Phim về vụ hiếp dâm tập thể ở Ấn Độ bị cấm chiếu

India’s Daughter (Người con gái Ấn Độ) là tác phẩm tài liệu của nữ đạo diễn Anh gốc Israel - Leslee Udwin. Dùng phương pháp phỏng vấn và tận dụng nhiều góc nhìn, phim kể lại vụ hiếp dâm tập thể gây chấn động Ấn Độ tháng 12/2012. Vụ cưỡng hiếp xảy ra với nạn nhân là nữ sinh viên y khoa tên Jyothi Singh, 23 tuổi. Trong buổi đêm sau khi xem phim Life of Pi cùng bạn trai, Singh bắt xe bus về nhà thì bị 6 gã đàn ông trên xe thay nhau cưỡng hiếp và đánh đập. Chúng còn lột trần và ném cả cô gái và bạn trai xuống đường. 13 ngày sau khi bị hành hung và cưỡng hiếp, Singh qua đời vì nội thương.

Công chúng Ấn Độ bày tỏ tiếc thương với nạn nhân quá cố. Vụ việc được ghi lại trong phim tài liệu "India's Daughter" (2014).

Theo đạo diễn Udwin, bà quyết định làm phim sau khi chứng kiến hàng nghìn người Ấn Độ xuống đường biểu tình bày tỏ sự phẫn nộ với vụ việc và đòi tăng hình phạt với tội hiếp dâm. Rời xa chồng và hai người con ở Anh, bà sang Ấn Độ, hợp tác với nhà báo Ấn để thực hiện cuốn phim trong hai năm. Nhà làm phim được hỗ trợ từ kênh truyền hình BBC Storylines và một số tổ chức hoạt động xã hội khác.

Trong thời gian làm phim, đạo diễn sinh năm 1957 vào nhà tù Tihar ở New Dehlhi để phỏng vấn những kẻ đã tham gia vụ hiếp dâm và đang chờ án tử hình. Phim cũng phỏng vấn cha mẹ nạn nhân, cha mẹ của một số kẻ tội phạm và luật sư bào chữa cho nhóm tội phạm.

Mukesh Singh - một trong số người cưỡng hiếp cô gái trên xe - khi trả lời phỏng vấn, đã có những lời nói thẳng thắn và đổ trách nhiệm cho nạn nhân quá cố. Nhân vật này nói trong phim: "Khi bị cưỡng hiếp, cô ta không nên chống cự. Cô ta nên im lặng và cho phép việc cưỡng hiếp. Nếu như vậy, anh trai tôi và mấy người kia sẽ thả cô ta ra sau khi làm 'chuyện ấy' xong, và cũng sẽ chỉ đánh đập bạn trai cô ta thôi".

Mukesh cho biết thêm: "Con gái bị cưỡng hiếp phải chịu trách nhiệm lớn hơn con trai. Một người con gái tử tế sẽ chẳng bao giờ đi lang thang ngoài đường vào lúc 9 giờ tối. Việc nhà và lau nhà là việc dành cho con gái, không phải đi ra sàn nhảy và quán bar rồi làm những chuyện không đứng đắn, mặc những trang phục không đứng đắn".

Ngay khi đoạn phỏng vấn trên được phát trên các phương tiện đại chúng để quảng bá cho phim, cảnh sát New Delhi đệ đơn lên tòa án yêu cầu cấm chiếu phim vì cho rằng: "Những đoạn phỏng vấn này nếu được công chiếu sẽ xúc phạm, gây căng thẳng và sợ hãi cho phụ nữ trong xã hội. Để đảm bảo an ninh và hình ảnh quốc gia, phim nên bị cấm phát hành". Hôm 4/3, chính phủ Ấn Độ cấm phát hành tác phẩm, dự định được phát sóng đúng 8/3 - ngày Quốc tế Phụ nữ. Trong lệnh cấm, nhà chức trách Ấn Độ cáo buộc bộ bộ phim này là một âm mưu "bôi xấu đất nước Ấn Độ".

Bức xúc trước lệnh cấm, đạo diễn Leslee Udwin chia sẻ bà bỏ nhà và xa gia đình sang Ấn Độ chỉ để nói sự thật. Bà cho rằng, những đoạn phim phỏng vấn kẻ tòng phạm của bà không có mục đích nào khác nhằm đưa ra một tiếng nói của những kẻ tội phạm, dù quan điểm đó khó chấp nhận.

Đạo diễn Leslee Udwin.

Ngay sau lệnh cấm chiếu phim ở Ấn Độ, tác phẩm tài liệu dài hơn 60 phút được đăng tải lên YouTube, thu hút hàng nghìn lượt xem. Tuy vậy, kênh YouTube đã xóa phim theo yêu cầu của chính phủ Ấn sau đó. Các ngôi sao Bollywood kỳ cựu ở Ấn Độ bao gồm Anushka Sharma, Abhishek Kapoor, Sonal Chauhan, Twinkle Khanna và Punit Malhotra đều lên tiếng chỉ trích lệnh cấm của chính phủ Ấn và bày tỏ mong muốn bộ phim được phép chiếu rộng rãi. Trong một cuộc phỏng vấn, cha mẹ nạn nhân chia sẻ rằng mọi người đều nên xem phim tài liệu này.

Sau khi India's Daughter bị cấm chiếu ở Ấn Độ, kênh BBC - đơn vị hỗ trợ cho phim - quyết định trình chiếu phim ở Anh, nhận được sự chú ý và phản hồi tích cực của báo giới nước này. Nhà phê bình Sonia Faleiro viết trên The Guardian: "Bộ phim này đã làm được điều mà các chính trị gia nên làm". The Independent chia sẻ: "Bộ phim này không hề mang ý tẩy chay nữ quyền, mà nó cho thấy thực trạng tàn nhẫn là phụ nữ ở đâu cũng mất an toàn". 

Hôm 9/3, phim được trình chiếu ở New York, Mỹ trong một sự kiện về nữ quyền có minh tinh Meryl Streep tham gia trong vai trò đại sứ. Sau khi xem phim, Meryl Streep và nữ diễn viên Freida Pinto đều lên tiếng ủng hộ đạo diễn và tác phẩm.

Nhân vật Mukesh Singh trong phim "India's Daughter".

Dựa trên bộ phim, tổng thư ký Liên hợp Quốc Ban Ki-moon lên tiếng bày tỏ quan ngại về tình trạng bạo hành và cưỡng hiếp nữ giới toàn cầu. Đại diện của vị tổng thư ký nói: "Chúng ta cần ngăn chặn bạo lực đối với nữ giới, và nam giới cần tham gia sâu vào tình trạng này". 

Tuy vậy, India's Daughter cũng bị một số tổ chức hoạt động nhân quyền chỉ trích rằng, phim có phần phiến diện khi mô tả nam giới như những kẻ bạo lực, vô chính phủ và vô đạo đức.

Tối 15/4, Hội đồng Anh ở Việt Nam tổ chức buổi thảo luận mở về tác phẩm này. Buổi thảo luận có sự tham gia của nhà sản xuất phim - Riddhi Jha, nhân dịp nhà làm phim này tới Việt Nam để quảng bá cho tác phẩm./.