tạo ra "nhiều tiến bộ và cơ hội hơn cho người dân Lào”.

Tổng thống Obama còn cam kết hỗ trợ 90 triệu USD để góp phần rà phá hàng triệu bom mìn còn sót lại sau chiến tranh.

Nhà Trắng cho biết, trong 20 năm qua, Mỹ đã quyên góp 100 triệu USD cho công tác rà phá bom mìn còn sót lại sau chiến tranh và góp phần giảm số người thiệt mạng hàng năm vì còn sót lại từ trên 300 xuống còn chưa đầy 50. Tuy nhiên, theo tổ chức phi chính phủ Legacies of War (Di sản Chiến tranh) trụ sợ đặt tại Mỹ, cho đến nay mới chỉ có chưa đầy 1% trong ước tính 80 triệu quả bom còn sót lại tại Lào được rà phá.

Trong thông cáo chung, Chủ tịch nước Lào "tán dương cam kết của Mỹ trong việc tiếp tục tham gia rà phá bom mìn sót lại sau chiến tranh, hỗ trợ các nạn nhân, ngăn chặn các vụ tử vong trong tương lai và phát triển năng lực địa phương để đảm bảo khả năng duy trì công việc này”.

Khu vực chiến lược

Chuyến thăm Lào của Tổng thống Mỹ Obama được đánh giá không chỉ nhằm mục đích hàn gắn vết thương chiến tranh mà còn là một phần trong những nỗ lực của Mỹ nhằm đẩy mạnh quan hệ với các nước Đông Nam Á mà Washington đã từng gọi là "xoay trục sang châu Á” nhằm đối trọng sự thống trị của Trung Quốc trong khu vực.

Chuyến thăm Lào đầu tiên của một vị tổng thống Mỹ đương nhiệm.

Tuy nhiên, chuyến thăm này có gặp trở ngại đôi chút vào ngày 6/9 khi Nhà Trắng quyết định huỷ cuộc họp dự kiến với Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte sau khi ông Duterte xách mé gọi ông Obama là "đồ con hoang”.

Đáp lại lời bình luận phi ngoại giao của ông Duterte, ông Obama nói: "Rõ ràng, ông ta là một người đồng bóng”. Bản thân ông Duterte sau đó đã bày tỏ hối tiếc vì những lời nói này.

Philippines có truyền thống là một liên minh bền chặt của Washington, do vậy quan hệ căng thăng hiện nay giữa hai nước là điều khá bất thường./.