Băn khoăn về tính khả thi của Luật hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa

Hỗ trợ phải tính nguồn lực

Trình bày Báo cáo tiếp thu, chỉnh lý và giải trình dự án Luật hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa tại phiên họp Uỷ ban Thường vụ Quốc hội chiều 9/1, Chủ nhiệm Uỷ ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cho biết, việc tháo gỡ khó khăn và hỗ trợ DNNVV là vô cùng cấp bách để tạo động lực tăng trưởng cho nền kinh tế. Tuy nhiên, để bảo đảm tính khả thi, chỉ đưa vào dự thảo Luật những nội dung phù hợp có tính ổn định đã được tổng kết thực tiễn.

Chủ nhiệm Uỷ ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh

Ngoài ra, Thường trực Ủy ban Kinh tế yêu cầu Cơ quan soạn thảo phải hoàn tất toàn bộ các văn bản mà dự thảo Luật giao Chính phủ quy định (11 nội dung hỗ trợ và 3 Chương trình trọng tâm) trước khi trình Quốc hội xem xét, thông qua tại kỳ họp thứ 3 theo đúng quy định của Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật, đồng thời rà soát các luật có liên quan để báo cáo Quốc hội xem xét sửa đổi, bổ sung đồng bộ với Luật này ngay sau khi được Quốc hội thông qua.

Dự thảo quy định đối tượng hỗ trợ của Luật gồm các doanh nghiệp thành lập và hoạt động theo quy định của Luật doanh nghiệp và đáp ứng các tiêu chí DNNVV. Theo thiết kế, các đối tượng này có thể được hưởng các hỗ trợ cơ bản và hỗ trợ trọng tâm dưới hình thức các chương trình tại Chương II của dự thảo Luật.

Bày tỏ băn khoăn về nội dung và kỹ thuật lập pháp trong chương này, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân nói: “Luật là luật chứ tại sao có chương trình trong luật. Ngoài ra một luật sinh ra 5-6 loại quỹ là không ổn.  Hơn nữa, việc sử dụng ngân sách cho vay là không đúng nguyên tắc. Quy định về thuế trong dự thảo không được phá vỡ hệ thống chính sách thuế”.

Bà Nguyễn Thị Kim Ngân cũng nhấn mạnh, phải làm rõ để khi đọc luật biết doanh nghiệp nào được hỗ trợ và hỗ trợ cái gì. Ngoài ra, hơn 97% doanh nghiệp Việt Nam là DNNVV nên cần tính toán nguồn lực hỗ trợ cho khả thi.

Phó Chủ tịch Quốc hội Đỗ Bá Tỵ cũng lưu ý phạm vi và đối tượng hỗ trợ phải căn cứ vào nguồn lực, nên thiết kế theo hướng hỗ trợ cơ bản, tập trung vào các doanh nghiệp đáp ứng đủ điều kiện của từng nội dung hỗ trợ chứ không thực hiện tràn lan.

Không “đụng” luật khác thì khó tạo đột phá

Chủ nhiệm Uỷ ban Pháp luật Nguyễn Khắc Định cũng băn khoăn, nếu chỉ là luật hình thức thì luật ra không có tác dụng nhiều. Còn là luật vừa nội dung vừa hình thức lại chưa xử lý được tính thống nhất trong hệ thống luật vì còn nhiều điều chưa rõ ràng. Do đó, đề nghị sửa điều nào của các luật liên quan thì phải chỉ rõ, tránh chung chung rồi không thực hiện được.

Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu

Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu nhấn mạnh mục tiêu xây dựng luật đảm bảo khả thi và tạo điều kiện cho DNNVV phát triển. Bây giờ nếu luật này không “đụng” đến luật hiện hành khác thì chắc chắc không tạo ra đổi mới, đột phá.

“Luật ban hành văn bản pháp luật cho phép về cùng vấn đề, do cùng cơ quan ban hành thì văn bản sau thay văn bản trước, hay văn bản sau có giá trị cao thì thay văn bản giá trị pháp lý thấp hơn. Đó là hướng xử lý. Tuy nhiên, đối tượng chịu tác động khi đọc dự thảo luật này thấy chính sách ở đây có tác động gì, hỗ trợ gì để tạo ra chuyển biến như ta mong muốn?” – Phó Chủ tịch đặt vấn đề và cho rằng cơ chế, chính sách phải rõ ràng, cụ thể, tránh chung chung.

Liên quan đến vấn đề thuế, ông Uông Chu Lưu cũng đề nghị phải đánh giá tác động theo tư duy rằng “nếu cái này là con gà đẻ trứng vàng, nhà nước thất thu một lượng thuế nhất định nhưng tạo điều kiện sản xuất và mang đến nguồn thu lớn hơn thì cần quy định”.

Trong khi đó, Tổng Thư ký Quốc hội Nguyễn Hạnh Phúc thẳng thắn chỉ rõ, nhiều quy định thực tế không có nhiều ý nghĩa, khó khả thi. Ví dụ nói HĐND tỉnh tuỳ điều kiện quyết định hỗ trợ nhưng phần lớn các địa phương còn phải chờ hỗ trợ từ ngân sách trung ương nên lấy đâu ra nguồn. Hay về đất đai, mặt bằng, Nhà nước chỉ quy hoạch còn doanh nghiệp thực hiện nên làm sao bắt doanh nghiệp này làm để hỗ trợ doanh nghiệp khác được. Hay về tham gia mua sắm công, đấu thầu gói xây dựng với số tiền chỉ năm, ba tỷ đồng thì dù không quy định ưu tiên cho DNNVV, các tập đoàn lớn cũng không để ý đến vì quá nhỏ.

“Đọc thì hay nhưng không khả thi. Do đó nên nghiên cứu lại để ban hành đảm bảo khả thi. Cần đánh giá hết tác động kẻo khi đưa ra thì tiền đâu mà làm!” – ông Nguyễn Hạnh Phúc bày tỏ.

Kết luận phiên thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển nhấn mạnh, các cơ quan liên quan cần tiếp tục nghiên cứu, tổ chức hội nghị chuyên trách để lấy ý kiến hoàn thiện dự thảo luật và khi đủ điều kiện mới trình Quốc hội. Trong đó, lưu ý phải đảm bảo tính thống nhất của hệ thống pháp luật, tính khả thi, nhất là tính cụ thể vì còn nhiều điều giao Chính phủ quy định./.